گروه راه و شهرسازی|
اواسط تیر ماه سال جاری و چند روز پس از افزایش تنش‌ها میان ایران و امریکا، حجم پروازهای عبوری از آسمان ایران به 800 پرواز رسید، درحالی که پیش از آن، روزانه 840 پرواز از آسمان ایران عبور می‌کرد؛ حالا با گذشت حدود 6 ماه از آخرین آمار منتشرشده از سوی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران درباره پروازهای عبوری از آسمان ایران، مدیرعامل این شرکت از رشد پروازها و عبور900 پرواز در روز از آسمان کشورمان خبر داده است.
پس از سقوط پهپاد جاسوسی امریکا در خلیج فارس و نوتام (اطلاعیه هوانوردی) امریکا مبنی بر ممنوعیت پرواز بر فراز آسمان خلیج فارس و ایران، تعداد پروازهای عبوری از فضای کشور کاهش یافت اما با گذشت یک هفته از انتشار نوتام، میزان پروازهای عبوری از فضای کشور مجددا افزایش یافت و شرکت‌های هواپیمایی متوجه شدند که آسمان ایران کماکان امن است، ضمن آنکه از نظر اقتصادی هم عبور از آسمان ایران توسط ایرلاین‌های خارجی صرفه بیشتری دارد چون مدت زمان پرواز برای آنها کاهش می‌یابد.
البته بهبود پروازهای عبوری از آسمان ایران طی ماه‌های گذشته و ثبت 900 پرواز در روز، در شرایطی است که در سال گذشته روزانه هزار پرواز عبوری داشتیم، مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران با اشاره به این آمار می‌گوید: امسال در مقطعی به دلیل ناامن اعلام شدن آسمان ایران، آمار پروازهای عبوری کاهش یافت اما پس از مدت کوتاهی با اطمینان یافتن شرکت‌های هواپیمایی از امنیت آسمان ایران تعداد پروازهای عبوری دوباره افزایش یافت و اکنون روزانه به ۹۰۰ پرواز رسیده است.
تفاوت در درآمدهای شرکت فرودگاه‌ها
چندی پیش مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها در اظهاراتی اعلام کرد که مبلغ درآمد حاصل از پروازهای عبوری سال در سال گذشته 1800 میلیارد تومان بوده است اما دیروز و در نشست خبری چهارمین نمایشگاه حمل و نقل و صنایع وابسته اعلام کرد که درآمد شرکت فرودگاه‌ها از پروازی عبوری در سال 97، ۱۷۰۰ میلیارد تومان بوده که نسبت به سال ۹۶ حدود ۱۴ درصد کاهش داشته است.
درواقع براساس جدیدترین آمار مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها، درآمد این شرکت از پروازهای عبوری 100 میلیارد تومان نسبت به آمار چندی پیش او کاهش داشته است، این تفاوت در شرایطی است که اتکای مالی این شرکت برپایه درآمدهای حاصل از پروازهای عبوری قرار دارد و 100 میلیارد تومان هم رقم کمی نیست. به گفته مکری، ۶۸ درصد درآمدهای شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران حاصل از پروازهای عبوری، ۲۰ درصد حاصل از ارایه خدمات فرودگاهی و حدود 5 درصد هم حاصل واگذاری اماکن است.
او همچنین عنوان می‌کند: 5 درصد درآمد شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران حاصل از واگذاری اماکن است که به‌طور عمده در اختیار شرکت‌های هواپیمایی و بخشی هم در اختیار غرفه داران قرار می‌گیرد.
امیرمکری می‌گوید: با توجه به پیگیری‌های دستگاه‌های نظارتی، واگذاری تمام اماکن در قالب نظام‌نامه مشخص و بر اساس قیمت‌گذاری کارشناسی است و شرکت فرودگاه‌ها موظف به نظارت بر اصناف است و با گران‌فروشی‌ها برخورد می‌کند.
مدیرعامل شرکت فرودگاه‌های کشور اضافه می‌کند: درآمدی که از سرانه مسافر پرواز داخلی نصیب فرودگاه می‌شود، تنها ۷ هزار تومان و از مسافران پروازهای خارجی ۳۵ هزار تومان است که با خدمات ارایه شده تناسبی ندارد.
کمبود پارکینگ نداریم
یکی از انتقاداتی که همواره به شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران وارد بوده و هست، بحث کمبود پارکینگ در فرودگاه مهرآباد است، ایرادی که مدیرعامل این شرکت آن را قبول نمی‌کند و می‌گوید: در طول سال و زمان‌های عادی کمبود پارکینگ در فرودگاه مهرآباد نداریم و در مواقع خاصی که با افزایش پرواز روبه‌رو هستیم با توجه به اینکه بیشتر شرکت‌های هواپیمایی به دنبال تقاضای شروع پرواز از مهرآباد هستند درخواست جای پارک بیشتری دارند.
او بیان می‌کند: در طرح هاب اند اسپوک که در راستای اصلاح شبکه فرودگاهی با همکاری شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، سازمان هواپیمایی کشوری و معاونت حمل و نقل وزارت راه وشهرسازی دنبال می‌شود قرار است چندین فرودگاه بزرگ هاب هوایی شوند که این امر در کاهش مشکل کمبود پارکینگ موثر خواهد بود.
امیرمکری تاکید می‌کند: به‌طور مشخص هاب‌ها تعیین نشده‌اند اما تمام فرودگاه‌های بین‌المللی مراکز استان‌ها می‌توانند هاب شوند و در صورت تامین هواپیماهای متناسب و داشتن صرفه اقتصادی و شرایط لازم می‌توانند در این طرح فعالیت کنند.
او همچنین درباره پروژه ساخت فرودگاه چابهار عنوان می‌کند: فرودگاه کنونی چابهار مربوط به پروازهای نظامی است که البته پروازهای غیرنظامی هم درآن انجام می‌شود البته اخیرا مقرر شده فرودگاه جدید چابهار از محل منابع مالی سازمان منطقه آزاد چابهار ساخته شود و هفته گذشته هم کلنگ احداث این فرودگاه توسط وزیر راه وشهرسازی به زمین زده شد. مدیرعامل شرکت فرودگاه‌های کشور همچنین با تاکید بر اینکه فرودگاه‌های کوچک که به ظاهر صرفه اقتصادی ندارند، در توسعه پایدار موثرند و زیرساختی مهم در زمان وقوع بحران موثرند، می‌گوید: توسعه هوانوردی عمومی در افزایش سوددهی فرودگاه‌های کوچک و به ظاهر بدون صرفه اقتصادی موثر است.
مخالفت با تقسیم درآمد پروازهای عبوری
حدود چهارماه پیش دوباره بحث درخواست قرارگاه پدافند هوایی کشور مبنی بر تخصیص بخشی از درآمد پروازهای عبوری به این قرار گاه در مجلس مطرح شد، براساس این پیشنهاد قرار بود که ۳۰ درصد از درآمد پروازهای عبوری به این پدافند اختصاص یابد. قادر رحیم‌زاده، جانشین قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا(ص) در این رابطه گفته بود که معتقدیم سهمی از درآمد پروازهای عبوری باید به قرارگاه پدافند هوایی اختصاص پیدا کند، چون از زمانی که آسمان کشور برای هواپیماهای عبوری امن اعلام شد، تعداد هواپیماهای عبوری از فضای کشور نسبت به گذشته، سه برابر شده است و تأمین امنیت و ایمنی پرواز هواپیماهایی که از کشور عبور می‌کنند، یکی از وظایف قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا (ص) است، برهمین اساس بخشی از درآمدهای حاصل از پروازهای عبوری باید به این قرارگاه پرداخت شود.
درهمان زمان، این پیشنهاد با واکنش منفی شرکت فرودگاه‌ها و همچنین کارشناسان هوایی روبه‌رو شد. به گفته فعالان حوزه هوانوردی اختصاص بخشی از درآمد حاصل از پروازهای عبوری به قرارگاه خاتم الانبیا(ص) می‌تواند موجب اعمال تحریم‌ها علیه صنعت هوانوردی کشورمان شود. ضمن اینکه وظیفه پدافند، ایمنی پروازها نیست بلکه این وظیفه بر عهده مرکز کنترل فضای کشور است که خدمات هوانوردی ارایه می‌کند. به نظر می‌رسد موضع‌گیری شرکت فرودگاه‌ها نسبت به این بحث تغییری نکرده است چون مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها، می‌گوید: در این راستا مطالبه‌هایی از سوی نهادهای امنیتی انجام شده است اما باید توجه داشت که تجهیزات و زیرساخت‌های فراهم شده برای ارایه خدمات هوانوردی توسط شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران بسترهای پرواز ایمن را ایجاد می‌کند.
امیر مکری ادامه می‌دهد: پیش‌بینی‌های لازم برای پرداخت هزینه‌های مربوط به بخش‌های امنیتی بر اساس وظایف آنها انجام شده است و دربخش‌های هوانوردی باید درآمدهای حاصل صرف تامین زیرساخت‌های موردنیاز همگام با فناوری‌های روز شود.
تولید قطعات حساس هواپیما
دیگر موضوع مهمی که در یک نشست خبری دیگر در چهارمین نمایشگاه صنعت حمل و نقل و صنایع وابسته مطرح شد مربوط به تاسیس شرکت‌های دانش بنیان برای تولید قطعات حساس هواپیما بود، البته پیش از این و در مرداد ماه سال جاری قراردادی به ارزش ۵۰۰ هزار دلار بین یک شرکت دانش بنیان داخلی و یک شرکت هواپیمایی به منظور ساخت برخی قطعات هواپیماهای این شرکت و بومی‌سازی آنها مطابق با استانداردهای هواپیمایی کشوری منعقد شده بود اما تکرار دوباره بحث بومی‌سازی تولید قطعات هواپیما و تاسیس چند شرکت در این زمینه می‌تواند نشانه‌ای از وجود برنامه در این زمینه باشد.
علی عابدزاده، رییس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه صنعت هوانوردی ایران به تکنولوژی‌های اروپایی وابسته است و غربی‌ها تحریم‌های سنگینی علیه این صنعت تحمیل کرده‌اند، می‌گوید: با این حال سازمان هواپیمایی در این سال‌ها تلاش کرده تا هم در توسعه صنعت هوانوردی فعال باشد و هم با تحریم‌ها مقابله کند.
عابدزاده با اشاره به صدور مجوز تولید قطعات و تجهیزات هواپیما و نیز ساخت هواپیما و هلی کوپتر به چند شرکت دانش بنیان می‌گوید: به ۱۶ شرکت مجوز داده‌ایم که در زمینه تولید قطعات هواپیما فعالیت کنند و در این زمینه توانسته‌ایم به خودکفایی برسیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه می‌دهد: همچنین چند شرکت دانش بنیان نیز برای تولید قطعات حساس موتور هواپیما تاسیس شده و به زودی به چند شرکت دیگر نیز مجوز خواهیم داد.
بی‌توجهی به درخواست ایران
او همچنین درباره تحریم چند ایرلاین ایرانی از سوی برخی کشورهای اروپایی اظهار می‌کند: برخی کشورهای اروپایی که شرکت‌های هواپیمای ایران را تحریم کرده‌اند کتبا نامه نوشته و اقرار کردند که محدودیتی که برای ایرلاین‌های ایران قرار داده‌ایم فنی نیست و کاملا سیاسی است. او یادآور می‌شود: در همین خصوص به ایکائو (سازمان جهانی هوانوردی) اعتراض خود را اعلام کرده‌ایم اما امریکا در سازمان‌های بین‌المللی نفوذ دارد و اجازه ندادند شکایت ایران پیگیری شود. مدیرعامل سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به اینکه مشکل سوخت رسانی برای هواپیماهای ایرانی در فرودگاه‌های کشورهای اروپایی همچنان وجود دارد، می‌گوید: سعی می‌کنیم با استفاده از روش‌هایی مانند سوخت رسانی در ترکیه این مشکل را برطرف کنیم، همچنین در حال تلاش و مذاکره هستیم تا این فشار را از روی شرکت‌های هواپیمای ایران‌برداریم یا به حداقل برسانیم.
مجوز پست پهپادی درخواست نشده است
پنج‌شنبه هفته گذشته، وزیر ارتباطات در اظهاراتی از آغاز به کار طرحی موسوم به پست پلاس خبر داد، طرحی که با گذشت 5 روز با واکنش رییس سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان متولی نظارت بر فعالیت‌های پهپادی مواجه شد، عابدزاده در این زمینه می‌گوید: با توجه به اینکه سامانه صدور مجوز فعالیت پهپادی به تازگی راه‌اندازی شده، تاکنون درخواستی از سوی شرکت پست برای دریافت مجوز «پست پهپادی» نداشته‌ایم.
او در خصوص عملکرد پهپادها می‌گوید: تکنولوژی پهپادی به تازگی در دنیا توسعه یافته است و در حال حاضر کمتر کشوری وجود دارد که دستورالعمل نظارت بر پهپادها را تهیه کرده باشد اما در سازمان هواپیمایی باکمک برخی سازمان‌های نظارتی این دستورالعمل را تهیه کردیم و وظیفه ساماندهی پهپادهای غیرنظامی به سازمان هواپیمایی کشوری واگذار شده است، شرکت پست هم باید برای دریافت مجوز فعالیت پهپادی به سازمان هواپیمایی مراجعه کند. عابدزاده درباره فعالیت پهپادها اظهار می‌کند: اخیرا نظارت بر فعالیت‌های پهپادی به سازمان هواپیمایی کشوری واگذار شده است.
او می‌افزاید: سازمان هواپیمایی کشوری وظیفه نظارت و ساماندهی پهپادها -پرنده‌های هدایت پذیر از دور- را برعهده دارد که در همین راستا سامانه‌ای در این سازمان راه‌اندازی شده و متقاضیان باید با مراجعه به این سامانه، درخواست مجوز فعالیت بدهند.
