رییس گروه پیشگیری و کنترل بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نسبت به شیوع بیماری سالک در بسیاری از شهرهای کشور به خصوص در مناطق روستایی هشدار داد و گفت: این بیماری کشنده نیست و مردم در این مناطق از مواد دور کننده حشرات استفاده کنند. محمدرضا شیرزادی افزود: در سال گذشته ۱۲ هزار نفر به بیماری سالک در کشور مبتلا شدند و از ابتدای سال تاکنون میزان مبتلایان به این بیماری هزار و ۴۰۰ نفر است و هیچ مورد مرگ و میر نیز ناشی از آن گزارش نشده است.
او با بیان اینکه سالک بیماری بومی بوده که در تابستان شیوع بیشتری دارد، اظهار داشت: این بیماری به دلیل شیوع فراوان و پراکندگی آن در نقاط مختلف کشور دارای اهمیت فراوان بوده، مخزن آن موش‌های صحرایی و توسط ناقل پشه خاکی منتقل می‌شود و سالک نوع آنتروپونتیک که مخزن آن افراد مبتلا است و این بیماری در کانون‌های مختلف کشور به جز استان‌های شمالی و شمال غربی، در ۱۹ استان وجود دارد. شیرزادی ادامه داد: این بیماری ۲ تا چهار هفته پس از گزش پشه خاکی به‌صورت جوش کوچکی روی پوست انسان ایجاد شده و چهار تا ۱۲ ماه طول می‌کشد تا زخم آن بهبود یابد و سالک در افرادی که دچار اختلال سیستم ایمنی بدن مانند مبتلایان به دیابت و سرطان می‌باشند به شکل حاد بروز می‌یابد.
ضرورت استفاده از توری و لباس‌های آستین بلند
به گفته این رییس گروه پیشگیری و کنترل بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان، با توجه به فصل تابستان و مسافرت افراد به شهرهای مختلف از جمله مناطق روستایی توصیه می‌شود در این مناطق از مواد دور کننده حشرات استفاده کرده و استفاده از توری و پشه بند مناسب، پوشیدن لباس‌های ضخیم و آستین بلند نیز می‌تواند در پیشگیری از آن موثر باشد.
همچنین شهنام عرشی رییس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز چندی پیش در این زمینه گفت: روند میزان بروز بیماری سالک طی سال‌های۱۳۵۶ تا ۱۳۸۶ معمولا به‌صورت سینوسی بوده و هر سه سال شاهد افزایش و کاهش موارد بیماری بوده‌ایم و به‌طور کلی میزان بروز آن طی سال‌های فوق از ۲۹ به ۳۷ درصد هزار نفر جمعیت رسیده است.
او اظهارداشت: با اقدامات انجام شده و پیگیری‌های دقیق موفق شده ایم این روند بیماری تغییر و پس از سال ۱۳۸۶ سیر نزولی داشته به‌طوری که در سال ۱۴۰۱ به کمتر از ۱۵ مورد در یکصد هزار نفر رسیده است. عرشی ادامه داد: قبل از سال ۱۳۸۶ پتانسیل انتقال در کانون‌های بومی بیماری و سایر مناطق کشور، و همچنین ساخت و سازها و ایجاد شهرک‌ها ومجموعه‌های ورزشی، گسترش و توسعه شهرها و تخریب مناطق قدیمی، جابه‌جایی جمعیتی به خصوص جهت زیارت به اماکن متبرکه و جابه‌جایی نظامیان و همچنین عوامل غیر طبیعی مثل زلزله بم و کرمانشاه، و به خصوص عدم توجه به شرایط آب و هوایی و بهداشت محیط و ارزیابی مخازن و ناقلین بیماری و به خصوص انجام اقدامات مراقبتی و کنترلی به موقع در این افزایش بیماری موثر بوده است.
به گفته این مقام مسوول در وزارت بهداشت، کانون‌های موجود در کشور عمدتا با تحقیقات انجام شده در مورد ناقلین و مخازن و عامل بیماری زا توسط دانشکده‌های بهداشت و پزشکی سراسر کشور به خصوص دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد بررسی قرار گرفته‌اند. او تصریح کرد: البته کانون‌هایی هم هستند که باید تحقیقات بیشتری در خصوص ناقل و مخزن و عامل بیماری زا به عمل آید. از مهم‌ترین کانون‌های شناخته شده نوع آنتروپونتیک در حال حاضر کرمان، بم و مشهد هستند البته نوع آنتروپونتیک در نیشابور، قم، شیراز، یزد، سبزوار و پلدختر و به‌طور تک گیر در سایر مناطق کشور شناسایی شده‌اند و از مهم‌ترین کانون‌های شناخته شده نوع روستایی نقاطی از استان‌های اصفهان، جنوب فارس، سمنان، خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، گلستان، خوزستان، ایلام، بوشهر، هرمزگان و یزد را می‌توان نام برد.
کرمان، بم و مشهد مهم‌ترین کانون‌های شناخته شده سالک در نوع آنتروپونتیک
عرشی تصریح کرد: مهم‌ترین اقدامات انجام شده در سال‌های قبل از ۱۳۸۶ عمدتا بر پایه سمپاشی کانونی علیه ناقل در مناطق شهری، برنامه مبارزه با مخزن با استفاده ار روش طعمه‌گذاری انجام لیشمانیزاسیون (در سال‌های ابتدای جنگ تحمیلی) آموزش مردم، استفاده ا ز پشه بند آغشته به سم بوده که البته پس از سال ۱۳۸۶ با بازنگری در برنامه مراقبت و کنترل بیماری که شاهد روند کاهش موارد بیماری هستیم. او ادامه داد: اقدامات انجام شده در این راستا، شامل توجه به امر بیماریابی، ارتقای سطح آگاهی مردم و آموزش بیماران جهت پوشاندن زخم، مبارزه جدی‌تر با مخازن از طریق جونده کشی و به سازی محیط زندگی جامعه و هماهنگی با ارگان‌های ذیربط که در کنترل بیماری موثر هستند و قدمهای موثری در کنترل بیماری در نقاط آندمیک و پیشگیری از نفوذ آن به سایر مناطق، برداشته شده است.
