هماموید جعفری
در هفته‌ای که گذشت ضمن مشاهده برخی تحرکات مثبت در بازار چین، قیمت سنگ‌آهن زیر فشار عرضه به مرز ۱۰۰ دلار و حتی کمتر از ۱۰۰ دلار رسید. به رغم افزایش تولید توسط برخی فولادسازان که خارج از فرآیند اورهال سالانه می‌کوشند نیاز بازار را تأمین کنند، در طول هفته گذشته موجودی سنگ آهن در بنادر چین افزایش یافت. افزایش جزیی دپو سنگ‌آهن در بنادر چین در پی واردات مستمر از کشورهای مختلف به ویژه استرالیا و برزیل نشان می‌دهد که همچنان عرضه از تقاضا پیشی گرفته و این امر خود به خود بر قیمت‌ها فشار می‌آورد. ضمن تداوم این روال تا پایان ماه آگوست احتمال کاهش بیشتر قیمت سنگ‌آهن وجود دارد. در عین حال این امید هم وجود دارد که به دنبال تمرکز دولت چین بر توسعه فعالیت‌های ساخت و ساز، مصرف سرانه فولاد در آن کشور بالا رفته و هفته آینده شاهد افزایش تقاضا برای فولاد باشیم. گرچه انتظار افزایش شدید قیمت‌ها متصور نیست و قیمت سنگ‌آهن حداقل تا پایان ماه آگوست در محدوده‌های مذکور یعنی مرز ۱۰۰ دلار نوسان خواهد داشت. بر خلاف سنگ‌آهن، گندله با افزایش تقاضا روبه‌ر‌و بوده است. این در حالی است که بازار اصلی گندله در چین جهت استفاده در کوره‌های بلند، فصل سرماست.اما به موجب کاهش فاصله قیمت گندله و کنسانتره در بازار شاهدیم برخی فولادسازان به خرید گندله از مبادی خود نظیر ایران اقدام کرده‌اند. این فاصله اکنون به حدود ۱۵ دلار رسیده است؛ در حالی که فاصله قیمت واقعی گندله و کنسانتره از نظر نرخ‌های جهانی باید بین ۲۵ تا ۳۰ دلار باشد. با کاهش فاصله قیمتی محصولات مذکور تقاضا برای گندله موقتاً فراتر از حد متعارف فصلی رفته و باعث رشد صادرات محموله‌های گندله از ایران و هند شده است. یکی از موارد اثرگذار بر کاهش فاصله قیمتی محصولات مورد اشاره برتری سیاست‌های قیمت‌گذاری هند نسبت به ایران است. اگرچه هند به عنوان رقیب صادراتی ایران به چین محسوب می‌شود اما عدم زیر‌فروشی را دنبال می‌کند و می‌کوشد تحت هر شرایطی قیمت‌های خود را در حد متعارف حفظ نماید. در حالی که اکثر تولیدکنندگان محصولات چرخه فولاد به ویژه صنایع بالادستی در ایران به دنبال محدودیت تقاضای فولاد در بازار داخلی، چاره‌ای جز صادرات نداشته و ندارند. این یکی از موضوعاتی است که سبب کاهش فاصله قیمتی گندله و کنسانتره شده‌است.
در پی کاهش قیمت فولاد، فاصله قیمت آهن‌اسفنجی و بریکت گرم نیز به یکدیگر نزدیک شده است. زمانی که قیمت فولاد بالاست تمامی محصولات بالادستی با فاصله متعارفی که شامل هزینه تولید و مواد اولیه مصرفی است قیمت‌گذاری می‌شوند اما با کاهش قیمت فولاد این فاصله نزدیکتر شده است و برخی محصولات نظیر چدن، آهن‌اسفنجی و بریکت گرم فاصله کمی پیدا کرده و در محدوده قیمت گندله و بیلت قرار گرفته‌اند.
در حال حاضر تقاضای بازار صادراتی ایران در چین بر روی محصولات بالادستی است که به اول زنجیره نزدیکتر می‌باشند. در نتیجه دیده می‌شود که تقاضا برای گندله و کنسانتره نسبت به بریکت گرم در چین بیشتر است. درباره عدم تقاضای آهن اسفنجی از سمت چین ذکر این نکته ضروری است که بازار صادراتی ایران بیشتر شامل کشورهای نزدیکتر از جمله عمان و هندوستان می‌شود. چراکه کشتی‌های حامل آهن‌اسفنجی چنانچه قرار باشد مسیر دورتری را بپیمایند، به منظور جلوگیری از خودسوزی آهن‌اسفنجی حین حمل دریایی، نیازمند نصب و لوله کشی مخازن نیتروژن هستند. این فرآیند هزینه‌های چشمگیری را به صادرکنندگان تحمیل می‌کند و در شرایطی که بازار جهانی مناسب نیست توجیه اقتصادی صادرات را از بین می‌برد.
