گروه راه و شهرسازی
بسیاری از کارشناسان همواره بر لزوم تخصیص بودجه عمرانی اشاره دارند و معتقدند با اختصاص کامل این بودجه چرخ‌های تمام عرصه‌های ساخت‌وساز و حتی املاک مسکونی به حرکت درمی‌آید.
برخی فعالان عرصه مسکن با بیان اینکه رکود چندساله مسکن به دلیل عدم تخصیص بودجه عمرانی بوده تاکید دارند، اگر دولت بتواند با این بودجه‌ها، هزینه‌های انجام شده از سوی پیمانکاران و انبوه‌سازان را پرداخت کند، با حمایت بخش خصوصی می‌تواند رویکرد جدیدی را وارد بخش ساخت‌وساز املاک صنعتی و مسکونی کند. در قانون بودجه امسال رقم اعتبارات عمرانی ۷۱ هزار 370میلیارد تومان تصویب شده است اما عملکرد ضعیف دولت در ۶ماه اول سال جاری موجب شده کمتر از ۱۱درصد آن پرداخت شود. به‌عبارت دیگر نزدیک به ۹۰درصد بودجه عمرانی تا پایان شهریورماه پرداخت نشده بود و اگر همین روال تا پایان سال ادامه پیدا کند، امسال را باید بدترین سال تاریخ کشور از لحاظ تخصیص بودجه عمرانی قلمداد کرد.
همانطور که ذکر شد، دولت فعلی فقط در نیمه سال جاری ۱۰۷هزار میلیارد تومان صرف هزینه‌های جاری خود کرده است. نسبت عملکرد بودجه عمرانی به بودجه جاری (هزینه‌یی) دولت در نیمه اول امسال به 7.3درصد سقوط کرد که بدترین عملکرد در سالیان اخیر محسوب می‌شود. اگر همین روند تخصیص بودجه عمرانی تا پایان سال ادامه پیدا کند، قطعا سال ۹۶ بدترین سال بودجه عمرانی پس از انقلاب خواهد بود، زیرا هیچ سالی نبوده که نسبت پرداخت‌های عمرانی به جاری دولت، زیر ۱۰درصد باشد. به گفته بسیاری از کارشناسان یکی از دلایل تشدید رکود اقتصادی در کشور در سال‌های اخیر، عدم تخصیص به‌موقع بودجه عمرانی بوده است.
بر اساس آمارهای به دست آمده در سال اول دولت نهم بودجه عمرانی تخصیص داده‌شده حدود 36، در سال دوم 35، در سال سوم 35 و در سال 87 حدود 37 هزار میلیارد تومان بوده است. در سال 87 با شروع پروژه‌های مسکن مهر این تخصیص نیز نسبت به سال‌های قبل افزایش داشته و این رشد در طی سال‌ها بعد نیز همچنان بر قوت خود باقی ماند. اما روند تخصیص بودجه در سال 91 به علت نبود منابع کافی از میزان 33 به 17 هزار میلیارد تومان تعدیل داشته است. به گفته کارشناسان دلیل اصلی تخصیص بودجه عمرانی در دولت نهم و دهم به دلیل فروش گران‌قیمت نفت و افزایش تورم بوده است. اما این روند افزایش در سال آخر دولت دهم به دلیل کاهش قیمت نفت افت شدید داشته و این روند تاکنون ادامه داشته است. در این بین در سال دوم دولت یازدهم روند تخصیص بودجه عمرانی حدود 21هزار میلیارد تومان و در سال چهارم این دولت 20هزار میلیارد بوده است. به گفته کارشناسان رشد تخصیص بودجه عمرانی 18هزار میلیارد تومانی به 21هزار میلیارد تومان به دو دلیل تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام و رشد اقتصادی بوده است. اما در 94 به‌یک‌باره تخصیص بودجه عمرانی از 21هزار میلیارد تومان به 16هزار میلیارد تومان می‌رسد که دلیل این موضوع را می‌توان در دو مبحث کاهش قیمت نفت و افزایش هزینه‌های جاری دولت دانست. اما بر اساس همین آمارها رشد نسبی اقتصادی کشور باعث شد در سال 95 شاهد افزایش تخصیص بودجه از 16هزار میلیارد تومان به 20 هزار میلیارد تومان باشیم. بخش عمران سرازیر شده است که دلیل این کاهش را می‌توان در هزینه‌های سنگین دولت ناشی از پرداخت یارانه‌ها، کاهش قیمت نفت و رکود ساخت‌وساز جست‌وجو کرد. حال دولت دوازدهم در نظر دارد بودجه عمرانی سال 1397 را از محل دو رویکرد انقباضی در پرداخت یارانه‌ها و انبساطی در قیمت حامل‌های انرژی جبران کند. حال بودجه عمرانی کشور برای سال 97 با کاهش 40 درصدی نسبت به سال گذشته، 48هزار میلیارد تومان برآورده شده است. در این بین کارشناسان معتقدند اگرچه بودجه عمرانی با کاهش فاحشی نسبت به سال‌های قبل روبرو شده اما در صورت تخصیص همین میزان تصویب شده می‌توان این صنعت را از رکود خارج کرد. به هر حال اگر بودجه مذکور به‌صورت کامل ارائه شود، می‌توان امیدوار بود برای نخستین بار شاهد تخصیص بودجه در صنعتی بود که پیشتاز حرکت چرخ‌های اقتصادی و به‌تبع باعث رشد اشتغال، توسعه و بهبود زندگی شهروندان خواهد داشت.
