«رونمایی از جزئیات تازه تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا»؛ محتوای گزارشی است که دیروز از سوی رویترز منتشر شد و در رسانه‌های ایرانی منعکس شد.
رویکردی که دو کشور به صورت محرمانه دنبال می‌کنند تا به دور از جنجال‌های رسانه‌ای و سیاسی بتوانند، دورنمایی از توافق و تعامل را جست‌وجو کنند. محتوای این مذاکرات تازه از یک سو موضوع تبادل زندانیان را در بر می‌گیرد و از سوی دیگر آزادسازی دارایی‌های مسدودی ایران و مجوز به ایران برای صادرات بیشتر نفتی. اما در گزارشی که رویترز آن را به نقل از برخی منابع آگاه تهیه کرده آمده«یک منبع آگاه در مورد مذاکرات گفته است که دوحه حداقل ۸ دور از مذاکرات با حضور مذاکره کنندگان ایرانی و آمریکایی در هتل‌های جداگانه را میزبانی کرد.
منبع آگاه مذکور گفت که جلسات ابتدایی عمدتاً بر موضوع هسته‌‌ای و نشست‌های بعد بر آزادی زندانیان متمرکز بود.» گزارش مذکور اضافه می‌کند: به گفته سه‌منبع، دوحه تمهیدات مالی را اجرا خواهد کرد و زندانیان در قطر مبادله خواهند شد. رویترز روایت جاری خود را به نقل از ۴ مقام ایرانی، ۲ منبع آمریکایی، یک دیپلمات ارشد غربی، یک مشاور دولت در یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس و یک فرد آشنا با مذاکرات به دست آورده است. خبرگزاری رویترز مدعی شده که با انتقال 6 میلیارد دلار از وجوه آزاد شده ایرانی در روزهای آینده به بانک‌های قطر، پنج زندانی دوتابعیتی ایران را ترک می‌کنند و در مقابل تعداد مشابهی از زندانیان ایرانی که در آمریکا در زندان نگهداری می‌شوند، به خانه باز می‌گردند.
معامله بر سر چیست؟
خبرگزاری رویترز، بنا بر منابع آگاه ایرانی خود مدعی شده که با انتقال 6 میلیارد دلار از وجوه آزاد شده ایرانی در روزهای آینده به بانک‌های قطر، سکانسی به دقت از پیش طراحی شده آغاز می‌شود که طی آن پنج زندانی دوتابعیتی ایران را ترک می‌کنند و در مقابل تعداد مشابهی از زندانیان ایرانی که در آمریکا در زندان نگهداری می‌شوند، به خانه باز می‌گردند. در اولین گام، در 10 اگوست، ایران زندانی دوتابعیتی را از زندان اوین به حبس خانگی منتقل کرد و آنها به نفر پنجمی که قبلاً در حصر خانگی به سر می‌برد، پیوستند.
در اواخر همان روز، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، این اقدام را اولین گام از روندی خواند که منجر به بازگشت آنها به خانه می‌شود. به گفته سه منبع، دوحه یک ترتیب مالی را اجرا خواهد کرد که براساس آن، هزینه‌های بانکی از طریق آن پرداخت و بر نحوه آن نظارت می‌شود تا اطمینان حاصل شود که پولی برای اقلام تحت تحریم‌های ایالات متحده خرج نمی‌شود. زندانیان نیز برای مبادله به قطر منتقل خواهند شد. یک دیپلمات ارشد به رویترز گفته: «ایران ابتدا خواستار دسترسی مستقیم به منابع مالی بود، اما در نهایت با دسترسی از طریق قطر موافقت کرد. ایران غذا و دارو خواهد خرید و قطر مستقیماً پرداخت خواهد کرد.»
خودداری از ارایه جزئیات
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفته که ایالات متحده زمان دقیق آزادی زندانیان را اعلام نمی‌کند. این وزارتخانه همچنین از بحث در مورد جزئیات آنچه که سخنگوی آن «مذاکره در حال انجام و بسیار حساس» نامید خودداری کرد. دولت ایالات متحده همچنین در مورد زمان انتقال وجوه اظهار نظری نکرده است. با این حال، پارک جین، وزیر امور خارجه کره جنوبی در 5 سپتامبر گفت که تلاش‌ها برای انتقال وجوه ایران در حال انجام است. این سخنگو افزود: «روابط ایران و آمریکا رابطه‌ای همراه با اعتماد نیست. ما ایران را براساس اقداماتش قضاوت می‌کنیم نه چیز دیگری». او تایید کرد که: «واشنگتن با انتقال وجوه ایران از کره جنوبی به حساب‌های محدود شده توسط موسسات مالی در قطر موافقت کرد، اما هیچ پولی مستقیماً به ایران نمی‌‌رود».
وزارت امور خارجه قطر به درخواست رویترز برای اظهارنظر درباره جزئیات مذاکرات، نقش قطر در مذاکرات یا شرایط توافق نهایی پاسخی نداد. وزارت امور خارجه ایران و نمایندگی آن در سازمان ملل هم به سوالات رویترز پاسخ نداده‌اند. به گزارش رویترز، یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه آمریکا گفت که ایالات متحده آماده اعلام زمان دقیق آزادی زندانیان نیست. این وزارتخانه همچنین از بحث در مورد جزئیات آنچه که سخنگو «مذاکره در حال انجام و بسیار حساس» نامید، خودداری کرد.
بر اساس این گزارش، یکی از دیپلمات‌های ارشد ایرانی هم به رویترز گفت: مهدی صفری، معاون اقتصادی وزیر امور خارجه ایران در دو نشست در قطر برای مذاکره درباره انتقال وجوه به هیات ایرانی پیوست. محمد الخلیفی، وزیر کشور قطر در وزارت خارجه این کشور میانجی بین دو طرف بود. این گزارش اضافه کرد: منبع آگاه در مورد گفت‌وگوها گفت که انتظار می‌رود اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، انتقال (دارایی‌های بلوکه شده ایران) به بانک‌های قطر در اوایل هفته آینده (به وقت محلی) به پایان برسد. رویترز در ادامه افزود که نتوانسته است بانک‌های مشمول در این خصوص را شناسایی کند. این خبرگزاری خاطرنشان کرد: زندانیان آمریکایی از تهران به قطر و زندانیان ایرانی از آمریکا به دوحه خواهند رفت و سپس به ایران منتقل خواهند شد.
