گروه اقتصاد کلان|
گزارش 7ماهه بانک مرکزی از دخل و خرج دولت حاکی از آن است که در این مدت 14هزار و 680 میلیارد تومان درآمد مالیاتی از محل مالیات بر ارزش‌افزوده محقق شده که 28درصد از کل درآمدهای مالیاتی دولت در این مدت بوده است. در قانون بودجه سال جاری درآمد 27هزار و 480میلیارد تومانی از محل مالیات بر ارزش‌افزوده پیش‌بینی شده که 24درصد از کل درآمدهای مالیاتی بودجه را تشکیل می‌دهد.
در لایحه بودجه سال آینده که سهم 128هزار و 719میلیارد تومانی برای درآمدهای مالیاتی در نظر گرفته شده به میزان 29هزار و 928میلیارد تومان درآمد مالیاتی از محل مالیات بر ارزش‌افزوده پیش‌بینی شده که در مقایسه با درآمد پیش‌بینی شده از محل مالیات بر ارزش‌افزوده در لایحه بودجه 97 افزایش 9درصدی را نشان می‌دهد. با وجود این افزایش میزان درآمد پیش‌بینی شده برای مالیات بر ارزش‌افزوده در لایحه بودجه 97 سهم مالیات بر ارزش‌افزوده در کل درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه تقریبا ثابت است.
مالیات بر ارزش‌افزوده تقریبا نیمی از مالیات‌های غیرمستقیم بودجه را شامل می‌شود و بر این اساس در اهمیت این جزء از درآمدهای مالیاتی دولت تردیدی وجود ندارد. با وجود این ایراداتی که در قانون مالیات بر ارزش‌افزوده وجود دارد، سبب شده تا این بخش از مالیات‌ها به باری سنگین برای تولیدکنندگان تبدیل شود. بر این اساس، اصلاح قانون مالیات بر ارزش‌افزوده در دستورکار قرار گرفته است. با وجود این روند اصلاح این قانون چندان رضایت‌بخش نبوده است.
به گفته سیدکامل تقوی‌نژاد رییس سازمان امور مالیاتی، تعلل در اصلاح قانون مالیات بر ارزش‌افزوده یا استمرار آن در قالب قانون بودجه سبب خواهد شد که در سال آینده
66 هزارمیلیارد تومان درآمد محقق نشود. این تاکید تقوی‌نژاد بر الزام اصلاح و تصویب هر چه سریع‌تر قانون مالیات بر ارزش‌افزوده درحالی است که دولت بار مالی سنگینی را روی دوش خود احساس می‌کند و با توجه به نقش کلیدی مالیات بر ارزش‌افزوده در درآمدزایی برای دولت باید در این زمینه اقدامی سریع صورت گیرد.
به گزارش رسانه مالیاتی ایران، تقوی‌نژاد در مورد آخرین وضعیت بررسی لایحه دایمی مالیات بر ارزش‌افزوده در مجلس شورای اسلامی گفت: اشکالات قانون فعلی که به صورت آزمایشی اجرا می‌شود برطرف شده است، اظهار کرد: به موازات تنظیم لایحه در بودجه سال 96 پیشنهادی به مجلس ارائه کردیم که طبق آن مصوبه بتوانیم مشکلات برخی گروه‌ها و اصناف خاص که دارای مشکل بودند را با توافق کامل با این بخش‌ها برطرف کنیم.
مالیات بر ارزش‌ا فزوده به ضرر تولید نیست
یکی از مهم‌ترین انتقاداتی که به مالیات بر ارزش‌افزوده وارد می‌شود، سازوکاری است که در نهایت به ضرر تولید تمام می‌شود. در شرایط فعلی که تولیدکنندگان با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند و هزینه تولید بسیار بالاتر از سایر کشورهاست، ایراداتی که در سازوکار اخذ مالیات بر ارزش‌افزوده در قانون وجود دارد، سبب شده تا این مالیات بار حاکم بر تولیدکنندگان را مضاعف کند. این انتظار می‌رود که در اصلاح قانون مالیات بر ارزش‌افزوده مواردی که موجب نارضایتی تولیدکنندگان و صادرکنندگان شده، برطرف شود. یکی از مهم‌ترین مسائل در مورد مالیات بر ارزش‌افزوده، طولانی شدن فرآیند استرداد مالیاتی است که سبب می‌شود تولیدکنندگان و صادرکنندگان برای مدت طولانی بخشی از نقدینگی خود را از دست بدهند.
در این میان با وجود نارضایتی تولیدکنندگان از فرآیند اخذ مالیات بر ارزش‌افزوده، تقوی‌نژاد مدعی شده که مالیات بر ارزش‌افزوده به ضرر تولید نیست. وی با تاکید بر اینکه درحال حاضر 90درصد مالیات بر ارزش‌افزوده با توافق از پرداخت‌کنندگان اخذ می‌شود، تصریح کرد: برخلاف آن چیزی که در ذهن وجود دارد، این مالیات به زیان تولید نیست و سازمان امور مالیاتی کشور نیز تمامی تلاش خود را برای افزایش رضایت مودیان در قالب بخشنامه‌ها و اصلاح قانون مبذول داشته است.
تقوی‌نژاد با اشاره به اینکه قانون مالیات بر ارزش‌افزوده قانون شفافیت و عدالت است، گفت: ما در انتظار تصویب قانون دایمی مالیات بر ارزش‌افزوده در مجلس یا تصویب پیشنهاد استمرار اجرای آزمایشی آن در لایحه بودجه سال 1397 هستیم.
وی با اشاره به اینکه تاکنون 210هزارمیلیارد تومان درآمد از محل بابت ارزش‌افزوده محقق شده است، تصریح کرد: اگر در تصویب هر یک از این دو مورد یعنی اصلاح قانون مالیات بر ارزش‌افزوده یا استمرار آن در قالب قانون بودجه تعلل شود، سال آینده 66 هزارمیلیارد تومان درآمد که 18هزارمیلیارد تومان آن سهم شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و بخشی نیز سهم حوزه سلامت و ورزش همگانی است، محقق
نخواهد شد.
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی خاطرنشان کرد: مجلس شورای اسلامی قانونگذار است و سازمان امور مالیاتی کشور مجری قانون و ما نظرات کارشناسی خود را مطرح می‌کنیم.
مالیات‌‌ستانی بر اساس خوداظهاری و توافق
چندی پیش محمد مسیحی، معاون مالیات بر ارزش‌افزوده سازمان امور مالیاتی هم گفته بود که 90درصد مالیات بر ارزش‌افزوده براساس خوداظهاری، تمکین یا توافق با مودیان مالیاتی اخذ می‌شود. به گفته مسیحی، سال گذشته ۴۵هزارمیلیارد تومان مالیات بر ارزش‌افزوده گرفته شد که ۳۸هزارمیلیارد تومان آن با اظهارنامه مودیان مالیاتی بود.
مسیحی همچنین در اظهارنظری دیگر تعطیلی 600 واحد تولیدی به دلیل مالیات را رد کرد و مدعی شد که سازمان امور مالیاتی کشور آمادگی دارد تا پس از دریافت لیست ۶۰۰ واحد پیمانکاری و تولیدی موضوع را بررسی و نتیجه را بدون نگرش‌های جانبدارانه به اطلاع عموم برساند.
به گفته معاون مالیات بر ارزش‌افزوده سازمان امور مالیاتی، اخذ مالیات بر ارزش‌افزوده بر مبنای قانون مصوب مجلس و در چارچوب فرآیند قانون مذکور براساس اسناد و مدارک مثبته ارائه شده برای عرضه کالاها و ارائه خدمات و متناسب با دوره رکود یا رونق حسب مورد انجام می‌گیرد.
قانون مالیات بر ارزش‌افزوده از سال 1387و برای مدت 5 سال به صورت آزمایشی اجرا شد و بعد از اتمام دوره آزمایشی تاکنون هر سال با درخواست دولت در قالب لایحه بودجه اجرای آن استمرار یافت. به موازات استمرار اجرای آزمایشی این قانون، دولت با بررسی دقیق و بیش از هزار نفر ساعت کارشناسی لایحه دایمی مالیات بر ارزش‌افزوده را در اسفند 1395 تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد. با دستور رییس مجلس شورای اسلامی و همراهی نمایندگان لایحه مجددا با اخذ نظر از فعالان اقتصادی، اتاق بازرگانی، اتاق تعاون و اتاق اصناف بررسی شد تا اشکالات موجود برطرف شود. اکنون از یک سو دولت انتظار دارد تا به اصلاحاتی که در قانون مالیات بر ارزش‌افزوده صورت گرفته، درآمدهای مالیاتی از این محل افزایش یابد و تولیدکنندگان نیز از سوی دیگر خواهان رفع کاستی‌های موجود در این قانون هستند تا فشارهای ناشی از این محل کاسته شود. باید دید خروجی اصلاحات صورت گرفته در قانون مالیات بر ارزش‌افزوده تا چه حد در تامین مطالبات موجود موفق
خواهد بود.
