ویروس کرونا از دی ماه تاکنون بیش از دو هزار قربانی گرفته است. تقریبا تمامی جان‌باختگان از چین، کشوری که ویروس از آنجا شیوع پیدا کرد، بودند و بنابر آخرین آمارهای وزارت بهداشت، هشت نفر هم در ایران بر اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست دادند تا ایران بعد از چین دومین آمار فوتی کرونا در جهان را داشته باشد. علاوه بر این تاکنون 43 نفر در نقاط مختلف کشور به کرونا مبتلا شدند و به دنبال سرعت شیوع این بیماری، تدابیر بهداشتی هم هر روز در کشور تشدید می‌شود، از تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها تا تخلیه خوابگاه‌های دانشجویی و به تعویق افتادن زمان برگزاری کنکور دکترا و در نهایت هم تشکیل ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا با دستور مستقیم رییس‌جمهور به وزیربهداشت. با این حال کرونا همچنان مرزها را پشت سر می‌گذارد، از قم به تهران و گیلان و مازندران استان مرکزی رسید و حالا نوبت به همدان رسیده است. در این میان معلوم نیست کرونا دقیقا از چه طریقی وارد کشور شده و هنوز اما و اگرها به قوت خود باقی است، با این حال انگشت اتهام به سمت ایرلاین‌ها و پروازها رفته و شاید به همین دلیل باشد که حالا پروازهای خارجی به ایران لغو شده و مرز ترکیه و افغانستان هم به روی ایران بسته شد. برخی ایرلاین‌های ایرانی در دوره اوج گسترش کرونا در چین، مسافر بین ایران و چین جابه‌جا می‌کردند.
دستور ویژه رییس‌جمهور برای مقابله با کرونا
رییس‌جمهور که پیش از این به وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دستور تشکیل ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا را داده بود، روز گذشته با صدور حکم و ابلاغ جدیدی به وی ماموریت داد تا ضمن تشکیل جلسات مستمر این ستاد، از تمام توان مجموعه‌های ذی‌ربط به منظور کمک به جلوگیری از شیوع و ریشه‌کنی هر چه سریع‌تر این بیماری بهره گرفته و به‌طور مستمر به وی گزارش دهد. به این ترتیب در متن حکم حسن روحانی به سعید نمکی آمده است: «با عنایت به ضرورت همکاری همه دستگاه‌ها در موضوع مقابله و پیشگیری بیماری کرونا، به موجب این ابلاغ به جناب‌عالی ماموریت داده می‌شود، ستادی را به عنوان «ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا» تحت نظر خود متشکل از وزرای کشور، راه و شهرسازی، آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، رییس ستاد کل نیروهای مسلح، دادستان کل کشور، رییس سازمان برنامه و بودجه، رییس سازمان صدا و سیما، رییس سازمان حج و زیارت، سخنگوی دولت و فرمانده نیروی انتظامی تشکیل دهید. انتظار دارد ضمن برگزاری مستمر جلسات برای بررسی میدانی و اطلاعات دقیق، سیاست‌گذاری، لازم و بهنگام در ارایه خدمات بهداشتی، درمانی و دارویی، اطلاع‌رسانی محتوای آموزشی به عموم مردم، پزشکان، تیم‌های درمانی و کارکنان بیمارستان‌ها و دیگر اقدامات اجرایی مورد نیاز، از تمام توان مجموعه‌های ذی‌ربط به منظور کمک به جلوگیری از شیوع و ریشه‌کنی هر چه سریع‌تر این بیماری استفاده نموده و به اینجانب گزارش مستمر داده شود.»
مقصر ورود کرونا به ایران
روزهای نخست شیوع کرونا در قم مسوولان بارها بر این موضوع تاکید داشتند که هیچ کدام از افراد مبتلا به چین سفر نکرده بودند با این حال این سوال وجود داشت که چگونه کرونا به ایران رسید و قم را آلوده کرده و به سایر استان‌ها هم رسیده است. سعید نمکی، وزیربهداشت، درمان و آموزش‌پزشکی درباره این موضوع روز گذشته بیان کرد: طبق بررسی‌های‌مان منبع ویروس را پیدا کردیم که از ناقلین چینی بوده است و موارد آن در حال مشخص شدن است. همچنین یکی از فوتی‌ها در قم بازرگانی بود که از طریق پروازهای غیرمستقیم سفرهایی به چین داشته است.
او درباره این موضوع که چرا آمار فوتی‌های کرونا در ایران بالا است افزود: این موضوع به شفافیت سیستم اطلاع‌رسانی ما بازمی‌گردد. در حال حاضر خبری را دریافت کردیم مبنی بر اینکه 9 مسافر کره جنوبی که از سرزمین‌های اشغالی به کره جنوبی بازگشته‌اند از نظر کروناویروس جدید مثبت بودند. بنابراین این افراد از سرزمین‌های اشغالی که رژیم صهیونیستی مدعی است از کرونا پاک هستند به کره جنوبی رفته‌اند و مثبت بوده‌اند. بنابراین رژیم صهیونیستی که خودش را از بهترین نظام‌های بهداشتی می‌داند آنقدر درباره کروناویروس کتمان کرده که افراد از کره‌جنوبی به این کشور سفر کرده و مبتلا بازمی‌گردند. در عین حال کشورهایی هم وجود دارند که اصلا ساختار اطلاع‌رسانی در این زمینه ندارند و اعلام می‌کنند که تا امروز هیچ مورد مثبتی نداشته‌ایم. بنابراین مردم این موضوعات را اینچنین برداشت نکنند که یک کشور عقب‌افتاده تاکنون هیچ مورد مثبتی نداشته و ما به عنوان کشوری که یکی از بهترین زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی را داریم، موارد مثبت کرونا را داشته‌ایم.
وزیر بهداشت با بیان اینکه ما از قبل در کل بیمارستان‌های استان‌های کشور آمادگی‌های لازم را ایجاد کرده بودیم، افزود: تلاش شد تا بتوانیم بیماران را در مراکز ریفرال متمرکز کنیم و از پراکندگی آنها جلوگیری کنیم. مراکز بهداشتی و درمانی نیز در کل کشور آماده‌باش هستند؛ به ویژه در مناطقی که مواردی از بیماری مشاهده شده است. همچنین در کنار این مراکز آمبولانس‌های ویژه‌ای قرار گرفته تا اگر قرار بود بیماران را منتقل کنند، این اقدام را انجام دهند. از تاریخ هفتم بهمن ماه به محض انتشار خبر کرونا در چین با اصرار بنده و حمایت دولت، پروازهای مستقیم از چین را لغو کردیم، اما متاسفانه پروازهای غیرمستقیم از چین برقرار بود . البته ما در 36 مبادی ورودی کشور نیرو گذاشتیم تا همه‌چیز را به‌طور مرتب دید‌بانی کنند. این درحالی است که این اقدامات ابدا در کشورهایی مانند امارات و ترکیه انجام نشد. بنابراین ما موارد غیرمستقیمی را که از چین وارد کشور می‌شدند، چک می‌کردیم اما اگر این افراد در دوره کمون قرار داشتند و علایمی نداشتند ممکن است با آلودگی وارد کشور شده باشند.
اظهارات وزیربهداشت درحالی است که محمدحسن قربانی، نایب‌رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ایرلاین‌ها را مقصر ورود کرونا به ایران دانست و بیان کرد: متأسفانه این ویروس از طریق ارتباط و پرواز به چین و آسیای شرقی به کشورمان منتقل شده است و همچنین رعایت نکردن مسائل بهداشتی در مبادی ورود به کشور از جمله فرودگاه‌ها وارد کشور شد. متأسفانه پس از اعلام هشدارهای پزشکی برای لغو پرواز به چین، برخی ایرلاین‌ها اعلام کردند که فعالیت‌های ما خصوصی بوده و هیچ ارتباطی به حاکمیت و دولت ندارد که دولت برای ما تصمیم‌گیری کند.
تکلیف مسافران چه می‌شود؟
با وجود اینکه کارشناسان بر این موضوع تاکید می‌کنند که از سفرهای غیرضروری برای مقابله با کرونا جلوگیری شود اما برخی افراد پیش از این برنامه سفر خود را مشخص کرده‌اند و حالا این سوال وجود دارد که تکلیف این افراد چیست؟ وزیربهداشت درباره این موضوع بیان کرد: من توصیه می‌کنم که مردم تا می‌توانند فعلا به سفر نروند و این خیلی کار مناسبی نیست، اما ما اتوبوس‌ها، قطارها و هواپیماها و نظایر آن را ضد عفونی می‌کنیم.ما تمامی ورودی‌های کشور را از همان اول با قطع پروازها از چین بستیم و در ۳۶ مبداء ورودی زمینی، هوایی و دریایی این کار را انجام دادیم و تمامی ورودی‌ها را چک کردیم و تمامی موارد مشکوک را بررسی و ارزیابی کردیم و آنهایی را که لازم بود به قرنطینه بردیم.
او افزود: در زمان حاضر هم آمادگی داریم و اعلام کردیم که گواهی سلامت به تمامی افرادی که می‌خواهند از کشور خارج بشوند، بدهیم که الان در فرودگاه این کار را انجام می‌دهیم اما برای اینکه مبادا فردی خودش مشکوک، خانواده‌اش سالم یا برعکس باشند و این موضوع مانع از سفر جمعی‌اش بشود، خواهش کردیم مردم ۲۴ ساعت قبل از پرواز در محلی که ما اعلام می‌کنیم حضور پیدا کنند و برای صدور گواهی سلامت اقدام کنند. اظهارات وزیر بهداشت درحالی است که محمدمهدی گویا، رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت هم درباره این موضوع بیان کرد: طبق این مذاکرات هماهنگی‌های لازم با کشور ترکیه برای چگونگی کنترل تردد مسافران به این کشور صورت گرفته است تا در ترددشان دچار مشکل نشوند. در این راستا قرار شد تا مسافران ترکیه پیش از خروج از مرزها معاینه شوند و گواهی سلامت اخذ کنند تا پس از ورود به آن کشور دچار مشکل نشوند.
ترکیه و افغانستان مرز خود را به روی ایران بستند
گسترش کرونا در ایران سبب شده تا برخی کشورهای همسایه به دنبال اقدامات پیشگیرانه مرز خود را با ایران به صورت موقت ببندند، به این ترتیب روز گذشته ترکیه از بستن «موقت» مرزهای خود با ایران در پی شیوع ویروس کرونا در کشور خبر داد و به این ترتیب در چارچوب این اقدام پیشگیرانه، راه‌های زمینی ترکیه با ایران شامل ترانزیت و راه آهن بسته خواهد شد.
همچنین وزارت خارجه افغانستان نیز اعلام کرد که ضمن توقف «موقت» تمامی رفت و آمدها به ایران، خدمات کنسولی این کشور در ایران نیز محدود می‌شود. مسوولان این کشو همچنین از ایران درخواست کردند تا روند اخراج اجباری افغان‌ها را با توجه به شیوع کرونا متوقف کند. اردن هم اعلام کرد ورود تمام مسافران از مقصد چین، ایران و کره‌جنوبی به این کشور ممنوع است.
معضلی به نام ماسک
با گذشت چند روز از اعلام خبر انتشار ویروس کرونا در ایران، ماسک بهداشتی، در داروخانه‌ها نایاب شد. به این ترتیب صادرات ماسک ممنوع شده و رییس سازمان غذا و دارو بخشنامه جدیدی به منظور عرضه انواع ماسک در کشور ابلاغ کرد. محمدرضا شانه‌ساز درباره این ابلاغیه بیان کرد: بر این اساس هرگونه توزیع، خرید و فروش انواع ماسک‌های پزشکی شامل ماسک جراحی (بنددار و کش‌دار)، فیلتردار، n۹۵ و n۹۹ توسط تولید‌کنندگان، توزیع‌کنندگان، واحدهای صنفی، شرکت‌های پخش دارویی و غیره تا اطلاع ثانوی ممنوع بوده و کالاهای موجود صرفاً قابل فروش به هیات امنای صرفه‌جویی ارزی وابسته به وزارت بهداشت است.
به گفته معاون وزیر بهداشت، توزیع انواع ماسک تنها از طریق هیات امنا صورت خواهد گرفت و داروخانه‌های سطح شهر می‌توانند صرفا اقدام به عرضه موجودی انبار خود (که قبل از ابلاغ این بخشنامه خریداری شده است) و در حد مصرف شخص متقاضی اقدام کنند.طبق این ابلاغیه داروخانه‌ها تا اطلاع ثانوی اجازه خرید مجدد از شرکت توزیع را به هیچ عنوان ندارند.
همچنین مدیرکل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو، از ممنوعیت صادرات ماسک پزشکی تا اطلاع ثانوی خبر داد. حسین صفوی گفت: در بخشنامه‌ای که به مدیران این شرکت‌ها ابلاغ شده است، ۵۰ درصد از ظرفیت تولید و فروش روزانه خود را در اختیار هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران قرار دهند تا از طریق وزارت بهداشت، این توزیع صورت بگیرد. شرکت‌های تولیدکننده باید گزارشی از ظرفیت تولید روزانه خود را به سازمان غذا و دارو اعلام کنند، این شرکت‌ها به هیچ عنوان اجازه انبار و احتکار محصولات تولیدی خود را ندارند و قطعا با متخلفان به‌شدت برخورد می‌شود.
از تعطیلی مدارس تا تعویق کنکور دکترا
به دنبال گسترش ویروس کرونا در کشور از دو روز گذشته مدارس و دانشگاه‌ها در بیشتر استان‌های کشور تعطیل شدند اما تعطیلی سیستمی آموزشی به همین‌جا ختم نشده است بلکه کنکور دکترا هم که قرار بود روز جمعه 9اسفندماه برگزار شود به روز پنجشنبه 28فروردین موکول شد. این وضعیت درحالی است که خوابگاه‌های برخی دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه تهران هم تخلیه شده و دانشجویان به شهرهای خود بازگشتند و همچنین دانشجویانی که از استان‌های پرخطر مانند قم به دانشگاه‌ها باز می‌گردند باید حتما مورد آزمایش کرونا قرار گیرند. البته این وضعیت درحالی است که مسوولان وزارت علوم پیش از این اعلام کرده بودند که دلیلی برای تعطیلی کلاس‌های درس نیست. معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم درباره این موضوع بیان کرد: بیماری کرونا مختص یک روز، دو روز یا دو هفته نیست که با تعطیلی بتوان مانع گسترش آن شد، بلکه باید برای چند ماه و حتی چند سال برای مقابله با آن تلاش کرد. با وجود این، باید نکات ایمنی را رعایت و در برنامه‌ریزی‌ها بدبینانه به مسائل نگاه کرد، اما واقعیت نشان می‌دهد که در حال حاضر این شرایط کنترل شده و وضعیت غیرعادی نشده است.اضطراب موجود در جامعه بیشتر از واقعیت‌ها است. خطر این بیماری نسبت به ترس ایجاد شده در جامعه به واقع ناچیز است.
اما و اگرهای تعطیلی موزه‌ها
با وجود اینکه روز گذشته محمدرضا کارگر، مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی و تاریخی از تعطیلی تمام موزه‌های ۱۵ استان کشور تا پایان هفته جاری خبر داده بود اما مسوولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بعد از اعلام تعطیلی موزه‌ها در چند ساعت پیش، در تصمیم جدیدی اعلام کردند که تصمیم‌گیری نهایی برای تعطیل شدن یا نشدن موزه‌های زیرنظر این وزارتخانه را به ستاد کرونا در وزارت بهداشت محول می‌کنند. به این ترتیب موزه‌های کشور هنوز بخشنامه‌ای از سوی وزارت میراث فرهنگی درباره تعطیلی روزهای آینده نگرفته‌اند با این وجود تکلیف نهایی آنها درباره باز بودن یا نبودن موزه‌ها مشخص نیست و بنابراین گویا تعطیلی موزه‌ها لحظه‌ای خواهد بود و در همان روز اعلام می‌شود.
