گروه راه و شهرسازی|
همزمان با افزایش تحرکات دیپلماتیک ایران در حوزه رابطه با غرب و در راس آن امریکا و دستیابی به توافق موقت یا آنچه «تفاهم» خوانده می‌شود، مساله نوسازی ناوگان هوایی ایران بار دیگر مورد توجه برخی کارشناسان و ناظران قرار گرفته است و این سوال مطرح است که آیا در شرایط ایجاد شده کنونی امکان نوسازی یا دستکم تنفس کوتاه‌مدت صنعت هوایی ایران برای خرید برخی قطعات هواپیما وجود دارد؟ به ویژه اینکه در همین روزها با نقص‌های فنی متعدد هواپیماها در کشور مواجه هستیم و تعداد ناوگان فعال کشور به‌شدت کاهش یافته است.
به گزارش «تعادل»، اگر چه تحت تحریم‌های امریکا طی 43 سال گذشته فروش هواپیما و قطعات آن به ایران ممنوع بوده است، اما در سال‌های اجرایی شدن «برجام»، ایران موفق شد برای نخستین‌بار پس از انقلاب اسلامی، قرارداد خرید هواپیمای پرشماری را با «بوئینگ»، «ایرباس» و «ای، تی آر» به امضا برساند. بر اساس این قراردادها، کمتر از 20 فروند هواپیما نیز به ناوگان هوایی کشور نیز اضافه شد، اما عملیاتی شدن قراردادهای خرید هواپیما با خروج دونالد ترامپ، رییس‌جمهور سابق امریکا از «برجام» در تاریخ 18 اردیبهشت سال 1397 متوقف ماند.
حالا اما بار دیگر، منابع بین‌المللی از هفته گذشته از توافق موقت یا تفاهم ایران و امریکا خبر داده‌اند و در این میان، بوئینگ ۷۳۷ هواپیمایی کاسپین بعد از ۵ سال زمینگیری توانسته است با تامین موتور و سایر قطعات عملیاتی شد. آیا تامین قطعات این هواپیما از نتایج تحرکات دیپلماتیک است؟ پاسخ این سئوال نزد دولتمردان و مسوولان صنعت هوایی است. اما به هر رو، نوسازی ناوگان هوایی ایران از سویی به دلیل نیاز به هواپیماهای جدید یا دستکم قطعات و موتور هواپیما، آنگونه که وزیر سابق خارجه ایران به تازگی اعلام کرد، همواره در مذاکرات دیپماتیک در زمره یکی از موارد و مسائل مورد مذاکره قرار داشته است و در سال‌های 1400 به بعد هرگاه صحبت از بازگشت طرفین به «برجام» مطرح می‌شد، مسوولان سازمان هواپیمایی کشوری از پیگیری قراردادهای برجامی، در صورت توافق خبر می‌دادند، این‌بار اما مسوولان صنعت هوایی در این باره سکوت کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد، انجام برخی تعمیراتی که مستلزم قطعات مهمی همچون موتور هواپیما است، در سایه توافق موقت یا تفاهم با امریکا میسر شده است.
تعمیر و بازگشت بوئینگ ۷۳۷ هواپیمایی کاسپین
آنگونه که خبرگزاری رسمی دولت گزارش کرده است، یک فروند بوئینگ ۷۳۷ پس از نزدیک به پنج سال زمینگیری با تامین موتور و قطعات، و پس از انجام تمام تست‌های زمینی و پروازی مجددا در رده عملیاتی قرار گرفت تا در مسیرهای داخلی و بین‌المللی فعال شود.
به گزارش ایرنا، هواپیمایی کاسپین خبر داد: در آستانه فصل تابستان و افزایش تقاضای سفر یک فروند بوئینگ ۷۳۷ با کد ثبتی EP-CAQ پس از نزدیک به پنج سال زمینگیری با تامین موتور و قطعات، پس از انجام تمام تست‌های زمینی و پروازی طبق استانداردهای لازم، مجددا در رده عملیاتی قرار گرفت تا در مسیرهای داخلی و بین‌المللی فعال شود.
این هواپیما ضمن به پایان رساندن چک‌های سنگین در سطح کارخانه سازنده و بازرسی‌های دوره‌ای با تلاش شبانه‌روزی متخصصین شرکت صنایع هواپیمایی ایران (صها)، متخصصین و مهندسین شرکت هواپیمایی کاسپین، پس از انجام تمام تست‌های زمینی و پروازی طبق استانداردهای لازم، مجددا در رده عملیاتی قرار گرفت تا در مسیرهای داخلی و بین‌المللی فعال شود. با فعالیت مجدد و تامین قطعات این هواپیما در راستای افزایش ظرفیت پروازهای روزانه و خدمات رسانی بیشتر به مردم روزانه تا ۱۲۰۰ صندلی به ظرفیت‌های صندلی قابل ارایه در مسیرهای پروازی هواپیمایی کاسپین افزوده می‌شود.
هم‌اکنون آشیانه این شرکت هواپیمایی با بهره‌گیری از متخصصان و مهندسان توانمند ایرانی، ضمن استقلال در انجام تمام چک‌های دوره‌ای براساس استانداردهای بین‌المللی توانایی تعمیرات و چک انواع مختلفی از هواپیماها از جمله بویینگ ۷۳۷ و مکدانل داگلاس ۸۰ را دارد. نظر به نزدیکی به فصل تابستان و آغاز تعطیلات مدارس و مراکز آموزشی و افزایش تقاضای سفر، روند بازبینی دوره‌ای هواپیماهای ناوگان برابر برنامه پیش می‌رود که منجر به افزایش هر چه بیشتر عرضه صندلی و گسترش پروازها در آینده بسیار نزدیک برای مردم عزیز خواهد شد.
ناوگان هوایی ایران؛ فقط 178 فروند
آنگونه که محمد محمدی بخش، رییس سازمان هواپیمایی کشوری در 18 فروردین سال جاری اعلام کرد، ناوگان هوایی به ۱۷۸ فروند عملیاتی رسیده است. در این حال، خبرهای متعددی از تعمیر و بازگشت 11 فروند هواپیما (فروردین ماه) تا خرید هواپیما طی هفته‌های اخیر از سوی مسوولان صنعت هوایی رسانه‌ای شده است. در آخرین مورد، حدود یک هفته پیش، حسن خوشخو، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری گفت: تعداد هواپیماهایی که امسال وارد کشور شدند، تا یک ماه آینده و اوایل تابستان وارد چرخه خدمت‌رسانی خواهند شد و بخشی از افزایش تقاضا برای سفر هوایی را پاسخ می‌دهند.
در این میان، نباید به سادگی از دور تازه نقص‌های فنی هواپیماها گذشت. چه آنکه این نقص‌ها از سویی ناشی از تنگناهای مالی ایرلاین‌ها به ویژه در دوران سرکوب قیمت بلیت پرواز از سوی دولت به شمار می‌رود و از سوی دیگر، عدم دسترسی ایرلاین‌ها به قطعات و موتور هواپیما به علت تحریم‌ها در ایجاد این شرایط دخیل هستند. در چنین شرایطی است که طی روزهای اخیر و همزمان با انجام پروازهای پرشمار حجاج به مکه، شاهد بروز نقص‌های فنی متعددی بوده‌ایم.
دلیل تاخیر ۱۲ ساعته پرواز دوبی- شیراز؟
در یک مورد، نقص فنی هواپیما در فرودگاه شیراز و همزمان نقص فنی هواپیمای جایگزین، باعث شد تا مسافران دبی- شیراز هما با ۱۲ ساعت تاخیر از فرودگاه دوبی عازم شیراز شوند. حسام قربانعلی، سخنگوی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با ایرنا درباره اینکه چرا پرواز ۱۱ صبح روز جمعه هما از فرودگاه دوبی به مقصد شیراز، با ۱۲ ساعت تاخیر انجام شد، گفت: نقص فنی هواپیمای این پرواز در فرودگاه شیراز مانع تیک آف به موقع به سمت دوبی برای بازگرداندن مسافران شد.
وی گفت: همزمان با اختصاص دو هواپیمای پشتیبان از دو مسیر مختلف تلاش شد تا پرواز با ۲ ساعت تاخیر انجام شود اما نقص کامپیوتر پشتیبان هر دو هواپیما موجب دیر رسیدن هواپیمای جایگزین شد و تاخیر را ۱۲ ساعت افزایش داد. به گفته سخنگوی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، رییس ایستگاه ایران ایر با حضور در جمع مسافران سعی در فراهم کردن شرایط مناسب در محیط ترمینالی فرودگاه دوبی داشت تا اینکه پرواز شب گذشته، با ۱۲ ساعت تاخیر انجام شد.
نقص فنی هواپیما، پرواز اهواز- مشهد
در موردی دیگر، پرواز اهواز - مشهد هواپیمایی آتا که از فرودگاه بین‌المللی اهواز به سمت مشهد پرواز کرده بود، دقایقی پس از پرواز به دلیل اعلام هشدار و نقص فنی هواپیما به فرودگاه مبدا بازگشته است.
شرکت هواپیمایی آتا اعلام کرده است: پرواز اهواز - مشهد هواپیمایی آتا به شماره ۵۶۴۰ که از فرودگاه بین‌المللی اهواز به سمت مشهد پرواز کرده بود، دقایقی پس از پرواز به دلیل اعلام هشدار و بنا به تشخیص خلبان و بر اساس استانداردهای ایمنی در سلامت کامل به فرودگاه مبدا بازگشته است.
این اطلاعیه می‌افزاید: پس از بررسی دقیق و فنی توسط متخصصین نگهداری و تعمیرات هواپیمایی آتا و با توجه به زمان بر بودن رفع مشکل به وجود آمده، هواپیمای جایگزین جهت انتقال مسافران عازم اهواز شده است.
بر اساس اعلام آتا در طول عزیمت هواپیمای جایگزین، مسافران به سالن ترانزیت منتقل شده و از آنها مطابق آیین نامه حقوق مسافر پذیرایی شده است.
هواپیمایی آتا بابت تاخیر در انجام این پرواز ضمن عذرخواهی از مسافران از صبر و شکیبایی آنها صمیمانه قدردانی کرده است.
