گلي ماندگار|
طي يك ماه گذشته چندين خبر از ضرب و شتم كادر درمان توسط همراهان بيمار منتشر شده است. از ضرب و شتم نيروي اورژانس در گيلان گرفته تا ضرب و شتم كادر درمان در بيمارستان ياسوج. اولين سوالي كه در اين باره مطرح مي‌شود اين است كه چه كسي يا كساني وظيفه حفظ امنيت اين افراد را بر عهده دارند و چه عواملي باعث بروز چنين حوادثي مي‌شود. اين اتفاقات در حالي رخ مي‌دهد كه پرستاران سال‌هاست از حقوق حقه خود محروم مانده‌اند. آنها از هيچ طريقي نتوانسته‌اند مسوولان را ملزم به اجراي قوانيني كنند كه سال‌هاي متمادي از تصويب آنها مي‌گذرد. از قانون تعرفه‌گذاري خدمات پرستاري تا استخدام رسمي از سوي وزارت بهداشت و درمان. پرستاران سال‌ها با قراردادهاي ۸۹ روزه به كار در بيمارستان‌ها ادامه داده و از حقوق خود محروم مانده‌اند. حالا هم در بهترين شرايط آنها مجبور به تحمل ساعت‌هاي اضافه كاري اجباري در بيمارستان‌ها با حداقل دريافتي هستند. اگر بخواهيم تمام اين مشكلات را در كنار هتاكي و ضرب و شتم توسط همراه بيماران قرار بدهيم متوجه مي‌شويم كه هيچ أراده‌اي براي دفاع از حقوق پرستاران در كشور وجود ندارد. به جرات مي‌توان گفت هر چه تا امروز اتفاق افتاده تنها وعده‌هاي غيرقابل اجرايي بوده كه مسوولان در هنگام اعتراض‌هاي دسته جمعي پرستاران به آنها داده‌اند. در اين شرايط كه پرستار به دليل دريافتي اندك با انواع و اقسام مشكلات معيشتي و اقتصادي دست به گريبان است و مجبور است براي پر كردن چاله‌هاي زندگي خود بيشتر از حد توانش كار كند رسيدگي كردن به بيماران با توجه به استانداردهاي مورد بحث كاري نشدني به نظر مي‌رسد. در تمام دنيا پرستاران نبايد ۲ شيفت متوالي كار كنند چرا كه به دليل خستگي عملكرد آنها دچار اختلال شده و اين اختلال مي‌تواند به قيمت جان بيماران تمام شود. اما در بيمارستان‌هاي كشور اين قانون اجرا نمي‌شود يكي به دليل كمبود شديد پرستار در بيمارستان‌ها كه آنها را مجبور به گذراندن بيش از ۱۲۰ ساعت اضافه كاري اجباري مي‌كنند و ديگري به دليل اينكه پرستاران براي تامين هزينه‌هاي زندگي خود مجبور به كار كردن در شيفت‌هاي متوالي هستند. تا زماني كه كمبود پرستار در بيمارستان‌ها ادامه داشته باشد و تا زماني كه قوانين مربوط به پرستاران به‌طور دقيق و اصولي اجرايي نشود نمي‌توان انتظار داشت مشكلاتي از اين دست حل شدني باشند.
ما امنيت جاني نداريم
گلنوش بهرامي، پرستار يكي از بيمارستان‌ها درباره اتفاقات اخير به «تعادل» مي‌گويد: خيلي وقت‌ها اين اخبار رسانه‌اي نمي‌شوند وگرنه روزي نيست كه كادر درمان در بيمارستان‌ها به خصوص بيمارستان‌هاي دولتي با همراهان بيماران مجادله نداشته باشند. نيرو كم است پرستار موظف است همزمان به بيش از ۳۰ بيمار رسيدگي كند و هر كدام از همراهان بيماران انتظار دارند كار آنها زودتر انجام شود.
او مي‌افزايد: البته نمي‌توان به آنها هم خرده گرفت چون نگران جان عزيزان‌شان هستند اما اين وسط گناه من پرستار كه در يك شيفت كاري بايد به تنهايي به تعداد قابل توجهي بيمار رسيدگي كنم، چيست؟ در واقع اين ذهنيت كه پرستاران از زير كار در مي‌روند بي‌انصافي در حق افرادي است كه از جان و سلامتي خود مي‌گذرند براي اينكه از بيماران مراقبت كنند. شما ۳ ساعت استراحت پرستار در شيف شب را به پاي از زير كار در رفتن مي‌گذاريد در حالي كه اين پرستار ۲۴ ساعت متوالي مشغول خدمت‌رساني بوده است.
اين پرستار مي‌گويد: بسياري از همراهان بيماران از اينكه مجبورند بخشي از كارهاي بيمار را خودشان انجام بدهند شكوه مي‌كنند اما اين تقصير پرستار نيست. بيمارستان براي اينكه مجبور به استخدام تعداد بيشتري پرستار نباشد اين قانون را گذاشته كه بيماران همراه داشته باشند تا بخشي از كارهاي آنها توسط همراه انجام شود. به خصوص در بيمارستان‌هاي دولتي حتي اگر مريضي در اورژانس بستري باشد حتما بايد يك همراه داشته باشد براي اينكه پرستاران نمي‌توانند به تمام بيماران رسيدگي كنند.
بهرامي مي‌افزايد: همين حضور مداوم همراه بيمار در بيمارستان خود يكي از دلايل بروز تنش بين كادر درمان و همراه بيمار است. اين افراد خسته مي‌شوند و توانايي پذيرش مسووليت را ندارند به همين خاطر به پرستاران پرخاش مي‌كنند در حالي فراموش كرده‌اند اگر آنها تنها بايد مراقب يك نفر باشند پرستار مجبور است در يك لحظه مراقب بيش از ۳۰ بيمار باشد.
همراهان بيمار تمام كمبودها را
پاي پرستار مي‌نويسند
محمد شريفي مقدم، رييس خانه پرستار نيز در اين باره به «تعادل» مي‌گويد: مساله اينجاست كه بيشترين ارتباط را پرستاران با همراهان بيمار دارند و آنها هم تمام كمبودهاي موجود در بيمارستان را به پاي پرستاران مي‌نويسند. در واقع تمامي كم كاري‌ها و نبود امكانات و تجهيزات و ... همه و همه بايد از سوي پرستاران پاسخ داده شود در حالي كه آنها هم خود قرباني اين سيستم هستند.
او مي‌افزايد: متاسفانه در همه شرايط اين پرستاران هستند كه بايد پاسخگوي مديريت ضعيف بيمارستان‌ها باشند و اين مساله در بيمارستان‌هاي دولتي به علت مشكلات بيشتري كه وجود دارد بسيار پر رنگ‌تر بوده و گاهي هم به همين اتفاقات تلخ و ضرب و شتم پرستاران توسط همراهان بيمار مي‌انجامد.
رسيدگي به ۱۰ بيمار امكان‌پذير نيست
شريفي مقدم مي‌گويد: در بيمارستان‌هاي بزرگ و به خصوص بيمارستان‌هاي دولتي در اورژانس بيمارستان به جاي اينكه هر پرستار مسوول رسيدگي به ۴ بيمار باشد مسوول رسيدگي به بيش از ۱۰ بيمار است و اين باعث مي‌شود تا بيمار آن طور كه بايد خدمات ايمن و مناسب را دريافت نكند و همراه او مشكل را از طرف پرستار مي‌بيند اما در واقع اين مديريت بيمارستان است كه بايد به اين كمبودها پاسخ بدهد. وقتي حتي وزارت بهداشت هم هيچ تلاشي براي جبران كمبود پرستار در بيمارستان‌ها نمي‌كند ديگر چه انتظاري مي‌توان از مديريت بيمارستان براي رفع اين مشكل داشت.
رييس خانه پرستار مي‌افزايد: همه جا نيروي انساني اهميتِ بسياري دارد و منابع در ابتدا بايد در جهتِ تأمين نيروي انساني كافي صرف شود، اما در اينجا ما بدونِ توجه به اين مهم، به سمت ساختِ بيمارستان‌هاي بزرگ با تجهيزاتي بالا مي‌رويم بدونِ آنكه به فكرِ تأمين كادر درمان به خصوص تأمين پرستار باشيم؛ شايد چون سودِ بيشتري در اين كار نهفته است. شريفي مقدم در موردِ كفِ استانداردِ تعداد پرستاران مي‌گويد: به ازاي هر ۱۰۰۰ نفر جمعيت بايد حداقل ۳ پرستار وجود داشته باشد كه اين كفِ استانداردِ بين‌المللي است. اين در حالي است كه در كشور ما به ازاي هر ۱۰۰۰ نفر ۱.۷ پرستار وجود دارد؛ يعني ما حتي با اين كف استاندارد هم فاصله داريم. اين كمبود هم به پرستاران آسيب مي‌زند و هم به بيماران، چراكه همانطور كه گفتم خدماتي كه بايد به آنها ارايه داده نمي‌شود. رييس خانه پرستار مي‌افزايد: وزارت بهداشت امسال از استخدام ۱۰ تا ۱۲ هزار پرستار خبر داده كه اين تعداد فقط نيروي بيمارستان‌هاي بزرگِ تازه ساخت مثلِ المهدي، حكيم و… را جبران مي‌كند و كمبودِ كلي نيروي پرستار را جبران نمي‌كند. ضمن اينكه هرساله تعداد زيادي پرستار، به دليلِ ترك كار يا مهاجرت يا تغيير شغل از بيمارستان‌ها خارج مي‌شوند و جاي آنها را كسي پُر نمي‌كند.
لزوم تامين امنيت كامل كادر سلامت
در مراكز درماني
از سوي ديگر رييس كل سازمان نظام پزشكي در واكنش به حوادث اخير ضرب و جرح كادر درمان توسط همراهان بيمار در برخي استان‌ها، با تاكيد بر اينكه طبق قانون، امنيت كادر بهداشت و درمان در حين ارايه خدمات و در محيط‌هاي بهداشتي و درماني بايد كاملا تامين باشد، از مسوولان فراجا و قوه قضاييه خواست تا برخوردها با متعرضان به كادر سلامت، بازدارنده و عبرت آموز باشد.
دكتر محمد رييس‌زاده در واكنش به حوادث اخير ضرب و جرح كادر درمان در برخي استان‌ها توسط همراهان برخي بيماران، با تاكيد بر اينكه ارايه خدمات بهداشتي درماني در مراكز درماني و بيمارستان‌ها به ويژه در اورژانس‌ها، كاري حساس، پرتنش و پر استرس است؛ به ايسنا گفت: بنابراين موضوعي كه براي ما بسيار مهم است و قانون هم بر آن تاكيد دارد، آن است كه امنيت كادر بهداشت و درمان؛ از نگهبان و خدمه گرفته تا پرستار و بهيار و پزشك و رزيدنت و اينترن، بايد تامين شود؛ چراكه در شرايط ناامن نمي‌توان خدمات با كيفيت به بيمار ارايه داد.
او با تاكيد بر اينكه طبق قانون، امنيت كادر بهداشت و درمان در حين ارايه خدمات و در محيط‌هاي بهداشتي و درماني بايد كاملا تامين باشد، افزود: متاسفانه طي يكي دو سال اخير تعداد حملات به كادر سلامت و برخورد با كادر پزشكي شدت گرفته است؛ اين نشان‌دهنده آن است كه برخوردها با متخلفان بازدارنده نيست.
رييس كل سازمان نظام پزشكي در پاسخ به سوالي درباره چگونگي حمايت از كادر سلامت آسيب‌ديده در حوادث ضرب و جرح از سوي همراهان بيماران، گفت: همان قوانين جاري مملكتي براي اين افراد هم اعمال مي‌شود و متاسفانه هيچ بررسي ويژه و حمايت ويژه‌اي براي اين وجود ندارد و موضوع مانند هر نزاعي كه در سطح كشور رخ مي‌دهد، پيگيري مي‌شود. اين درحالي است كه اين افراد قطعا بايد حمايت شوند. در اين راستا وزارت بهداشت و مراكزي كه همكاران ما در آنجا فعاليت مي‌كنند بايد اين زمينه‌هاي حمايتي را فراهم كنند.ax
