رييس مركز مديريت آمار و فناوري اطلاعات وزارت بهداشت با اشاره به اينكه اطلاعات اوليه سلامت ۸۵ ميليون ايراني در پرونده الكترونيك سلامت ثبت است، گفت: البته اين موضوع اصلا به معناي تكميل بودن پرونده هر فرد نيست چراكه پرونده الكترونيك سلامت ۴ ورودي دارد كه براي كامل شدن آن لازم است اطلاعات به شكل كامل از هر ۴ مبداء به ثبت برسد؛ موضوعي كه هنوز به شكل ۱۰۰ درصد محقق نشده است. دكتر سيدرضا مظهري با تاكيد بر اينكه پرونده سلامت الكترونيك شهروندي يك خروجي از يك فرايند بلندمدت است، تصريح كرد: پرونده سلامت الكترونيك يك خروجي از كارهايي است كه بايد انجام شود. در واقع ۴ دسته فرايند براي مبادي ورودي پرونده الكترونيك سلامت بايد دنبال شود تا اين پرونده به معناي واقعي خود نزديك شود. او در توضيح اين موضوع، به ايسنا گفت: مبداء ورودي اول، آن دسته اقداماتي است كه در حوزه سرپايي شامل نسخه نويسي و نسخه پيچي اتفاق مي‌افتد. اگر تمام اين خدماتي كه انجام مي‌شود به شكل الكترونيك وارد يك پايگاه اطلاعاتي شود، مي‌تواند اولين مبداء پرونده الكترونيك سلامت را بسازد. هرچه اين فرايند با مشكل و از هم‌گسيخته يا با ثبت اطلاعات ناقص باشد، پرونده الكترونيك سلامت هم مشكلات بيشتري خواهد داشت.
لزوم تكميل نواقص مسير نسخه‌پيچي الكترونيك
مظهري افزود: به عنوان مثال اكنون بيمه‌ها مي‌توانند به شما بگويند چه آزمايشي براي شما ثبت شده است اما جواب اين آزمايش ديگر در سامانه‌ها ثبت نمي‌شود تا تجميع اتفاق افتد. يا در مثالي ديگر اگر فرد در نسخه خود همزمان چند داروي بيمه‌اي و غير بيمه‌اي داشته باشد، تنها دارويي برايش در سامانه ثبت مي‌شود كه قرار باشد بيمه پول آن را به داروخانه بدهد؛ يعني داروي غير بيمه‌اي كه قرار نباشد از طرف بيمه‌ها واريزي براي آن انجام شود در سامانه ثبت نمي‌شود و ما نمي‌دانيم اصلا بيمار اين دارو را دريافت كرده است يا خير؟ درواقع بايد بخش‌هاي ناقص مسير تكميل شود.
اهميت يكسان‌سازي كدينگ‌هاي خدمتي
او افزود: البته ذكر اين نكته مهم است كه مشكل ما تنها بازسازي فرايند نيست؛ بلكه مشكل اين است كه بازيگراني كه سامانه‌هاي مربوط به اين بخش را اعم از سامانه نسخه نويسي و نسخه پيچي را طراحي كرده‌اند؛ نظام‌هاي كدينگ و استانداردهاي يكسان و واحدي ندارند. به عنوان مثال كدينگ يك آزمايشِ واحد در دو آزمايشگاهِ متفاوت، يكسان نيست. اين سيستم‌ها بايد با جريان‌هاي داده‌اي يكسان تنظيم شوند.
۶۵ استارتاپ فعال در نسخه‌نويسي و نسخه‌پيچي
مظهري گفت: در واقع در مبداء ورودي اول كه بخش سرپايي است بيش از ۶۵ استارتاپ و سامانه‌هاي مختلف در حوزه نسخه‌نويسي و نسخه‌پيچي كار مي‌كنند و روز به روز هم بر تعداد آنها اضافه مي‌شود.
مراقبت فعال با ثبت اطلاعات بهداشتي افراد
او با اشاره به اينكه مبداء دوم ورودي اطلاعات پرونده الكترونيك سلامت، PHC يا مراقبت بهداشتي است، تصريح كرد: در نظام بهداشتي كشور، هر فرد بايد داراي پرونده باشد كه اطلاعات آن از موضوعات هويتي و محل زندگي افراد آغاز مي‌شود و تا اطلاعات مرتبط با سلامت پايه فرد شامل قد، وزن، بيماري‌هاي غيرواگير، فاكتورخطرهاي هر فرد، فشارخون، رفتارهاي تغذيه‌اي و تحركي فرد، وضعيت واكسيناسيون، وضعيت مصرف يا عدم مصرف دخانيات، سلامت روان و... را شامل مي‌شود.
افزايش كيفيت سامانه‌هاي ثبت اطلاعات در گرو ايجاد فضاي رقابتي
وي افزود: در مراقبت‌هاي بهداشتي كه مبداء دوم ورودي اطلاعات است، ۴ سامانه ثبت اطلاعات وجود دارد اما بايد به سمتي برويم كه اين تعداد افزايش يابد تا با ايجاد رقابت شاهد افزايش كيفيت عملكرد سامانه‌ها باشيم. يكي از مشكلات اين بخش در ادوار گذشته اين بود كه سيستم در اين حوزه به سبب نگراني از تعدد سامانه‌ها بسته بود و هيچكس وارد نمي‌شد ولي اكنون مشروط به اينكه فضاي كسب و كار به درستي تبيين شود خيلي خوب است كه از مجموعه‌هاي مختلف بخواهيم به اين موضوع ورود كنند.
ثبت اطلاعات اوليه سلامت ۸۵ ميليون ايراني
او تاكيد كرد: در اين بخش ۴ سامانه ما در حال جمع‌آوري اطلاعات هستند و به نوعي كمتر شهروندي در كشور وجود دارد كه اطلاعات اوليه سلامت او در سامانه PHC نباشد به شكلي كه بيش از ۸۵ ميليون نفر از جمعيت كشور در سامانه‌هاي نظام مراقبتي هستند اما، آيا اطلاعات آنها به شكل ۱۰۰ درصدي تكميل است؟ پاسخ به اين سوال خير است. در واقع در بخش روستايي به دليل وجود بيش از ۱۸ هزار خانه بهداشت؛ اطلاعات كامل‌تر است (بيش از ۹۵ درصد) اما در بخش شهري اطلاعات نواقص بيشتري دارد.
پايش بهتر بيماري‌هاي واگيردار
وي افزود: از نظر كمي، وضعيت روستاها بهتر است اما نمي‌توان گفت از نظر كيفي هم تمام خدمات مورد نياز به افراد ارايه شده است. چون تمركز خدمات اين بخش بر خدمات مراقبت مادران باردار، پايش رشد كودك، واكسيناسيون و پايش برخي بيماري‌هاي واگيردار (مانند سل، مالاريا و...) مهم بوده است، مي‌توان گفت در اين بخش قوي‌تر و در بحث پايش بيماري‌هاي غيرواگير ضعيف‌تر هستيم.
مهاجرت‌هاي شهري و كار سخت شناسايي افراد
مظهري با اشاره به اينكه ارايه خدمات در حوزه نظام مراقبتي بهداشتي به شكل فعال عمل نكرده است، بيان كرد: پايگاه‌هاي بهداشتي ذيل مراكز جامع خدمات سلامت شهري تشكيل شده است اما اين پايگاه اين توان را نداشته كه براي تمام ۱۲ تا ۱۵ هزارنفر تحت پوشش خود، پرونده الكترونيك سلامت تشكيل دهد. از طرفي با توجه به اينكه در حوزه شهري مهاجرت‌ها هم اتفاق مي‌افتد و حجم نقل و انتقالات در بلوك‌هاي جغرافيايي بالا است، كارِ شناسايي هم سخت‌تر است. البته در اين جا هم موضوع واكسيناسيون مستثني است چراكه همه بچه‌ها بايد واكسن دريافت مي‌كردند.
