تحول دیجیتال در زنجیره تامین و لجستیک امری اجتناب‌ناپذیر است و به اعتقاد عضو هیات‌مدیره شرکت ملی پست و رییس مرکز نوآوری، کسب و کارهایی که تغییر را نمی‌پذیرند محکوم به حذف از بازار هستند، در عین حال کارشناسان معتقدند بخش فناوری و توریسم تحول دیجیتال را ممکن می‌کند و نجات‌بخش اقتصاد ایران است. در عین حال فعالان حوزه هوش مصنوعی درباره تاثیرات chatGPT بر آینده کسب‌وکارها معتقدند این فناوری انگیزه‌ای در جهت تغییر روش‌های قدیمی آموزش و یادگیری نوع جدید است.
محمدرضا قادری عضو هیات‌مدیره شرکت ملی پست به تاریخچه تحول دیجیتال در زنجیره تامین و لجستیک پرداخت و گفت در عصر دیجیتال مشتری در مرکز طراحی خدمات قرار دارد و خدمات باید شخصی‌سازی شده باشد و در وهله دوم فضای کسب و کار برای بقا نیاز دارد که در اکوسیستم کار کند. قادری در ادامه توضیح داد تحول دیجیتال سازمان‌ها را به سوی پایداری و ارزش‌آفرینی می‌برد.
تحول دیجیتال در زنجیره تامین و لجستیک امکان ردیابی و مانیتورینگ و بالابردن سرعت و کارایی را به همراه خود دارد و شرکت‌هایی مثل آمازون، علی‌بابا و DHL بهترین نمونه از این دست هستند. قادری همچنین نبود یک راهبرد دیجیتال، عدم بهره‌برداری از داده‌ها و تحلیل قدرتمند آنها، نادیده گرفتن امنیت داده‌ها را چالش‌های مهم این حوزه دانست و گفت: تحول دیجیتال از اتوماسیون فرآیندها و بهره‌گیری از داده‌ها و آنالیز آنها و استفاده از فناوری اطلاعات شروع می‌شود و برای مهاجرت به دنیای دیجیتال باید به زبان فناوری مسلط شد.
تجارت الکترونیکی و لجستیک در هم تنیده شده‌اند
در این میان کارشناسان و فعالان حوزه حمل‌ونقل آنلاین معتقدند که دیگر لجستیک به تنهایی یک شغل و صنعت محسوب نمی‌شود بلکه دیگر لجستیک در کنار تجارت الکترونیکی و همکاری با پلتفرم‌های دیگر معنی می‌شود و کاربرد پیدا می‌کند. درواقع پارادایم به‌طور کل عوض شده است و مبنای همه‌چیز از نیازها شروع شده است و این نیازسنجی است که زمین بازی را تغییر می‌دهد. لجستیک حالا معنای دیگری پیدا کرده است و رقابت هم‌افزا می‌تواند بقای هر یک از شرکت‌های فعال در این زمینه را امکان‌پذیر کند و در عین حال در تمام دنیا لجستیک و تجارت الکترونیکی ترکیب شده‌اند. علیشاد اعتضادی از فعالان حوزه فناوری می‌گوید: سهم کل فروش روی پلتفرم‌های اینترنتی در ایران را ۳ تا ۴ درصد اعلام کرد و گفت در کنار سهم کوچک ما از تجارت الکترونیکی، سهم تجارت الکترونیکی ترکیه ۱۴ است. ما حتی اگر بخواهیم به عدد ۵ تا ۱۰ درصد برسیم، لجستیک مبتنی بر تکنولوژی دیجیتال می‌خواهیم و به ظرفیت بیشتری نیاز داریم و همین موضوع همکاری همه ما استارت‌آپ‌های این حوزه را می‌طلبد.
هوش مصنوعی با قدرت وارد شده است
در عین حال فعالان حوزه هوش مصنوعی در پنل تاثیرات chatGPT بر آینده کسب‌وکارها دو برداشت کاملاً متفاوت از آینده این فناوری داشتند. برخی آن را عامل رشد دانش کاذب و افزایش آمار فارغ‌التحصیلان بی‌سواد و برخی بدون نگرانی آن را انگیزه‌ای در جهت تغییر روش‌های قدیمی آموزش و یادگیری نوع جدید می‌دانند. زینب برزگر عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با ابراز نگرانی از استفاده نادرست برخی دانشجویان از چت‌جی‌پی‌تی در پژوهش‌ها و امتحان‌های دانشگاهی توضیح داد: گرچه ما در ابتدای راه استفاده از این فناوری‌ها هستیم اما متاسفانه فرهنگ استفاده درست از آن در کشور جا نیفتاده است. به نوعی دانش کاذب آفت هوش مصنوعی است و ما با فارغ‌التحصیل‌های بی‌سوادی مواجهیم که صبوری و حل مساله را به خوبی یاد نگرفته‌اند. وی همچنین به استفاده از هوش مصنوعی در اتاق عمل جراحی پرداخت و گفت: در قرن ۲۰ علم پزشکی پیشرفت زیای کرد، کشف گروه‌خونی، داروهای آنتی‌بیوتیک و مسکن‌ها مسیر درمان را تغییر دادند و X-ray این مسیر را متحول کرد.
اما قرن ۲۱ هوش مصنوعی با تمام قدرت وارد شد و در سه بخش قبل از عمل، حین عمل و ربات‌های جراحی تحولات شگرفی را ایجاد کرد.ربات سینا در ایران هم از روی ربات داوینچی ساخته شد. برزگر به بیان جزییات ابزارهای هوش مصنوعی در اتاق عمل جراحی پرداخت و افزود: ابزارهای هوش مصنوعی حالا در کشورهای پیشرفته در جراحی‌های مغز و اعصاب استفاده می‌شود و بسیاری از تومورهای مغزی و شکستگی جمجمه‌ها توسط این ابزارها درمان می‌شوند. متاسفانه تحریم‌ها اجازه نداده یک سری دوربین‌ها وارد ایران شوند و برخی از جراحان هنوز به این فناوری اعتماد ندارند. اما متاورس زمین بازی را تغییر داده است و به‌طور حتم این حوزه با رغبت بیشتری از جانب بیماران و پزشکان مواجه می‌شود.
از لحاظ ابزار تکنولوژی در ایران عقب نیستیم
باوجود این سهیل مقدم معاون فناوری یکی از شرکت‌های فناوری گفت: به نظر من چیزی که باید تغییر کند روش آموزش است. روش آموزش فعلی مربوط به ده‌ها سال قبل است و قدیمی و منسوخ شده است. من هیچ نگرانی‌ای بابت هوش مصنوعی ندارم و از نگاه من صنعت خودش اطلاعات و محصولات تقلبی را عقب خواهد زد و علم به راه خود ادامه می‌دهد. او همچنین خاطرنشان کرد ما از لحاظ ابزار تکنولوژی در ایران عقب نیستیم و همگی مسیر سختی رفته‌ایم تا به جای فعلی رسیده‌ایم. هوش مصنوعی ترسناک نیست و مجموعه‌ای از علوم و تجهیزات است که باید مرحله به مرحله آن را به کار برد. نکته دیگری که مقدم به آن اشاره کرد موضوع چگونه به نتیجه رسیدن پروژه‌های AI بود. او در این باره گفت: کارهایی که در حوزه تکنولوژی و هوش مصنوعی انجام می‌شود نیاز به زمان دارد.
مثلا وقتی تیم هوش مصنوعی روی جست‌وجو کار می‌کنند بعد از ۶ ماه سرچ قوی‌تر می‌شود و این موضوع خود را نشان می‌دهد. سهیل مقدم معتقد است هوش مصنوعی ترسناک نیست و صرفه‌جویی در هزینه‌ها، حفاظت از محیط زیست، جست‌وجوی هوشمندانه تنها بخشی از تاثیرات AI در زندگی روزمره انسان‌ها هستند و ایران هم از لحاظ تکنولوژی در این حوزه عقب‌تر از سایر کشورها نیست. او به استفاده درست از منابع انسانی در حوزه هوش مصنوعی تاکید کرد و گفت: از کنار آدم‌ها ساده عبور نکنید. در شرایطی که افراد متخصص هوش مصنوعی و نخبگان این صنعت محدود هستند، باید از آدم‌ها درست استفاده کنید. نمی‌توانید توقع داشته باشید افراد این حوزه ۵ سال در کنار شما باشند.
کارهای سطحی برای فناوری‌های جدید کارهای بزرگ‌تر برای مهندسان
علی زارع‌زاده راهبر تیم داده و هوش مصنوعی یک کارگزاری هم با تایید صحبت‌های مقدم گفت: باید کارهای سطحی را به فناوری‌هایی مانند چت جی‌پی‌تی سپرد و کارهای بزرگ‌تر را مهندسان انجام دهند. او به موضوع چت‌جی‌پی‌تی اشاره کرد و جی‌پی‌تی۴ با قابلیت کدزنی و استدلال را نشان از فرآیند تکامل این تکنولوژی دانست و گفت: هوش مصنوعی به مرور زمان کامل‌تر و قابل اعتمادتر می‌شود. محمدحسین رهبان عضو هیات علمی دانشگاه شریف هم به تسهیل یکسری امور توسط این فناوری‌ها اشاره کرد و در نگاهی میانه‌رو هوش مصنوعی را لازمه پیشرفت علم روز قلمداد کرد. محمد شکوهی دانشمند ارشد داده مایکروسافت نیز با تایید بخشی از صحبت‌های برزگر ادامه داد: کار به جایی رسیده است که دیگر هر محتوایی را باور نداریم.
مقاله‌هایی را هم که به دست انسان نوشته شده تولید چت‌جی‌پی‌تی می‌دانیم و عملاً دانش کاذب و تولید محتواهای فیک توسط هوش مصنوعی امری متداول شده است. آرزو کشاورز مهندس ارشد نرم‌افزار سابق گوگل هم در بخش دیگری از نشست در مورد تحلیل داده از موتورهای جست‌وجو تا خط تولید آنلاین صحبت کرد و توضیح داد: علم داده تجمیع سه رشته برنامه‌نویسی، آمار و احتمالات و جبر است و دانشمندان علوم داده علاوه بر تسلط بر علم آمار و ریاضی باید توانایی بررسی مسائل از ابعاد مختلف را داشته باشند و بتوانند داستان‌سرای روایت داده‌هایی باشند که در اختیار دارند، به این صورت است که داده‌ها می‌توانند کاربردی و جامع باشند.
تحول بینایی کامپیوتری در صنعت
حمیدرضا واعظی دانشمند ارشد داده متا هم در گفت‌وگویی آنلاین در مورد تحول بینایی کامپیوتری در صنعت در دهه گذشته پرداخت. او به سرعت رشد این حوزه اشاره کرد و گفت با نگاهی به آنچه در جهان گذشته است متوجه می‌شویم هوش مصنوعی چگونه به سرعت تغییر کرده است و حالا پیشرفت‌های آن بدون وقفه ادامه پیدا کرده است. هوش مصنوعی در تشخیص چهره به دلیل استفاده در احراز هویت خدمات مالی، در جراحی‌ها ماشین‌های خودران همه و همه نشان از اهمیت این فناوری دارد.
