براساس پيش‌بيني اداره هواشناسي بريتانيا، سال ۲۰۲۴، گرم‌ترين سال در تاريخ بشريت خواهد بود و اين بسيار نگران‌كننده است. مدل‌سازي‌هاي آب‌وهوايي سال ۲۰۲۴ نشان مي‌دهد كه دماي هوا براي اولين‌بار در تاريخ گرمايش زمين، از 1.5 درجه سانتي‌گراد حد مجاز توافق پاريس فراتر مي‌رود. با وجود اينكه متخصصان هواشناسي، پيش از اين سال ۲۰۲۳ را گرم‌ترين سال عنوان كرده بودند، اما براساس بررسي‌هاي محققان، قرار است سال ۲۰۲۴، ركورد گرماي ۲۰۲۳ را بشكند و نگران‌كننده‌تر اينكه اين تغيير آب‌وهوايي برگشت‌ناپذير خواهد بود. مدل‌سازي بريتانيايي كه نشان مي‌دهد سال ۲۰۲۴، دماي زمين براي اولين‌بار در تاريخ بشريت، از حد مجاز 1.5درجه سانتي‌گراد فراتر مي‌رود. بنابه گفته كارشناسان اداره هواشناسي بريتانيا، همراه شدن تغييرات آب‌وهوا با پديده ال‌نينو هم موجب افزايش بيش از پيش دماي كره زمين شده است. بنابر تخمين دانشمندان، سال آينده (۲۰۲۴) دماي كره زمين بين 1.34 و 1.58 درجه سانتي‌گراد، يعني بيشتر از ميانگين پيش از انقلاب صنعتي بالاتر مي‌رود. بنابه گفته دكتر دانستون، كه كارشناس آب‌وهواست و مديريت گروه پيش‌بيني آب‌وهواي اداره هواشناسي بريتانيا را به عهده دارد، «دماي كره زمين هر ۱۰ سال، 0.2 درجه سانتي‌گراد افزايش دارد كه اين وضعيت بغرنج با پديده ال‌نينو، تشديد هم مي‌شود.»
۲۰۲۴ گرم ترخواهد بود
پيش از اين، دانشمندان بر اين تصور بودند كه فقط سال ۲۰۲۳، سالي گرم در تاريخ بشريت خواهد بود اما با توجه به مدل‌سازي‌هاي انجام‌شده، سال ۲۰۲۴، حتي گرم‌تر و بالاتر از حد مجاز (1.5 سانتي‌گراد) توافق پاريس خواهد شد كه اين شرايط بسيار خطرناك است. سال ۲۰۱۵، در توافق پاريس، كشورهاي شركت‌كننده در اين كنفرانس توافق كردند كه اجازه ندهند دماي زمين از حد مجاز 1.5 درجه سانتي‌گراد افزايش يابد. اما اكنون پيش‌بيني‌هاي هواشناسي چيز ديگري مي‌گويد. دكتر دانستون مي‌گويد، «البته فقط يك بار افزايش دماي زمين بيش از حد مجاز توافق پاريس، نقض اين توافق به حساب نمي‌آيد اما اين حد از گرمايش، نقطه عطفي در تاريخ گرمايش جهاني خواهد بود. افزايش دماي زمين و تغيير اقليمي در سال ۲۰۲۴، به چندين عامل از جمله فعاليت‌هاي انسان مرتبط است. همچنين پديده مهم ال‌نينو، دماهاي متوسط منطقه‌اي را به‌طور موقت بالا مي‌برد. مثلا، يك پديده ال‌نينو موجب تغيير در توزيع آب‌هاي گرم اقيانوس آرام مي‌شود. در نتيجه اين وضعيت، براي مدت كوتاهي وزش بادها ضعيف‌تر شده و آب‌هاي درياها گرم‌تر مي‌شوند. پروفسور «آدام اسكيف» از اداره هواشناسي بريتانيا مي‌گويد، «علاوه‌بر پديده ال‌نينو، شاهد دماهاي بسيار بالاي غيرعادي در اطلس شمالي و اقيانوس منجمد جنوبي و همينطور تغيير اقليمي در اين مناطق هستيم. مجموعه اين عوامل دماي كره زمين را به‌شدت بالا مي‌برند.»
نوسانات دما در زمين
معمولا دماهاي كره زمين دچار نوسانات مي‌شود و احتمال دارد دما سال‌هاي بعد از ۲۰۲۴، از محدوده 1.5 درجه سانتي‌گراد بيشتر نشود. با اين‌حال بنابه گفته پروفسور اسكيف، تغييرات اقليمي مهم‌ترين عامل در گرمايش جهاني‌اند. او مي‌گويد، «محرك اصلي در ركورد زدن دماي زمين، گرمايش مداوم ناشي از فعاليت‌هاي انسان است كه از انقلاب صنعتي شروع شده و تاكنون ادامه دارد.» دانشمندان با بررسي رويدادهاي پشت سر هم مربوط به شرايط آب‌وهوايي كه بارها ركورد دما شكسته شده است، پيش‌بيني گرمايش جهاني فراتر از حد مجاز سال ۲۰۲۴ را انجام دادند. نوامبر (آبان) امسال (۲۰۲۳) گرم‌ترين ماه در تاريخ گرمايش جهاني بود و در واقع اين پنجمين ماه متوالي بود كه گرماي زمين ركورد مي‌زد. بنا به گفته كارشناسان اداره هواشناسي بريتانيا، گرماي سال ۲۰۲۳ هم بيشتر از پيش‌بيني‌هاي انجام‌شده در اواخر سال ۲۰۲۲ بود. در آن زمان بنابر پيش‌بيني‌هاي اين اداره، قرار بود كره زمين بين 1.08 تا 1.32 درجه سانتي‌گراد افزايش دما داشته باشد كه دما فراتر از اين پيش‌بيني، يعني تا 1.4 درجه سانتي‌گراد رفت. بنابر پيش‌بيني‌هاي اين اداره هواشناسي، سال ۲۰۲۴، يازدهمين سال متوالي خواهد بود كه دماي كره زمين از زمان پيش از صنعتي‌شدن، ۱ درجه سانتي‌گراد گرم‌تر خواهد بود. دركنفرانس تغيير اقليم سازمان ملل متحد ۲۰۲۳ كه در حال حاضر در حال برگزاري است، انتظار مي‌رود كشورها در توقف استفاده از سوخت‌هاي فسيلي موافقت كنند. متان و ديگر گازهاي گلخانه‌اي كه موجب گرمايش جهاني‌اند هم هدف تعهدات آب‌وهوايي هستند و در اين كنفرانس درباره آنها هم گفت‌وگو خواهد شد.
پديده ال‌نينو چيست؟
پديده ال‌نينو، وضعيتي است كه موجب تغيير در توزيع آب گرم در اقيانوس آرام در نواحي استوا مي‌شود. معمولا بادهاي قوي از شرق به غرب مي‌وزند و با توجه به چرخش كره زمين، آب در بخش غربي اقيانوس آرام جمع مي‌شود. اين وضعيت آب سردتر را از اعماق اقيانوس به بخش شرقي اقيانوس آرام هدايت مي‌كند. وقتي پديده ال‌نينو رخ مي‌دهد، از شدت بادهايي كه آب را به حركت درمي‌آورند كاسته شده و باعث مي‌شود تا آب‌هاي گرم‌تر به عقب و سمت شرق برگردند و اين بخش از اقيانوس آرام گرم‌تر شود. از طرفي، از آنجايي‌كه دماي اقيانوس به جريان‌هاي بادي متكي است، اين پديده موجب ضعيف‌تر شدن شدت وزش بادها شده و اقيانوس گرم و گرم‌تر مي‌شود. بدين‌ترتيب گفته مي‌شود كه پديده ال‌نينو رخ داده است. تغيير در هوا و جريان‌هاي اقيانوس اطراف استوا، با ايجاد ناهنجاري‌هاي فشاري، اثري مهم روي الگوهاي آب‌وهوايي جهان از خود به جا مي‌گذارد.
توافق پاريس چيست؟
در توافق پاريس (پيمان پاريس) كه براي اولين‌بار در سال ۲۰۱۵ ميان كشورهاي جهان امضا شد، قرار بر اين شد، از انتشارهاي مربوط به كربن كه موجب افزايش گرمايش جهاني است كاسته شود. در اين توافق، كشورهاي شركت‌كننده اميدوارند با اقداماتي كه انجام مي‌دهند، دماي زمين از حد مجاز 1.5 درجه سانتي‌گراد افزايش نيابد.
