پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای ایران وابسته به سازمان انرژی اتمی ایران است در سال ۱۳۸۵ تأسیس شد. این پژوهشگاه برای انجام و پیشبرد تحقیق، توسعه و کاربرد علوم و فنون هسته‌ای در کشور فعالیت می‌کند. این پژوهشگاه شامل چندین پژوهشکده از جمله کاربرد پرتوها، چرخه سوخت هسته‌ای، پلاسما و گداخت هسته‌ای، راکتور و ایمنی هسته‌ای، فیزیک و شتابگرها، کشاورزی هسته‌ای، فتونیک و فناوری‌های کوانتومی است.
به گزارش ایسنا، معاون سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه رسانه‌ها، صنعت هسته‌ای و تلاش‌های دانشمندان و زحمات صنعت گران را به جامعه نشان دادند به نحوی که امروز مردم ایران پذیرفتند که این صنعت باید حفظ شود گفت: هجمه رقیب و دشمن در این زمینه سنگین بود و رسانه‌ها در مقابل لشکر رسانه‌ای دشمن با امکانات بسیار ایستادند. معتقدم امروز یکی از مهم‌ترین علوم اقتدارآفرین، رسانه است.
وی ادامه داد: ما الان در حوزه هسته‌ای تقریبا به تمامی ابعاد و بخش‌های پژوهشی و صنعتی اشراف داریم. به خوبی می‌دانیم چه چیز در دست‌مان داریم و البته متخصصان هسته‌ای کشورهای پیشرفته هم این را به خوبی می‌دانند و به سیاستمداران‌شان هم آن را می‌گویند. وقت تبیین شعار “من فن‌آوری هستم” است، مقام معظم رهبری در نمایشگاه دستاوردهای هسته‌ای که اخیرا برپا شد و ایشان از آن بازدید کردند، با حس جالبی به برخی غرفه‌ها که می‌رسیدند، گفتند این دستاوردها را به مردم بگویید تا بدانند، چرا که اینها امید و افتخارآفرین است.
معاون سازمان انرژی اتمی در ادامه با بیان اینکه فن‌آوری کشور در هسته‌ای و دیگر بخش‌ها از این جهت که کسی در ساخت آنها به ما کمک نکرده است به لحاظ توسعه و پیشرفت با هم برابری می‌کنند، گفت: پایه‌ریزی اصلی این علوم و صنایع مرتبط به آنها در کشور انجام شده است. نقش پژوهش بر مبنای توان داخلی در این رابطه مهم است و در صنعت هسته‌ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در حوزه انرژی اتمی یک مجموعه مولد است که از علوم پایه شروع می‌کند و دانش و علم را به فن‌آوری و صنعت می‌رساند.
آزمایشگاه‌های تحقیقاتی هسته‌ای ایران در منطقه غرب آسیا استثنایی است
فقهی با بیان اینکه سازمان انرژی اتمی در حوزه آزمایشگاه‌های تحقیقاتی در منطقه غرب آسیا وضعیت استثنایی دارد، گفت: باید بگویم که کشورهای دیگر در حوزه تحقیقاتی و آزمایشگاهی اصلا با جمهوری اسلامی ایران برابری نمی‌کنند. کشورهایی مثل پاکستان بیشتر در حوزه نظامی قوی هستند. جالب اینجاست که با آنها کسی کاری ندارد، اما سراغ ما آمدند که مطمئن شوند سلاح نداریم. البته ما با نظارت و بازرسی مشکلی نداریم. هر چقدر می‌خواهند نظارت کنند تا مطمئن شوند که سلاح نداریم. ما می‌خواهیم از مواهب انرژی هسته‌ای استفاده کنیم.
وی در ادامه با بیان اینکه مساله اقتصاد در سازمان انرژی اتمی مهم شده است، گفت: هنوز از صنعت هسته‌ای ثروت زیادی به دست نیامده است و این صنعت آنقدر که باید و ظرفیت دارد، از لحاظ درآمدزایی رشد نکرده است. ما حتما نسبت به هزینه‌های پژوهش و پروژه‌ها فکر و محاسبه اقتصادی می‌کنیم. تحقیق در مرز دانش نباید باعث شود از خدمات رسانی به صنعت داخلی و مردم غافل شویم. در حال حاضر ما ۲۰ درصد توان‌مان را روی تحقیق و پژوهش متمرکز کردیم.
اقتصاد صنعت هسته‌ای رو به رشد است و آینده روشنی دارد
وی در ادامه در پاسخ به این که روشن است بخش خصوصی و بسیاری از سرمایه‌گذاران حاضر نیستند در این صنعت به خاطر حواشی سیاسی و امنیتی‌اش یا تهدید تحریم وارد شوند، اظهار کرد: ده سال پیش کسی فکر نمی‌کرد شرکت خصوصی فعال در حوزه هسته‌ای داشته باشیم ولی برخی از دانشجویان و محققان آمدند و با همه نگرانی‌ها در این حوزه شرکت زدند و الان دارد به خوبی کار می‌کنند. مثلا سایت پرتودهی فقط در اختیار دولت بود اما برخی افراد آمدند ریسک کردند و اولین سایت پرتودهی خصوصی را ساختند. آدم‌ها با دانش پایین از ورود به این عرصه می‌ترسند اما مطمئنم کم کم به این حوزه وارد می‌شوند، چرا که بسیار جذاب و سودده است. الان شرکت‌هایی هستند که دستگاه ایکس ری، شتابدهنده یا تجهیزات بازرسی کانتینر می‌سازند یا در صنعت نفت و گاز فعال هستند و این کارها توسط بخش خصوصی در حال انجام است. از این رو معتقدم اقتصاد صنعت هسته‌ای رو به رشد است و آینده روشنی دارد.
هنوز برخی مسئولان می‌گویند نیروگاه اتمی خوب نیست و وابستگی ایجاد می‌کند!
فقهی با اشاره به ساخت نیروگاه‌های اتمی در حاشیه خلیج فارس و اهمیت در اختیار داشتن نیروی انسانی مورد نیاز، تصریح کرد: ما به نیروی انسانی قابل توجهی برای ساخت و راه‌اندازی نیروگاه‌های اتمی نیاز داریم و نزدیک‌ترین استانی که به لحاظ علمی سرآمد است، استان فارس است. این سرمایه انسانی بهتر است بومی و نزدیک به منطقه خلیج فارس باشد و استان فارس به این شکل به مرکز تربیت و توسعه نیروی انسانی نیروگاه‌های اتمی تبدیل خواهد شد. متاسفانه با وجود اینکه از قبل انقلاب می‌خواستند در شیراز یک راکتور بسازند، این امر محقق نشد. بعد از انقلاب هم یک فضایی ایجاد شد که دانش هسته‌ای غربی است و وابستگی ایجاد می کند و دنبالش نرفتیم. این رویکرد خیلی ما را عقب انداخت. بعدها آدم‌های علمی آمدند و گفتند انرژی اتمی چیز خوبی است و اگر انجام ندهیم دیگر آن را به ما نمی‌دهند و خیلی نیاز است و این شد که به سمت دانش و تکنولوژی هسته‌ای رفتیم. اما جای تعجب دارد که بگویم هنوز برخی مسئولان این حرف را می‌زنند که نیروگاه اتمی خوب نیست و وابستگی ایجاد می‌کند!
وی تصریح کرد: ما می‌توانیم تاریخ بخوانیم و وضعیت حال دنیا را ببینیم. یک کشور برتر صنعتی را معرفی کنید که اصلا سمت دانش هسته‌ای نرفته باشد؟ همه از این دریچه عبور کردند. دانش هوافضا و ماهواره جز با علم هسته‌ای امکان‌پذیر نیست.
فقهی در پاسخ به اینکه ساخت راکتور استان فارس در چه مرحله‌ای است؟ اظهار کرد: الان در مرحله تخصیص زمین است و ان‌شاءالله استان فارس با ما همکاری کند، کار به سرعت پیش می‌رود. مراحل طراحی آن انجام شده است. نمونه آن در تهران بود و قرار است عین همان را در فارس بسازیم.
وی در ادامه این گفت‌وگو با اشاره به همکاری خوبی که اخیرا با آژانس شکل گرفته است، افزود: جالب است بدانید که در شرایط سیاسی سخت، دانشمندان چه ایرانی و چه غیرایرانی متاثر از شرایط سیاسی نیستند. در تعاملات و رفت و آمدهایی که اخیرا میان کارشناسان آژانس و ایران جریان داشته است، شاهدیم که نگاه این افراد که بعضا برای اولین بار است که به ایران می‌آیند نسبت به قبل از سفرشان بسیار متفاوت می‌شود. ذهنیت این افراد گاهی درباره ایران آنقدر ضعیف و تاریک است که با خودشان آب معدنی می‌آوردند چرا که در اخبار شنیده‌اند دمای هوای ایران به ۶۰ درجه رسیده و اینجا آب نیست. بعد از چند روز که در ایران بودند، خودشان از کاری که کردند خنده‌شان می‌گرفت. با این همه این افراد توصیه جالبی به ما داشتند، اینکه با این حجم فضاسازی در رسانه‌های غربی، شما باید حضور بین‌المللی بیشتری در مجامع مختلف داشته باشید و به ویژه به لحاظ رسانه‌ای در این حوزه بیشتر فعالیت کنید و خودتان را به دنیا معرفی کنید. نکته جالب‌تر این است که قول می‌دهند برای همکاران‌شان تعریف کنند که ایران آن گونه که در رسانه می‌بینند و می‌شنوند، نیست. صحبت‌هایی که درباره زنان ایران در رسانه‌ها می‌گویند برای آنها واقعا شگفت‌انگیز است، چراکه به چشم خودشان می‌بینند زنان در جامعه و در بخش‌های مختلف حضور فعالی دارند.
عربستان “غنی‌سازی” را برای امتیازگیری می‌خواهد
وی در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به این پرسش که عربستان اخیرا شرط هسته‌ای در اختیار داشتن “غنی‌سازی مستقل” را برای عادی سازی روابطش با رژیم صهیونیستی به آمریکا اعلام کرده است، فکر می‌کنید آمریکا چنین اجازه‌ای را به این کشور بدهد و اساسا با غنی‌سازی در عربستان موافق هستید؟ گفت: به نظرم عربستان با دو هدف این مساله را دنبال می‌کند؛ اول اینکه این کشور غنی‌سازی در معنای علمی و فنی نمی‌خواهد، بلکه می‌خواهد با آن در منطقه امتیازگیری کند، دوم اینکه به روحیه پادشاهان و مسئولان این کشور برمی‌گردد. به هر حال آنها دنبال این هستند که ابزارهای مختلف قدرت را در دست داشته باشند اما در شرایط فعلی معتقدم عامل اول برای اعلام این درخواست مهم‌تر است. این درخواست برای داشتن دانش و تکنولوژی هسته‌ای و غنی‌سازی نیست بلکه عاملی برای بازدارندگی است.
معاون سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه “شاه آن باشد که در خود شه بود، نی به لشکرها و مخزن شه شود.” اظهار کرد: من در عربستان نمی‌بینم که بخواهد مستقل و بدون وابستگی به کشوری مثل ایران به سراغ غنی‌سازی برود. به علاوه سطح رفاه در این کشور آنقدر است که بعید می‌دانم آن را رها کنند و به سمت کار سخت فنی با پرتو بروند.
وی درباره آینده برجام گفت: برجام دیگر کارآیی ندارد و بیشتر از همه برای اروپایی‌ها و آمریکا این کارآیی از بین رفته است. هدف از برجام بنا بر آنچه غربی‌ها مدعی هستند ایجاد وقفه در صنعت هسته‌ای ایران بوده است و اطمینان از اینکه ایران به سمت ساخت سلاح نمی‌رود، الان دیگر کل دنیا به این نتیجه رسیده که ایران دنبال ساخت سلاح نیست و اینکه اصلا دیگر امکان متوقف کردن ایران وجود ندارد.
در دولت فعلی انتظار برای برجام دیگر جایی ندارد
معاون رییس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: عقلای غربی‌ها این واقعیت که ایران را نمی توان متوقف کرد، فهمیده‌اند. یک زمانی تمام کارها را متوقف کرده بودیم که برجام بیاید و به معنای واقعی کلمه منتظر بودیم از گشایش‌هایی که در برجام وعده داده شده بود، منفعت ببریم اما در نهایت چه شد؟
فقهی با بیان اینکه در دولت فعلی انتظار و نشستن برای برجام دیگر جایی ندارد، گفت: این امید که توافقی می‌شود و وضعیت اقتصادی به واسطه آن بهتر می‌شود، دیگر نیست. هیچ کشوری برای کشور دیگر دلسوزی نمی‌کند. برجام دیگر کارکرد لازم را برای غرب ندارد و ما هم باید موضوع دیگری مثلا منافع اقتصادی مشترک را موضوع مذاکره کنیم. معتقدم موضوع هسته‌ای دیگر قابل بحث نیست.
معاون اسلامی تاکید کرد: آن سختی که نباید می‌کشیدیم و تحریمی که نباید می‌شدیم اتفاق افتاد. دیگر یاد گرفتیم در سختی چگونه زندگی کنیم، البته قشری از مردم فشار زیادی را تحمل می‌کنند و باید به این بخش توجه ویژه شود.
ما جنگی با دنیا نداریم
وی در پاسخ به این که جهش صنعت هسته‌ای کشور در صورت باز شدن فضای سیاسی در چه سطح و سرعتی خواهد بود؟ اظهار کرد: در چنین شرایطی حتما سهم‌مان از سبد انرژی کشور طی ده سال به ۲۰ درصد می‌رسد. اشتغال به شدت در این صنعت و کل کشور افزایش می‌یابد و به واسطه توسعه صنعت هسته‌ای “مهندسی” کشور رشد پیدا می‌کند و با صنایع دیگر ارتباطات بیشتری برقرار می‌کنیم.
فقهی خاطرنشان کرد: تعامل با دنیا امر مثبت و خوبی برای هر صنعتی به ویژه هسته‌ای است. باید به سمت تعامل برویم. هر کس نگران حمله ایران به کشور دیگری است، به تاریخ ۳۰۰ سال گذشته ایران نگاه کند که کجای تاریخ چنین تجربه‌ای وجود دارد؟ ما جنگی با دنیا نداریم، اتفاقا به نفع دنیا است با ایران کار اقتصادی کند.
