گلي ماندگار|
محروميت معلولان از حداقل‌هاي قانوني در جامعه مساله امروز و ديروز نيست. سال‌هاست كه قانون مناسب‌سازي معابر براي معلولان به تصويب رسيده است اما تاكنون به جرات مي‌توان گفت كه حتي ۲۰ درصد از اين قانون هم اجرايي نشده است. هر بار مسوولان بهانه‌هاي تازه‌اي براي عدم رسيدگي خود به وضعيت معلولان دارند آنها بهانه‌هاي خود را به روز رساني مي‌كنند اما از به روز رساني امكانات هيچ خبري نيست. در بحث مناسب‌سازي معابر اينكه بسياري از ساختمان نهادها و ارگان‌هاي دولتي موظف به مناسب‌سازي براي معلولان شده‌اند همچنان ناديده گرفته شده است. معابر براي عبور ويلچر مناسب نيست در بسياري از پياده راه‌ها موانعي كار گذاشته شده كه هر چند مانع ورود موتور سواران به پياده راه مي‌شود اما از طرف ديگر هم امكان رفت و آمد معلولان را مختل مي‌كند. در تمام اين سال‌ها هر كدام از دستگاه‌هايي كه موظف به اجراي اين قانون بوده‌اند عدم توجه دستگاه‌هاي ديگر را مانع مناسب‌سازي دانسته‌اند و هميشه سعي كرده‌اند توپ را به زمين ديگري بيندازند. اينكه در بسياري از كشورهاي دنيا حتي خانه‌ها را براي معلولان مناسب‌سازي مي‌كنند تبديل به رويايي دست نيافتني براي معلولان ايراني شده است چرا كه اينجا حتي خيابان‌ها و كوچه‌ها هم براي رفت و آمد اين افراد مناسب نيست چه برسد به خانه‌هايي كه مختص اين افراد ساخته شوند. هر چند كه خواسته معلولان اين روزها از مناسب‌سازي و... به تامين معيشت رسيده و آنها بيش از آنكه نگران وضعيت خيابان‌ها و عبور و مرور خود باشند نگران وضعيت معيشتي خود هستند اما به هر حال اين وظيفه‌اي است كه طبق قانون بر دوش دولت‌ها گذاشته شده و بالاخره يك روزي بايد مورد توجه قرار بگيرد.
وقتي آرزوي نبود ما را دارند
علي اسلامي، يكي از افراد داراي معلوليت جسمي و حركتي در اين باره به «تعادل» مي‌گويد: هيچ كدام از حقوقي كه مربوط به معلولان در جامعه است رعايت نمي‌شود. ما همچنان براي رفت و آمد در سطح شهر با مشكلات بسياري مواجه هستيم. مسوولان بگويند چند دستگاه ATM مناسب‌سازي شده براي افراد معلول در سطح همين كلان‌شهر تهران وجود دارد؟ در شهرستان‌ها كه چنين امكاناتي لوكس به نظر مي‌رسد و كسي حتي سراغش را هم نمي‌گيرد.
او مي‌افزايد: بارها تومارهايي را امضا كرده و به مسوولان شهرداري فرستاده‌ايم كه اين موانع موجود در پياده راه‌ها را بردارند تا معلولان حداقل امكان استفاده از پياده راه با ويلچر را داشته باشند اما متاسفانه هيچ كس به اين موارد توجه نمي‌كند.
اسلامي با اشاره به حرف‌هاي وزير كار مي‌گويد: وقتي مسوولان آرزوي جامعه‌اي بدون معلول را دارند ديگر چه انتظاري مي‌توان از آنها داشت. چنين آرزويي يعني از بين رفتن تمام افرادي كه با انواع آسيب‌هاي جسمي و حركتي و... مبتلا هستند. مساله اينجاست كه متاسفانه مسوولان ما را به عنوان افرادي سربار جامعه نگاه مي‌كنند و تا وقتي اين نگرش وجود داشته باشد اميدي به بهبود شرايط نيست.
۳۰ هزار دانش‌آموز معلول بازمانده
از تحصيل
مجيد حسن زاده، يكي ديگر از معلولان جسمي و حركتي به تعادل مي‌گويد: متاسفانه حتي مساله مناسب‌سازي مدارس براي دانش‌آموزان معلول نيز به‌طور كامل ناديده گرفته شده است. مساله اينجاست كه هم عضوي از اين جامعه هستيم و حق داريم از امكانات موجود در آن استفاده كنيم. اما حتي بچه‌هايي كه مشكلات جسمي و حركتي دارند هم از داشتن مدارس مناسب‌سازي شده بي‌بهره‌اند.
او مي‌افزايد: بر أساس آمارهاي رسمي ۳۰ هزار دانش‌آموز به علت معلوليت از تحصيل باز مانده‌اند. وقتي آمارهاي رسمي به چنين عددي اشاره مي‌كند مطمئن باشيد كه آمارهاي واقعي خيلي بيشتر است. چرا بايد اين تعداد دانش‌آموز تنها به دليل داشتن معلوليت از تحصيل باز بمانند. چرا نبايد شرايط تحصيل مناسب براي تمامي افراد جامعه فراهم باشد.
حسن‌زاده مي‌گويد: تنها خانواده‌هايي مي‌توانند از امكانات مناسب بهره مند باشند كه توان مالي خوبي داشته باشند. آنها از امكانات ويژه با پرداخت هزينه‌هاي بالا استفاده مي‌كنند اما سوال اينجاست كه آيا تمامي خانواده‌ها توان مالي پرداخت چنين هزينه‌هايي را دارند؟ در بخش تحصيلي بايد تمامي افراد امكان استفاده از تحصيل رايگان را داشته باشند اما در حال حاضر حتي كودكان سالم هم براي استفاده از امكانات تحصيلي مورد تبعيض قرار مي‌گيرند. او اظهار مي‌دارد: همان مسوولاني كه مدام در پي افزايش جمعيت كشور هستند آيا در پي افزايش امكانات رفاهي و تحصيلي براي افراد هم هستند. افزايش جمعيت بايد زماني صورت بگيرد كه زيرساخت‌هاي لازم براي آن در جامعه فراهم باشد وقتي ما هنوز نمي‌توانيم براي همين جمعيت موجود هم امكانات لازم را فراهم كنيم چطور به افزايش چند ده ميليوني جمعيت مي‌خواهيم برسيم. البته مسوولان هم هميشه براي كوتاهي‌هاي خود بهانه نبود بودجه و اعتبار را دارند اما اين بهانه‌ها ديگر نخ نما شده است و عدم مديريت درست باعث بروز مشكلات بيشتر در جامعه است.
تحصيل دانش‌آموزان توان‌ياب
به يك معضل تبديل شده است
فريده عليپور ديگر از كم‌توانان در رابطه با وضعيت و مشكلات تحصيلي دانش‌آموزان توان‌ياب مي‌گويد: در ابتدا از تصويب طرح مناسب‌سازي معابر براي توانيابان بسيار خوشحال شديم چرا كه يك اميدي در دل ما روشن شد كه مي‌توانيم بدون كمك از دوست يا افراد خانواده به كارهاي خود برسيم.
او با بيان اينكه تحصيل دانش‌آموزان توان‌ياب به يك معضل تبديل شده است، مي‌افزايد: براي خانواده‌هايي كه داراي دانش‌آموز با اين شرايط هستند پيدا كردند مدرسه مناسب جهت تحصيل آنها به يك دغدغه تبديل شده است. عليپور مي‌گويد: برخي فرزندشان از ادامه تحصيل باز ميمانند و برخي ديگر نيز مجبور هستند هر روز فرزند خود را تا كلاس درس به آغوش بكشند و دانش‌آموز تا انتهاي زمان مدرسه بايد در كلاس بماند. اين معلول جسمي حركت با اشاره به اينكه اميدواريم در اين راستا يك همت جمعي بين مردم و مسوولان امر شكل بگيرد، اظهار مي‌دارد: چرا كه اگر هر فردي در هر جايگاهي است به اين موضوع توجه داشته باشد، ما مي‌توانيم زندگي بهتري را تجربه كنيم.
آموزش حلقه مفقوده زيست بهتر معلولان
در جامعه
دكتر بهاره آذر موسس يك مركز آموزشي و توانبخشي جسمي - حركتي نيز در اين باره مي‌گويد: سال‌ها از تصويب طرح مناسب‌سازي معابر ويژه معلولين مي‌گذرد اما اين روند همچنان لاك‌پشتي جلو مي‌رود. در كليه مراكز عمومي مانند بانك‌ها، مدارس، حمل نقل عمومي و ادارات شاهد اين هستيم كه براي معلولان جسمي حركتي مناسب‌سازي نشده است.
آذر با عنوان اينكه حركت قابل توجهي پس از تصويب اين طرح شاهد نبوديم، مي‌افزايد: اين اتفاق سبب منزوي‌تر شدن اين افراد در جامعه مي‌شود.
موسس مركز آموزشي و توانبخشي با اشاره به اينكه بايد در حوزه‌هاي مختلف از اين افراد استفاده شود، خاطرنشان كرد: در كنار مناسب‌سازي محيط جامعه براي تردد اين افراد بايدبراي شناسايي و شكوفايي استعداد آنها نيز تلاش كنيم.
او با بيان اينكه بسياري از اين افراد در حوزه‌هاي مختلف نخبه هستند، اظهار كرد: بايد آنها را ديد و پرورش داد تا هم براي ديگر افراد با اين شرايط اميد بخش باشد و هم بتوانند به فردي تاثيرگذار در جامعه تبديل شوند.
آذر با اشاره به اينكه عليرغم اينكه شهرداري يكي از دستگاه‌هايي است كه بيشترين خدمات را براي معلولان انجام داده، اما اين خدمات بدون آموزش بلا استفاده است، گفت: مردم آموزش نديده‌اند كه تايل‌هاي بريلي كه در اكثر پياده‌رو‌ها نصب شده است به چه دليل است و شاهد اين هستيم كه برخي مغازه داران به روي آنها گلدان يا وسايل مي‌گذارند. البته آنها در اين زمينه مقصر نيستند و اين كم كاري مسوولان در زمينه عدم آموزش فراهم آوردن شرايط بهتر زندگي براي افراد توان‌ياب است.
او مي‌افزايد: مردم ما مردم بي‌فرهنگي نيستند، بلكه برخي رفتار‌ها عدم انجام آموزش‌هاي شهروندي در جامعه را مي‌رساند كه از كودكي و مهد‌هاي كودك بايد انجام شود، برخي افراد خود ديد دقيق و حساس‌تري دارند و به برخي ديگر بايد آموزش داده شود كه اين مهم به نحو مطلوبي محقق نشده است.
آذر همچنين به استاندار نبودن كارهاي صورت گرفته در برخي معابر براي معلولين اشاره كرد و گفت: يكي از مشكلاتي كه مشاهده مي‌شود، ميزان استاندار رمپل براي عبور ويلچر است كه بايد 5 تا 8 درصد باشه اما اينگونه نيست و مثلا 15 درصد كه عملا امكان عبور ويلچر وجود ندارد و وقتي اعتراض مي‌كنيم فرد دركي از اين موضوع ندارد و بسيار بي‌توجه است. او در پايان مي‌گويد: براي رفع اين دست مشكلات بايد هم همت مسوولان در ميان باشد و هم همراهي مردم چرا كه افراد توان‌ياب هم به اندازه ديگر افراد حاضر در جامعه حق استفاده و بهره مندي از امكانات موجود در جامعه را دارند و كسي نمي‌تواند مانع آنها بشود.
