رییس‌جمهور با بیان اینکه در نظام جمهوری اسلامی اساس بر آن است که مردم در جریان گردش اطلاعات قرار گیرند، اظهار داشت: شفافیت یک اصل وارداتی به فرهنگ و قوانین و مقررات ما نیست، بلکه ریشه در فرهنگ دینی و اسلامی ما دارد. سید ابراهیم رییسی در اولین همایش ملی ارتقای شفافیت، با تسلیت ایام فاطمیه، از برگزار‌کنندگان این همایش تشکر کرد و گفت: شفافیت یک اصل وارداتی به فرهنگ و قوانین و مقررات ما نیست، بلکه ریشه در فرهنگ دینی و اسلامی ما دارد. رییس‌جمهور با اشاره به اینکه در نظام جمهوری اسلامی، اساس بر آن است که مردم در جریان گردش اطلاعات قرار گیرند، افزود: در قانون اساسی و قوانین موضوعه مقرر شده که مردم باید در جریان قراردادها و پیمان‌ها و نیز فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی قرار گیرند، مگر آن مواردی که به تعبیر امیرالمومنین علی (ع)
احتمال سواستفاده دشمن از آنها وجود دارد. رییسی با تاکید بر محترم شمرده شدن حریم شخصی و خصوصی در جمهوری اسلامی اظهار داشت: قانون اساسی حریم شخصی افراد را محترم شمرده اما غیر از آن آنچه در فضای عمومی جامعه می‌گذرد و از جمله تصمیم‌گیری‌ها برای کشور و مردم کاملا شفاف است و از جمله مجلس در جمهوری اسلامی ایران اساسا با شفافیت متولد شد.
رییس‌جمهور با بیان اینکه در قوه قضاییه استنطاق از متهم غیرعلنی است، اما زمانی که حکم به قطعیت برسد، قانون حکم به شفافیت داده است، تصریح کرد: بر اساس قانون زمانی که حکم به قطعیت برسد باید شفاف اعلام شود. همچنین دادگاه‌هایی که قاضی صلاح بداند نیز می‌توانند علنی برگزار شوند. رییسی با اشاره به اینکه در دستگاه اجرایی نیز روند امور باید به صورت شفاف باشد تا عموم مردم از شیوه جذب، گزینش، انتصاب، ارتقا، به‌کارگیری، برنامه و پیشرفت کار، شاخص‌های کیفی و شاخص‌های کمی مطلع شوند، تصریح کرد: چرا قراردادهای اقتصادی علنی نباشد؟ چرا بهره‌برداری از حوزه‌های مختلف اقتصادی، شکل شفاف نداشته باشد؟ چرا در وضعیتی که همه باید بتوانند با رقابت ظرفیت‌های خودشان را عرضه کنند، این زمینه برای همه به صورت مساوی ایجاد نشود؟ اینها همان زمینه‌هایی است که کاملاً می‌تواند، فساد را ریشه‌کن کند. رییس‌جمهور با تاکید بر اینکه هر چه شفافیت بیشتر شود، از فساد، روابط ناسالم و پارتی‌بازی جلوگیری می‌شود، گفت: شفافیت در فرهنگ دینی ما نیز ریشه دارد و از سوی دیگر در جای جای قوانین ما به آن اشاره شده است. در این راستا گرچه بخشی از کار دولت الکترونیک به خوبی پیش رفته، اما همچنان بدلیل عدم همکاری برخی دستگاه‌ها در پیوستن به شبکه ملی اطلاعات امکان بهره‌برداری کامل از این شبکه میسر نشده است. رییسی با بیان اینکه در ابتدای دولت به دلیل عدم پیشرفت مناسب دولت الکترونیک، تصمیم بر ادامه مسیر بر قالب دولت هوشمند گرفته شد، افزود: برای تحقق دولت هوشمند نیز نیاز است که همه بخش‌ها و همه دستگاه‌ها مساعدت کنند که خوشبختانه گام‌های خوبی برای شکل‌گیری دولت هوشمند برداشته شده است.
رییسی با اشاره به اینکه سامانه جامع تجارت از بخش‌هایی است که حتماً می‌تواند از فسادهای احتمالی در فرآیند کار تجاری، از تأمین و تولید تا مصرف جلوگیری کند، اظهار داشت: این سامانه نیز با پیشرفت ۹۰ درصدی در حال تکمیل است و می‌تواند هم برای دستگاه‌های نظارتی و هم برای دستگاه‌های اجرایی کار را سهل و آسان کند، به این ترتیب که محل دقیق کالاها و همچنین محل تخصیص اعتبارات قابل رصد باشد. رییس‌جمهور همچنین به فعال‌سازی سامانه مجوزهای کسب و کار پس از ۱۳ سال وقفه اشاره کرد و گفت: مصمم به تقویت این سامانه در جهت شفاف‌سازی، نظارت و اجرای دقیق و بدون حاشیه آن هستیم. رییسی صدور نسخه الکترونیک در حوزه سلامت را از دیگر اقدامات دولت سیزدهم در مسیر شفاف‌سازی عنوان کرد و افزود: قطعاً ادامه این مسیر می‌تواند دستگاه‌های نظارتی و اجرایی را در جلوگیری از فساد و لغزش در امور یاری کند. رییسی همچنین افزایش ۲ میلیون مودی مالیاتی در یکسال و چند ماه گذشته را از اثرات نگاه ویژه دولت به موضوع شفاف‌سازی دانست و اظهار داشت: فرار مالیاتی یکی از مشکلات بزرگ کشور است و در برخی گزارش‌ها، رقم فرار مالیاتی برابر با مالیاتی عنوان می‌شود که در حال حاضر اخذ می‌شود. عمده این افراد نیز کسانی هستند که درآمدهای کلان دارند و از پرداخت مالیات فرار می‌کنند. رییس‌جمهور انتشار فهرست افراد بدحساب یا ابربدهکاران بانکی را از اقدامات شفافیت‌ساز دانست که در این دوره انجام شده است و گفت: نمی‌خواهم بگویم این تمام کار است ولی در معرفی افراد بدحساب، آن هم افرادی که بالاترین رقم‌های تسهیلات را دریافت کرده‌اند، تاثیر دارد. این شفافیت‌ها در این دوره اتفاق افتاده و مسبوق به سابقه هم نیست.
دکتر رییسی افزود: اینکه صورت‌های مالی ۴۰۰ شرکت بورسی و غیربورسی منتشر شود، برای برخی‌ها قابل باور نبود چرا که چنین کاری تا به حال انجام نشده بود و معلوم هم شد که این کار در جهت انضباط مالی در کشور موثر است. رییس‌جمهور با بیان اینکه اقدامات شفافیت‌ساز نه فقط به اقتصاد ضربه نمی‌زند، بلکه باعث ارتقای امنیت اقتصادی و حمایت از فعالان اقتصادی هم می‌شود، اظهار داشت: انجام اقدامات شفافیت‌ساز هیچ نگرانی ندارد و حتی به افراد دارای صحت عمل، اطمینان هم می‌دهد که کارشان تحت حمایت قانون است. رییسی با بیان اینکه شفافیت در مبارزه با فساد، افزایش اعتماد عمومی و افزایش سرمایه اجتماعی بسیار موثر است، تصریح کرد: اگر این کنترل‌ها و پاسخگویی‌ها در روند کارها انجام گیرد، هم می‌تواند از وقوع تخلف پیشگیری کند -که پیشگیری مقدم بر برخورد و اقدام است- و هم افراد می‌توانند بدون اتهام و افترا کارشان را با قدرت و قوت و از موضع قانونی دنبال کنند.
رییس‌جمهور با اشاره به اینکه شفافیت و جریان آزاد اطلاعات در کنار اصل اساسی امر به معروف و نهی از منکر، اصل بسیار مهم نظارت ملی را محقق می‌کند، خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم به عدالت و قانون عمل کنیم، بهترین نظام کنترلی، خودکنترلی است. تمام مدیران و دستگاه‌ها قبل از اینکه بازرسان و ناظران از آنها حساب‌کشی کنند، خودشان را در محضر مقدس پروردگار متعال، نزد شهروندان، به ارباب رجوع و به سلسله مراتب مدیریتی و نظارتی پاسخگو بدانند. دکتر رییسی پاسخگویی به این ۴ مرجع نظارتی را تفاوت اساسی نظام مدیریتی در جمهوری اسلامی با دیگر نظام‌های مدیریتی دانست و گفت: اینکه قبل از هر چیز و هر کس خود را در محضر مقدس پروردگار متعال پاسخگو بدانیم، خیلی بازدارندگی دارد.
رییس‌جمهور با بیان اینکه البته جریان نظارت و بازرسی هم کمک موثری است برای ارزیابی دقیق عملکرد دستگاه‌ها، افزود: بازرسی و نظارت نباید به عنوان یک دستگاه مچ‌گیر شناسایی و شناخته شود. سازمان بازرسی و همه ناظران باید به عنوان کمک‌کننده به دستگاه‌ها شناخته شوند تا مدیران از نظارت استقبال کنند. اولویت در نظارت، بازرسی، شفافیت و مبارزه با فساد در هر سازمانی با خودِ مدیران و ناظران درون‌سازمانی است و در وهله دوم نظارت برون‌سازمانی به کمک مدیران می‌آید.
رییسی اظهار داشت: هیچ مدیری نباید در مقابل فساد بی‌تفاوت باشد. مدیران اجازه ندهند کوچک‌ترین فسادی در مجموعه اداری آنها لانه کند. اینجا ناظران بهترین یاری‌کننده مدیران هستند و مدیران باید قدردان ناظرانی باشند که کمک کرده‌اند تا مشکلی از چشم او پنهان نماند
رییس‌جمهور با اشاره به اینکه بنده بارها تاکید کرده‌ام که هاضمه نظام جمهوری اسلامی فساد را نمی‌پذیرد و فسادناپذیر است، تصریح کرد: ممکن است در گوشه و کنار فسادی پیدا شود که با آن برخورد می‌شود، اما اینکه کسی تصور کند، چند گزارش فساد، فساد را فراگیر کرده، این امر نادرستی است؛ اصلا اینطور نیست.
رییسی خاطرنشان کرد: امروز در نظام اسلامی، روحیه مبارزه با فساد در سازمان‌ها و ادارات و بسیاری از مدیران وجود دارد. اگر هم موردی پیدا شود، هم دستگاه اجرایی خود را موظف می‌داند با فساد برخورد کند و هم دستگاه قضایی در این رابطه بهترین کمک برای برخورد با فساد است. رییس‌جمهور با اشاره به اینکه از ابتدای کار دولت مردمی شرط همکاری با همه مدیران را داشتن روحیه فسادستیزی اعلام کردیم، تصریح کرد: اصلاح نظام اداری و حکمرانی در گرو داشتن روحیه فسادستیزی از سوی مدیران است، چرا که حساسیت مدیران ولو در حد یک گزارش نادرست می‌تواند بهترین عامل بازدارنده فساد در همه اجزای سازمان‌ها باشد. رییس‌جمهور اصلاح بسترهای فسادزا را موجب اطمینان‌بخشی به مردم دانست و اظهار داشت: به تعبیر رهبر معظم انقلاب با دزد دزد گفتن اعتماد مردم جلب نمی‌شود بلکه مبارزه با مفسد و اصلاح بسترهای فسادزاست که موجب اطمینان‌بخشی به مردم و جلب نظر و اعتماد آنها خواهد شد.
