هادی حق‌شناس
کارشناس اقتصادی
سال آینده یکی از سال‌های خوب اقتصاد ایران خواهد بود و رشد اقتصادی قابل توجهی را خواهیم دید.رشد اقتصادی خوشبختانه در نیمه اول سال جاری مثبت بود که نشان‌دهنده عملکرد مناسب در بخش‌های مختلف است، اما باید توجه داشت به دلیل دو شوک تحریم و کرونا که در سال ۹۷ و ۹۸ برپیکر نحیف اقتصاد ایران وارد آمد، شاخص‌هایی مانند نرخ تورم، رشد نقدینگی و پیشی گرفتن نرخ استهلاک سرمایه بر نرخ سرمایه‌گذاری برجسته شد که جبران این موارد نیاز به زمان دارد، اکنون شرایط به گونه‌ای است که این رشدها را مردم کمتر احساس می‌کنند. درواقع این درست است که هم صادرات غیر نفتی و هم صادرات نفتی رشد داشته و در شاخص رشد اقتصادی از خود اثرهایی به جا گذاشته، اما تاثیر آنها در بخش واقعی اقتصاد کمتر دیده می‌شود. برای اینکه بزرگی شوک را درک کنیم، کافی است که به این مثال توجه شود. میزان تورم اقتصاد امریکا پس از سال‌ها به نرخ ۷ درصد رسید که عامل آن عمدتا به خاطر افزایش قیمت انرژِی بود. به این معنا؛ یک آیتم به نام انرژی که با رشد قیمت همراه شد، تورم را به ۷ درصد رساند و این مساله در چهل و چند سال گذشته امریکا سیاستمداران را وادار کرد تا سیاست انقباضی پولی اتخاذ کنند. اقتصاد ایران سال‌ها است که تورم‌های دو رقمی را تجربه می‌کند، البته درست است که صادرات نفت به یک میلیون بشکه رسیده، ولی نسبت به سال ۹۶ که ۲.۵ میلیون بشکه بود و درآمد آن تزریق می‌شد و با توجه به اینکه قیمت نفت هم افزایش داشته، زود است به دنبال آثار آن در اقتصاد باشیم. در مورد درآمد غیرنفتی هم باید گفت که قیمت‌ها در این بخش بیشتر از حجم صادرات رشد داشته است. واکسیناسیون هزینه داشته است، ولی مبلغ قابل توجهی نیست، علاوه براین واکسیناسیون از دولت قبلی آغاز شد و در دولت جدید ادامه کار در حجم بالاترسرعت گرفت. به عبارت ساده‌تر قطعا واکسن موثر بود و در این تردیدی وجود ندارد، اما اینکه گفته می‌شود برای این مساله هزینه شده و این هزینه کارجدیدی است را باید مورد دقت قرار داد. درباره آینده اقتصادی کشور با توجه به در نظر گرفتن اصلاحات اقتصادی مانند نظام مالیاتی، تغییرات در بودجه و خوشبینی درباره انجام مذاکرات باید دو فرض برای اصلاحات در اقتصاد ایران در نظر داشت، اول با احیای برجام که فروش نفت به دو برابر افزایش پیدا خواهد کرد و این رقم به اقتصاد ایران تزریق می‌شود که قاعدتا بخشی از کاستی‌ها و عدم سرمایه‌گذاری‌ها از طریق آن جبران خواهد شد. سویه دیگر این است که نقل و انتقالات پولی ما امکان‌پذیر می‌شود. اکنون در خصوص بازگرداندن پولمان از کره، عراق و ... دچار مشکل هستیم حتی حق رای خود را در سازمان ملل از دست داده‌ایم، بنابراین احیای برجام نقل و انتقالات پولی را به شکل عادی به شکل قبل تبدیل می‌کند. نکته سوم از مزایای احیای برجام هم این است که بحث سرمایه‌گذاری در ایران چه از سوی خارجی‌ها و چه ایرانی‌های مقیم خارج در ایران افزایش پیدا خواهد کرد. موارد اشاره شده در واقع سریع‌ترین اتفاقاتی است که در ذهن متصور است و چنانچه به همین شکل پیش رود، رشد اقتصادی که از ابتدای سال تا به حال داشتیم، تقویت خواهد شد. مفهوم مساله فوق، برگشتن کسب و کارها به روال عادی خود است و از آنجا که تمام پیش بینی‌ها این است که عوارض کرونا به حداقل خواهد رسید و برجام هم به حالت عادی برمی‌گردد، بنابراین
پیش بینی می‌شود، سال آینده یکی از سال‌های خوب اقتصاد ایران خواهد بود و رشد اقتصادی قابل توجهی را خواهیم دید. تمام دولت‌ها تصمیم داشتند تا در قالب بودجه دست به اصلاحاتی زنند که هیچ یک هم موفق نشدند و نتیجه آن شد که بودجه‌ها کم و بیش شبیه هم بود. اصلاحات باید در قالب برنامه دیده شود و دولت هم به دنبال برنامه پنج ساله هفتم است، در آنجا می‌توان دست به اصلاحات ساختاری زد که سیاست‌های مالی و بازرگانی و مالیاتی را در برگیرد.
