سهیلا رجایی|
MDsave اولین بازار فروش مراقبت‌ها و خدمات پزشکی آنلاین در جهان است که با هدف ایجاد شفافیت و فضایی مقرون به صرفه برای دریافت‌کنندگان خدمات و همچنین ایجاد فضای رقابتی سالم و پویا در بین ارایه‌دهندگان خدمات در شبکه‌های محلی ایجاد گردیده است.
منتظر کسی نباش تا مراقبت از سلامتیت را سروسامان دهد خودت دست به کار شو!
این شعار اولین استارتاپ آنلاین خرید خدمات پزشکی به نام MDsave در امریکاست که موقعیتی آنلاین را برای دریافت‌کنندگان خدمات فراهم آورده است تا سرویس‌های پزشکی را با شفافیت هرچه تمام‌تر هزینه‌ها، ابتدا تحقیق و مقایسه و سپس خریداری نمایند. MDsave استارتاپی در بخش سلامت است که در ژوئن سال 2012 میلادی توسط Paul Ketchel به عنوان بنیانگذار وCEO در امریکا راه‌اندازی گردید. در واقع MDsave اولین بازار فروش مراقبت‌ها و خدمات پزشکی آنلاین در جهان است که با هدف ایجاد شفافیت و فضایی مقرون به صرفه برای دریافت‌کنندگان خدمات و همچنین ایجاد فضای رقابتی سالم و پویا در بین ارایه‌دهندگان خدمات در شبکه‌های محلی ایجاد گردیده است.
شفافیت قیمت‌ها در سلامت
یکی از مهم‌ترین مشکلات در سیستم‌های مبتنی بر بازار آزاد در مدیریت مالی نظام سلامت، هزینه‌های گران قیمت خدمات پزشکی و افزایش خروج از جیب جامعه تحت پوشش است. در این حالت رقابتی منفعت‌طلبانه برای افزایش فرانشیز از جانب خدمات‌دهندگان شکل می‌گیرد تا بتوانند سودآوری بیشتری را از این بازار حیاتی کسب نمایند در چنین شرایطی پیدایش استارتاپ‌هایی بر پایه شفافیت قیمت‌ها بحثی داغ و حیاتی در بازار تجارت جهانی خدمات پزشکی به شمار می‌روند. ارایه‌دهندگان خدمات و سرویس‌ها می‌توانند با ایجاد سیاستهایی میزان فرانشیز پرداختی در بیماران را افزایش دهند و همچنین قیمت خدمات را تا حدامکان بالا برده که در اکثریت موارد بیماران چاره‌ای جز خرید خدمات حتی با قیمتی بالا را ندارند. در این شرایط یکی از مهم‌ترین عوامل زمینه ساز سوءاستفاده‌های مالی از بیماران را می‌توان عدم تقارن اطلاعات به شمار آورد. عدم تقارن اطلاعات به شرایطی گفته می‌شود که یکی از طرفین معامله، اطلاعات بیشتری از طرف دیگر معامله داشته باشد.
در ارایه خدمات و مراقبت‌های سلامتی از طرف بازارهای بیمه، بازارهای سرمایه، تیم درمانگر و مراکز ارایه خدمات، اطلاعات و احاطه بسیار کامل‌تر و بیشتری پیرامون بیماری‌ها و ابزارهای تشخیصی و درمانی وجود دارد که امکان سوءاستفاده از نابرابری اطلاعات را فراهم می‌آورد بدین منظور افزایش مطالبات مردمی به منظور شفافیت اطلاعات و قیمت‌ها امری طبیعی و از حقوق قانونی بیماران به شمار میرود. در امریکا خدمات سلامتی بر مبنای نظام بازار آزاد ارایه می‌گردد که به دلیل افزایش هزینه‌های سلامتی به یکی از بزرگ‌ترین مشکلات و دغدغه‌های مردم امریکا در ایالت‌های گوناگون تبدیل شده است. یکی از روش‌های مقابله با افزایش هنگفت هزینه‌های سلامتی رویکردهای مبتنی بر شفافیت قیمت‌ها با هدف کاهش مخارج سلامتی است. با ایجاد قیمت‌گذاری‌های شفاف تجهیزات و ملزومات پزشکی و خدمات قابل ارایه، هزینه‌های سلامتی بطور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یایند. در حال حاضر در اکثر ایالت‌های امریکا ایجاد سیاست‌گذاری‌هایی مبتنی بر شفافیت در حال افزایش است. به دلیل اختلاف زیاد قیمت خدمات موجود در امریکا بطور معمول مردم از تفاوت فاحش قیمت‌ها در ایالت‌های مختلف آگاه نبوده و صرفا برحسب نیاز مجبور به خرید خدمات از ارایه‌دهندگان مختلف می‌شوند که این روند منجر به نرخ‌گذاری‌های سلیقه‌ای و سودجویانه و نهایتا تحمیل بار مالی بیشتر بر جامعه هدف است.
MDsave ...اولین بازار آنلاین سلامت
همگام با افزایش قیمت خدمات سلامتی در بازار نظام سلامت در دنیا، اولین شرکت تجارت الکترونیک و بازار آنلاین برای ایالت اوکلاهاما در امریکا شکل گرفت. این فروشگاه آنلاین ابتدا منبعی برای آگاه‌سازی مشتریان از قیمت‌های موجود در مناطق مختلف است و سپس در ادامه امکان مقایسه و تحقیق را برای کاربران فراهم می‌آورد. این رابطه تعاملی موجود در سایت سبب ایجاد اطمینان در مشتریان گشته و به آنها نوید شفافیت‌های قیمتی و کاهش خروج از جیب را داده است. آنها پس از مقایسه قیمت‌ها در شبکه‌های محلی مجاور خود می‌توانند خدمت مورد نظر خود را متناسب با سطح اقتصادی خویش خریداری نمایند. در واقع در این استارتاپ پیچیدگی‌ها و بروکراسی‌های رایج در مجاری دولتی و نهادهای بیمه‌گر از بین میرود. در نظام سلامت دو نوع بی‌اطمینانی وجود دارد: 1) بی‌اطمینانی از طرف تقاضا 2) بی‌اطمینانی از طرف عرضه. در واقع به دلیل آنکه اکثر مراقبت‌ها در بخش سلامتی با بی‌اطمینانی همراه هستند پس عملکرد نهادهای بیمه در این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین بیمه موجب می‌گردد که بیمه‌شدگان از هزینه‌های واقعی مراقبت‌هایی که مصرف می‌کنند آگاه نباشند بدین رو درMDsave سیاستهایی مبتنی بر حذف بیمه‌ها و پیچیدگی‌های معمول در مجاری آن اعمال می‌شود و مردم کارفرمایان اصلی مراقبت‌های سلامتی خود می‌باشند. در این سایت مشتریان می‌توانند قبل از آنکه پزشک را ملاقات نمایند خدمات پزشکی خود را بصورت آنلاین خریداری نمایند که برای این کار بیش از 180 بیمارستان و بیش از 2000 هزار فراهم کننده خدمات در ایالت‌های فلوریدا (FL)، تگزاس (TX)، تنسی (TN) و اوکلاهاما (OK) در نظر گرفته شده است.
روش خرید در MDsave
1) مقایسه قیمت‌های محلی (Compare Local Prices): در مرحله ابتدایی مشتریان می‌توانند خدمت یا پروسه مورد نیاز خود اعم از خدمات تصویربرداری و تشخیصی، آزمایشگاهی، پاتولوژی، پرستاری، جراحی‌های سرپایی، غربالگری و... در بیش از 180 بیمارستان و بیش از 2000 فراهم کننده در ایالت‌های مجاور خود را مقایسه نمایند. مقایسه به اینگونه است که به عنوان مثال کولونوسکوپی توسط تخمین‌های دولتی با قیمتی حدود 4500دلار انجام می‌گیرد ولی در MDsave این اقدام با قیمتی در حدود نصف یعنی حدود 2100 دلار قابل خرید است. در واقع با حذف واسطه‌های موجود و مکتوب نمودن تمامی قیمت‌های فراهم‌کنندگان، میزان شفافیت و اعتماد افزایش یافته و بیماران ترغیب می‌گردند تا کارفرمای سلامتی خود باشند و با هزینه‌هایی کمتر اقدامات مورد نیاز خود را خریداری کنند.
2) خرید خدمت مورد نیاز (Buy Your Procedure): پس از مقایسه قیمت‌های محلی بیماران می‌توانند با توجه به سطح درآمدی خود خدمت و اقدام مورد نیاز خود را از شبکه محلی نزدیک به خود خریداری نمایند.
3) ملاقات با پزشک (Visit the Doctor): پس از خرید خدمت مورد نیاز بیماران می‌توانند به بیمارستان تحت پوشش خود که با فراهم کنندگان خدمت قرارداد همکاری دارند مراجعه نموده و با پزشک و تیم درمانگر ملاقات نمایند و خدمت خود را دریافت کنند.
همچنین امکان سرمایه‌گذاری و ایجاد کارت‌های اعتباری با مشارکت در سیستم‌های ارایه‌دهنده خدمات برای تمامی افراد وجود دارد. در واقع MDsave امکان پیوستن تمامی افراد چه به عنوان فراهم‌کنندگان خدمات و چه به عنوان سرمایه‌گذاران را در شبکه خود فراهم آورده است. شفافیت ایجاد شده در بازار آنلاین سلامت توسط این استارتاپ باعث ایجاد فضای رقابتی در سمت عرضه گشته است تا خدمات خود را با کیفیتی بهتر و قیمتی معقول‌تر در معرض فروش برای مشتریان خود قرار دهند. در واقع چنانچه فراهم‌کننده‌ای سعی بر فروشی با قیمت بالاتر بنماید موجب جا ماندن از چرخه رقابتی گشته و مجبور می‌گردد تا قیمت‌های خود را تعدیل کند تا رضایت سمت تقاضا را تامین نماید و به بقای خود در این چرخه رقابتی ادامه دهد.
بازار سلامت نیز همانند دیگر بازارهای موجود نیازمند شفافیت اطلاعات و قیمت‌ها است و عدم آگاهی سمت تقاضا سبب تحمیل هزینه‌های سنگین و کاهش اطمینان و افزایش نارضایتی می‌گردد. همچنین سبب افزایش سودجویی‌های شخصی و گروهی در سمت عرضه می‌شود.
MDsave استارتاپی به سمت شفافیت قیمت‌هاست که منبعی آنلاین را برای مشتریان خود فراهم آورده است تا کنترل سلامت خود را در دست گرفته و هزینه‌ها را مدیریت نمایند. شفافیت حق شهروندی تمامی افراد در بازار بزرگ سلامت است.
شفافیت قیمت‌ها در نظام سلامت ایران
در ایران برخلاف امریکا که از بازار آزاد و سیاست‌های آزادسازی اقتصادی استفاده می‌نمایند، نرخ‌گذاری‌های موجود در حوزه خدمات و سرویس‌های پزشکی بر عهده دولت بوده و تعرفه‌های دولتی بر حسب تشخیص و سیاست‌های دولتی تعیین می‌گردند که البته بخش خصوصی نیز در این زمینه فعالیت داشته و تعرفه‌های مخصوص به خود را با تفاوت‌هایی با نرخ‌های تعیین شده توسط دولت تعیین می‌نماید. اما مطالبه‌های عمومی به منظور افزایش شفافیت در بازار سلامت، نیازی جهانی بوده که در تمامی کشورهای دنیا با هر نوع سیاست‌های مالی و اقتصادی کم و بیش وجود دارند. در ایران نیز از آنجایی که اصلی‌ترین تامین‌کنندگان منابع مالی حوزه سلامت، مردم می‌باشند و خدمات خود را با فرانشیزهای بالا با روش پرداخت به ازای خدمت (Fee for service) دریافت می‌نمایند ایجاد سیاست‌های مبتنی بر شفافیت قیمت‌ها و افزایش منابع اطلاع‌رسانی در این حوزه از مهم‌ترین خواسته‌های تامین‌کنندگان اصلی منابع مالی نظام سلامت به شمار میرود. در واقع بیماران بایستی نسبت به تمامی هزینه‌های انجام شده و تعرفه‌های اعمال شده توسط دولت آگاهی کامل داشته باشند تا بتوانند میزان نیازهای خود را با سطح اقتصادی خویش تطبیق دهند. هیچ گونه مرجع قیمت گذاری‌های معتبر به منظور مراجعه بیماران قبل از خرید وجود نداشته و تا هنگام مراجعه به مراکز فروش خدمات و سرویس‌های پزشکی اطلاعی از میزان قیمت‌ها ندارند. در صورتی که بایستی تعرفه‌گذاری‌ها در نظام سلامت بر حسب سطح اقتصادی خانوارها بصورت متغیر و قابل دسترسی تعیین گردند.
بنابراین یکی از مشکلات اصلی که در صنعت سلامت با آن مواجه هستیم بحث قیمت‌گذاری خدمات و افزایش شفافیت است. در این شرایط که نه خدمات قیمت دارند و نه داروها و با توجه به شرایط تحریمی کنونی، باعث می‌گردد که بسیاری از افراد سودجو بر موج تحریم سوار گشته و قیمت‌هایی نامتعارف و غیرواقعی را اعلام کنند و از ناآگاهی مردم نسبت به تعرفه‌های بازار سلامت استفاده‌های غیراخلاقی نمایند. در این شرایط ایجاد استارتاپ‌هایی بومی و اکوسیستم‌هایی پویا در بازار نظام سلامت می‌تواند زمینه‌ساز افزایش شفافیت قیمت‌ها و تعرفه‌گذاری‌های صحیح و متعادل را در صنعت سلامت ایجاد نماید. MDsaveمی‌تواند الگویی از استارتاپ‌های موفق با هدف توسعه شفافیت و رضایت‌مندی مردم در نظام سلامت برای ما باشد که البته لازم به ذکر است هر استارتاپی بایستی متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی و فنی هر جامعه‌ای طراحی و توسعه یابد اما می‌توان از ایده‌های موجود که موجب تسری و گسترش شفافیت در بازار سلامت می‌گردند بهره کافی و وافی را برد. حرکت به سمت بازار آزاد و اقتصاد باز می‌تواند زمینه را برای ورود استارتاپ‌های نوین فراهم آورد در واقع می‌توان عنوان نمود که یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت ایجاد فضای باز اقتصادی به منظور شکل‌گیری اکوسیستم‌های استارتاپی در حوزه سلامت و سایر حوزه‌ها است و نیز امکان رشد و بلوغ این گونه استارتاپ‌ها را با کاهش میزان دخالت‌های دولتی و مقابله با مخالفین بازار آزاد فراهم آورد. در واقع دنیای امروز دنیای بازارهای رقابتی، آزاد و سالم است و نظام سلامت بیش از گذشته نیازمند استارتاپ‌هایی توانمند است تا با افزایش شفافیت و سرمایه‌گذاری‌های توسعه‌محور و رقابتی، ظرفیت‌های خود را متبلور سازد.
ساز وکارهای حمایت از مصرف‌کنندگان
در شرایط عدم تقارن اطلاعات
1) ملزم کردن فروشندگان خدمات و سرویس‌های سلامت از طریق قانون و مقررات به ارایه اطلاعات دقیق و شفاف به خریداران و یا ارایه اطلاعات توسط دولت.
2) الزامات مربوط به دریافت مجوز، تایید صلاحیت و تضمین کیفیت توسط فراهم‌کنندگان خدمات با هدف شفافیت با خریداران.
3) نمی‌توان برای خدمات پزشکی ضمانت بازگشت خدمت را داد اما می‌توان با فراهم کردن سازوکارهای اطلاعاتی و منابع آنلاین میزان آگاهی افراد از خرید را بالا برده و رضایت مندی را افزایش داد.
4) هموار نمودن مسیر به منظور ظهور و بروز اکوسیستم‌های استارتاپی بومی با هدف ایجاد بازار آزاد و رویکردهای شفافیت و توسعه عدالت در سلامتی.
منبع: شمس
