بازار بازي‌هاي موبايلي يك صنعت به سرعت درحال‌رشد است كه انتظار مي‌رود در سال‌هاي آينده به رشد خود ادامه دهد. در اين ميان مركز تحقيقات بازي‌هاي ديجيتال (دايرك) و بنياد ملي بازي‌هاي رايانه‌اي در تازه‌ترين گزارش خود اعلام كرد كه يوتيوب محبوب‌ترين پلتفرم در بين گيمرهاي ايراني براي تماشاي استريم بازي‌هاست.
مصرف بازي‌هاي ديجيتال يكي از مهم‌ترين مصارف محصولات فرهنگي در جامعه است كه تحليل آن، مسير اقتصادي نوع صرف جامعه را براي سياست‌گذاران حوزه فرهنگي مشخص مي‌كند. عربستان سعودي به عنوان بخشي از استراتژي خود براي تنوع‌دادن به اقتصادش و دور‌شدن از نفت، از طريق صندوق سرمايه‌گذاري عمومي خود مي‌خواهد به يك بازيگر بزرگ در بازار جهاني 184 ميليارد دلاري بازي تبديل شود؛ Savvy Games Group كه شركت زيرمجموعه صندوق عربستان محسوب مي‌شود، پس از تمركز اوليه بر صنعت ورزش‌هاي الكترونيك كه با مشكل مواجه شده، اكنون به‌دنبال توسعه، انتشار و خريد بازي‌هاي سطح بالا و حمايت از صنعت بازي در رياض است. عربستان سعودي درزمينه توسعه بازي‌هاي جهاني تقريباً هيچ كارنامه‌اي ندارد. بااين‌حال، افزايش سريع جمعيت گيمرهاي اين شركت باعث شد تا وارد، يكي از مديران سابق الكترونيك آرتز، اكتيويژن و مايكروسافت به رياض نقل مكان كند تا رهبري Savvy را بر عهده بگيرد. در ايران نيز از سال 1389 تا 1400 تعداد كل گيمرهاي ايراني با نرخ رشد تركيبي سالانه برابر با 7 درصد افزايش داشته است. اين رشد در سال‌هاي اول دهه 1390 بيشتر بوده كه دليل اصلي آن در اين سال‌ها رشد بازي‌هاي موبايلي و افزايش ضريب نفوذ اينترنت و دسترسي گسترده‌تر به موبايل و اينترنت بوده است. مركز تحقيقات بازي‌هاي ديجيتال (دايرك) و بنياد ملي بازي‌هاي رايانه‌اي در تازه‌ترين گزارش خود مبني بر پيمايش ملي مصرف بازي‌هاي موبايلي در ايران، به آمار جالب‌توجهي از موبايل گيمينگ در كشور دست يافته‌اند. در اين گزارش آمده است كه نزديك به ۳۳ ميليون گيمر موبايل در ايران وجود دارد و ۹۶ درصد گيمرهاي كشور اعلام كرده‌اند كه از موبايل به عنوان پلتفرم بازي خود استفاده مي‌كنند. ۲۲ درصد اين جمعيت نيز از يوتوب براي تماشاي بازي استريمرها استفاده مي‌كنند و پلتفرم‌هاي بومي نظير آپارات سهم ۱۸ درصدي در اختيار دارند. اين مركز سه دسته از بازيكنان را شناسايي كرده كه شامل بازيكنان مصمم، بازيكنان علاقه‌مند و بازيكنان حرفه‌اي است. در اين بين تنها ۱۱.۵ درصد گيمرهاي حرفه‌اي جزو گيمرهاي موبايل هستند. درواقع بازيكنان علاقه‌مند به دنياي ويديوگيم بيشترين سهم را در بين جامعه آماري موبايل گيمينگ در ايران دارند. جوانان بيشترين گيمرهاي موبايلي كشور را تشكيل مي‌دهند و افراد ميانسال كمترين اين جامعه هستند. خردسالان نيز سهم اندكي دارند و اين موضوع احتمالاً به‌دليل اين است كه اين قشر دسترسي به كنسول و رايانه‌هاي شخصي ندارد.
ميانگين سن بازيكنان موبايلي بالا رفته است
بررسي ميانگين سني بازيكنان موبايلي در سال‌هاي اخير نشان از افزايش اين شاخص در بين بازيكنان ايراني دارد، تا جايي كه اين عدد از سن 21 سال در سال 1394 به سن 25 سال در نتايج آخرين پيمايش 1400 افزايش يافته است. علاوه‌براين، بالارفتن اين عدد مي‌تواند نشان از استقبال از بازي‌ها به عنوان يك سرگرمي در بين گروه‌هاي سني بالاتر باشد. اين مركز تحقيق بيشتري در مورد سن گيمرهاي موبايل در كشور انجام داده و به اين نتيجه رسيده است كه بازيكنان شهرنشين سن بيشتري نسبت به بازيكنان روستانشين دارند. جوانان روستايي كه به‌سمت موبايل گيمينگ مي‌آيند ميانگين سني ۲۳ سال دارند و مي‌توان اين برداشت را داشت كه اين صنعت در روستاها به يك كالاي مصرف فرهنگي جديد تبديل شده است. بررسي توزيع بازيكنان موبايلي براساس محل سكونت نيز نشان مي‌دهد كه بازيكنان مركزنشين بيشترين فراواني را به خود اختصاص داده‌اند. البته بايد توجه داشت كه يكي از دلايل اين موضوع، فراواني بيشتر افراد مركزنشين نسبت به ساير گروه‌ها بوده است. موبايل گيمينگ همچنين بيشترين نرخ نفوذ (بيش از ۹۹ درصد) را در بين مناطق روستايي داشته و كمترين ميزان نرخ نفوذ نيز مربوط به مناطق مركزنشين بوده است. ذكر اين نكته الزاميست كه مقصود از نرخ نفوذ در اين گزارش ميزان پراكندگي مصرف پلتفرم‌ها در ميان بازيكنان است.
يزد، مركزي و تهران كمترين گيمر كشور را دارند
براساس اين گزارش، استان‌هاي بوشهر، لرستان، قزوين و خراسان جنوبي بيشترين تعداد موبايل-گيمرهاي كشور را دارند و استان يزد، مركزي و تهران كمترين تعداد را در ايران به خود اختصاص داده‌اند. نسبت بازيكنان موبايلي خانم نسبت به آقايان نيز بيشتر است؛ هرچند بايد توجه داشت كه براساس آمارهاي مختلف كشور، به‌طور كلي گيمرهاي مرد بيشتر از گيمرهاي زن هستند. بازيكنان موبايلي حداقل 1 ساعت در هفته بازي مي‌كنند. علاوه‌براين، بايد توجه داشت كه اين بازيكنان به‌طور ميانگين 71 دقيقه در روز تنها با پلتفرم موبايل بازي مي‌كنند. وضعيت ابزارهاي بازي در بين بازيكنان موبايلي نشان مي‌دهد كه 95.8 درصد بازيكنان از گوشي هوشمند و 13.6 درصد از تبلت استفاده مي‌كنند. همچنين وضعيت پلتفرم‌هاي بازي نشان مي‌دهد كه 67 درصد از بازيكنان موبايلي تنها با يك پلتفرم بازي مي‌كنند. اين گزارش مي‌افزايد كه در بين بازيكنان موبايلي بالغ بر 56 درصد آنها به‌صورت برخط (آنلاين) بازي‌ها را تجربه مي‌كنند.
يوتيوب محبوب‌ترين پلتفرم استريمينگ در ايران
اين گزارش درباره وضعيت استريم بازي‌هاي ويديويي نيز اطلاعات جالب‌توجهي منتشر كرده است. ۵۲ درصد موبايل-گيمرها دوست دارند كه به تماشاي استريم بازي توسط ديگران مشغول شوند و ۱۷ درصد از اين جامعه اين كار را توسط پلتفرم‌هاي داخلي نظير آپارات انجام مي‌دهند. ۲۲ درصد اين جمعيت استريمينگ‌ها را از طريق يوتوب تماشا مي‌كنند و ۴۱ درصد به‌صورت حضوري به تماشاي بازي ديگران مي‌پردازند. پلتفرم فيلترشده توييچ نيز سهم تقريباً ۳ درصدي در اختيار دارد. ۱۰ درصد از گيمرهاي ايراني از بازي‌ها خريد مي‌كنند و اگر اين سهم را براي تمامي گيمرهاي ايراني بسنجيم، به رقم ۲۳ درصد مي‌رسيم. بازي‌هاي معمايي-فكري محبوب‌ترين بازي در بين گيمرهاي موبايلي ايراني هستند و پس از آن ژانرهاي بتل رويال، تفنني (امتيازي)، استراتژي و ورزشي قرار دارد. «كال آف ديوتي» محبوب‌ترين بازي در بين گيمرهاي ايراني است و پس از آن بازي «كلش آف كلنز» در بين بازيكنان ايراني محبوب است. بازار بازي‌هاي موبايلي يك صنعت به سرعت درحال‌رشد است كه انتظار مي‌رود در سال‌هاي آينده به رشد خود ادامه دهد. با افزايش تعداد كاربران گوشي‌هاي هوشمند، ظهور فناوري‌هاي جديد مانند بازي‌هاي ابري و واقعيت افزوده، بازي‌هاي موبايلي به شكل محبوبي از سرگرمي در سراسر جهان تبديل شده است. به‌طور كلي مي‌توان گفت كه آينده بازي‌هاي موبايلي درخشان و رو‌به‌رشد به‌نظر مي‌رسد.
