الزام حضور کارشناسان شهرساز در شورای شهر
گروه راه و شهرسازی آزاده کاری
توﺳﻌﻪ ﺑﻲروﻳﻪ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان، ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﺘﻈﺎرات ﺷﻬﺮوﻧﺪان از ﻣﺪﻳﺮان و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰان ﺷﻬﺮی درﻛﻼنشهر ﺗﻬﺮان در ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ محیط‌زﻳﺴﺖ و ﺑﺮﺧﻮردار از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی رﻓﺎه و زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎﻟﻢ ﺷﻬﺮی ﺷﺪه اﺳﺖ. قطعا لازمه پاسخگویی به این نیاز شهروندان اﺟﺮای ﭘﺮوژهﻫﺎی زﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻲ و ﻋﻤﺮاﻧﻲ اﺳﺖ. اما باید این موضوع را نیز درنظر داشت که اﺟﺮای ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮوژهﻫﺎﻳﻲ باید ﺑﺮاﺳﺎس ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎی ﻣﺤﻴﻂ، درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ذی‌نفعان و ﻣﻜﺎنﻳﺎﺑﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ و... اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮد و در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﻫﺪرروی اﻧﺮژی و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻲشود ﺑﻠﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻋﺪم رﺿﺎﻳﺘﻤﻨﺪی ﺷﻬﺮوﻧﺪان، ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻨﺎﺑﻊ، ﻣﺤﻴﻂ و... را ﻧﻴﺰ در پی ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻘﺶ ﻣﺪﻳﺮان و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰان ﺷﻬﺮی ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺎرﺑﺮیﻫﺎی اراﺿﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد، ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻜﻲ از اﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ و ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ وظایف آنها، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﺷﻬﺮی در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار است. ﻟﺬا ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی در ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ، ﺣﺬف ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ آﻟﻮدﮔﻲﻫﺎی زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎﻧﮕﻴﺮ ﻣﺮدم و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ کلان‌شهر ﺗﻬﺮان اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﻼﺣﻈﺎت زﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻲ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰیﻫﺎ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﻮﺳﻌﻪ،ﮔﺎﻣﻲ ﻣﻮﺛﺮ در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ارﺗﻘﺎی ﺳﻄﺢ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدم محسوب می‌شود. در واقع ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﭘﺎﻳﺶ ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺘﻲ از ﺿﺮورﻳﺎت اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ کلان‌شهر ﺗﻬﺮان محسوب می‌شود. بنابراین ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪد و ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﻲ ﺷﻬﺮداری ﺗﻬﺮان و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮی، اﻳﺠﺎد روﺷﻲ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺑﺮای ﻓﺮآﻳﻨﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات ﭘﺮوژهﻫﺎی ﺷﻬﺮی و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﻳﻲ آن اﻣﺮی ﺿﺮوری اﺳﺖ.
به گزارش «تعادل»، کمیسیون‌های تخصصی شورا با استفاده ازکارشناسان متخصص نقش مهمی در تدوین مصوبه‌ها، طرح‌ها و لوایح صحیح و اصولی دارند. از سوی دیگر کارشناسانی نیز در مجموعه شهرداری وظیفه بررسی و تهیه پیوست‌های لازم برای اجرای طرح‌ها و پروژه‌های شهری را بر عهده دارند. اما براساس گفته‌های اعضای شورای چهارم و پنجم بسیاری از پروژه‌های شهر تهران بدون داشتن حتی یک صفحه پیوست آغاز به کار کرده‌اند و در ادامه مشکلاتی را برای شهر و شهروندان به وجود آورده‌اند. برای مثال محمدمهدی تندگویان نایب‌رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای چهارم بارها در صحن شورا فریاد زد که ساخت پل صدر با صرف هزینه‌های بسیار حتی چند خط هم پیوست نداشته است. چندی پیش هم محمد سالاری رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای پنجم در گفت‌وگویی اعلام کرد که مرکز تجارت جهانی گلریز در بزرگراه حکیم نیز بدون انجام پیوست‌های لازم در حال ساخت است و باید ادامه ساخت آن متوقف شود.
ظاهرا مدیریت قبلی شهر تهران توجه چندانی به این امر مهم نداشته است، با وجود این انتظار می‌رفت تا در شورای پنجم و مدیریت شهردار جدید بسیاری از تخلفات دوره گذشته اتفاق نیفتد اما چندی پیش خبری مبنی بر اخراج مشاوران شورا منتشر شد و با توجه به اهمیت نقش مشاوران تخصصی در بررسی طرح‌ها و لوایح این موضوع نگران‌کننده به نظر می‌رسد. این در حالی است که اعضای شورا معتقدند اخراج مشاوران قبلی عادی است و در این خصوص جای نگرانی وجود ندارد.
پایان قرارداد مشاوران قبلی شورا
ناهید خداکرمی عضو کمیسیون سلامت محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر در گفت‌وگو با «تعادل» درخصوص اخراج مشاوران قبلی شورا اظهار داشت: هر عضو شورا براساس کمیسیون مربوطه یک مشاور متخصص دارد. این رویه معمول است که با رفتن یک عضو از سازمان مشاور وی نیز همراه خود از سازمان خارج می‌شود. همان‌طور که در یک وزارتخانه با تغییر وزیر لزوما مشاور وی نیز تغییر می‌کند
وی ادامه داد: در شورای شهر نیز با روی کار آمدن اعضای جدید نوع ماموریت‌ها تغییر کرده و بنابراین تغییر مشاوران امری عادیست. اصولا استخدام مشاوران و حقوق دادن از سوی شورا به مشاوران کار اشتباهی است. مشاور باید مبتنی بر تخصص‌ها، ماموریت‌ها و برنامه‌های هر عضو شورا انتخاب شود و این کار در حال انجام است.
وی ادامه داد: اعضای شورا به دلیل فشردگی کارها برخی موارد شخصا فرصت رسیدگی به امور را ندارند و از تجربیات مشاوران استفاده می‌کنند.
محمد علی نجفی هفته گذشته از تشکیل باشگاه مشاوران در آینده نزدیک خبر داد و هر چند جزئیات آن را توضیح نداد اما اظهار داشت که شهرداری درنظر دارد تا از نظرات علاقه‌مندان به امور شهری استفاده کند.
خداکرمی ضمن ابراز بی‌اطلاعی از تشکیل باشگاه مشاوران توسط شهردار گفت: چنانچه در این باشگاه از مشاوران سنتی با سن‌های بالا استفاده نشده و تمرکز بر استفاده از مشاوران جوان، نوگرا و متخصص باشد، می‌تواند به شورا کمک زیادی کند. این موضوع هیچ منافاتی با کمیسیون‌های تخصصی شورا ندارد. شورا در بحث قانونگذاری از مشاوران خود استفاده می‌کند و شهرداری هم می‌تواند هنگام اجرا مشاوران خود را داشته باشد. البته طبق قانون اجرای برخی پروژه‌ها باید با نظر و رای مستقیم شورا اجرا شوند.
اخراج مشاوران از شورا اغراق‌آمیز است
زهرا صدراعظم نوری دیگر عضو کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورا نیز در این باره به «تعادل» گفت: شورا یکسری نیروهای اداری، رسمی و قراردادی دارد که غالبا ثابتند وکارهای اداری را انجام می‌دهند و یکسری نیروها نیز مشاورینی هستند که حقوق بگیر شورا نبوده و با حضور هر نماینده، آن مشاور تعریف می‌شود. نمایندگان شورای پنجم مشاوران خود را داشتند و در دوره ششم نیز اعضای جدید می‌توانند مشاوران خود را داشته باشند. در واقع با پایان قرارداد این مشاوران قرارداد جدیدی با آنها بسته نشده و بنابراین موضوع اخراج مشاوران از شورا کمی اغراق آمیز است.
وی در این باره ادامه داد: براساس قوانین شورا، تعداد کارمندان نباید از 140 نفر بیشتر باشد اما براساس آمارهایی که به شورا داده شده است تاکنون حدود 470 نفر در شورا استخدام شده‌اند که این نیروهای اضافه برخلاف مصوبه جذب شده‌اند. این موضوع باعث می‌شود برای یک کار چندین نیرو وجود داشته باشد و عده‌یی در محل کار بیکار باشند. از سوی دیگر نیروهای تلاشگر و پرکار حتما انگیزه‌های خود را ازدست خواهند داد.
وی درباره راه‌اندازی باشگاه مشاوران توسط شهرداری تهران نیز اظهار داشت: از جزئیات این موضوع اطلاعی ندارم اما اینکه بتوانیم از نظرات شهروندان استفاده کنیم اتفاق خوبی است. وقتی نظر 10 نفر را درباره یک موضوع می‌پرسیم در واقع نظر 10 نفر نیست بلکه به شکل تصاعدی این مجموعه‌یی از نظرات دیگر شهروندان است. در حقیقت شهری مانند تهران نیاز دارد تا از نظرات همه مردم، کارشناسان با تجربه، علاقه‌مند به مسائل شهری، افراد خلاق و با انگیزه استفاده کند. این فکر بسیار خوبی است که آقای نجفی مطرح کرده‌اند و باید مورد حمایت قرار گیرد تا از افرادی که می‌توانند مشاوره دهند استفاده کنند.
وی ادامه داد: ماهیت باشگاه مشخص است ویک کار رسمی و الزام‌آور نیست. افرادی که عضو این باشگاه می‌شوند می‌توانند با توجه به میزان علاقه خود در آن حضور یابند و فعال باشند و ممکن است حضور آنها حضور فیزیکی نباشد و از طریق شبکه‌های مجازی بتوانند نظرات و پیشنهادات خود را به شهرداری ارسال کنند.
ضرورت استفاده از مشاوران در احداث پروژه‌های شهری
عباس ریاضت رییس انجمن شهرسازی در گفت‌وگو با تعادل در خصوص ضرورت استفاده از مشاوران در پروژه‌های شهری گفت: شهر یک موجود زنده و پیوسته در حال تغییر است. بیشتر تغییرات در شهر از طریق انسان‌ها و مسوولان شهری انجام می‌شود و اگر این تغییرات در جهت رشد و توسعه پایدار شهر باشد، تغییرات مثبت نامیده می‌شود و اگر خلاف این باشد، تغییرات منفی خواهد بود. برای جهت دهی تغییرات شهر در جهت مثبت باید قبل از تغییر و ایجاد پروژه‌های شهری، متغیر‌های کلیدی از همه نظر توسط کارشناسان نخبه مطالعه و بررسی شود. کارشناسان نخبه، همان مشاوران هستند که می‌تواند شامل دانشجویان یا کارشناسان رشته مهندسی شهرسازی یا برنامه‌ریزی شهری، طراحی شهری، مدیریت شهری، جغرافیای شهری و... باشند.
به گفته این کارشناس شهرسازی بسیاری از این مشاوران ایده‌های خود را در رساله‌ها و پروژه‌های دانشجویی ارائه کرده‌اند ولی متاسفانه این پروژه‌ها توسط مسوولان مطالبه و اجرا نمی‌شود. به همین دلیل باید ارتباط دایمی، سریع و راحتی بین ایده پردازان، نخبگان، مشاوران، شهرداری‌ها و مسوولان بر قرار باشد. این لازمه تشکیل یک بانک ایده و مشاوره توسط شهرداری است تا کارشناسان بتوانند پروژه‌های خود را برای منطقه مورد مطالعه ارسال و ثبت کنند و در صورت اجرا توسط شهرداری پاداش دریافت کنند.
وی در پاسخ اینکه اصولا برای احداث یک پروژه بزرگ مقیاس شهری چه پیوست‌هایی بایدتهیه شود، توضیح داد: بطور کلی، هر زمان که ساختمان بلند مرتبه‌یی احداث می‌شود و مجبور هستیم در یک مساحت کم، به افراد زیادی خدمات زیستی ارائه کنیم باید پیوست‌های گوناگون احصا شود. منظور از خدمات زیستی خدماتی است که یک انسان برای یک زندگی و زیست نسبتا خوب و استاندارد به آن نیاز دارد و چنانچه هر کدام از این خدمات از شاخص‌های استاندارد کمتر و حتی بیشتر باشد، مورد اعتراض و نارضایتی قرار می‌گیرد و در نتیجه در دراز مدت منجر به ترک شهروندان از آن مکان می‌شود.
وی با اشاره به اینکه شاخص‌های موردنظر توسط حواس پنجگانه انسان یعنی بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و حس لامسه سنجیده می‌شود؛ اظهار داشت: بنابراین باید خدمات ما بر طبق سنجش حواس انسان ارائه شود. این خدمات شامل مسیر دسترسی مناسب، نور مناسب، دمای هوای مناسب، صدای استاندارد محیط، دوری از محیط‌های آلوده و کاربری‌های آلاینده، دسترسی مناسب به آب و غذای سالم است. با توجه به این اصول ما باید این خدمات را در ساختمان‌های بلندمرتبه با کیفیت بیشتر و برای افراد بیشتری درنظر بگیریم و این یعنی قبل از هر اقدامی نیاز به مکان‌یابی مناسب و مطالعات و برنامه‌ریزی بیشتری داریم.
ریاضت ادامه داد: بنابراین نمی‌توانیم یک ساختمان بلند مرتبه بدون پیوست‌های مطالعاتی احداث کنیم زیرا در این صورت باید سالیان سال هزینه، وقت و انرژی زیادی برای حل مشکلات آن صرف کنیم در صورتی که اگر از ابتدا مطالعات به صورت کامل انجام شود، هزینه بسیار کمتر، ساختمان، محله و در نتیجه شهری پایدارتر خواهیم داشت.
توجه به عوامل طبیعی
رییس انجمن شهرسازی با بیان اینکه قبل از ایجاد ساختمان‌های بلند مرتبه باید به عوامل طبیعی نیز در آن منطقه توجه کرد، تصریح کرد: افزایش وزن ساختمان بر خاک موجب افزایش هزینه ایستایی آن می‌شود و فشار ناشی از وزن ساختمان‌ها باعث شکسته شدن لایه‌های خاک شده و احتمال تداخل شبکه‌های فاضلاب را با منابع آب زیرزمینی افزایش می‌دهد. بنابر این باید مطالعاتی در رابطه با آب‌های زیر زمینی و چاه‌ها و شبکه فاضلاب شهری انجام شود.
وی افزود: همچنین ساختمان‌های مرتفع باعث کاهش جابه‌جایی جریان هوا می‌شود و در نتیجه آلودگی در شهر باقی مانده و رطوبت هوای شهر به صورت طبیعی کنترل نمی‌شود و باید مسیر گلبادهای شهری و گردش هوا در فصول مختلف بررسی شود. این موارد شکل و ظاهر ساختمان را مشخص می‌کند و می‌توان ساختمان را به گونه‌یی بنا کرد که مانع گردش هوا نشود و حتی ماکتی از ساختمان در تونل باد مورد آزمایش قرار گیرد تا رفتار باد را موقع برخورد با ساختمان مورد سنجش قرار دهیم.
به گفته ریاضت همجواری ساختمان‌های بلندمرتبه مانع از تابش نور آفتاب و استفاده از روشنایی روز در داخل آنها و برای همسایگان مجاور خود می‌شود. از طرفی حجم ساختمان‌ها نیز استفاده از روشنایی مصنوعی را در طول روز بالا برده و مصرف برق را افزایش می‌دهد بنابر این با توجه به گسترش تکنولوژی‌های عصر حاضر و با توجه به محدود بودن منابع انرژی فسیلی در ایران وهمچنین قابلیت استفاده از انرژی خورشیدی در کشور، می‌توان ساختمان‌هایی طراحی کرد که انرژی برق خود را از طریق پنل‌ها یا پنجره‌های خورشیدی تامین و ذخیره کند. بدین طریق می‌توانیم نورپردازی خوبی را در شب برای ساختمان‌های جدید داشته باشیم زیرا شهرهای ما در شب به شهرهای غیر فعال، خاموش و نا ایمن تبدیل می‌شوند و به همین دلیل در هنگام تاریکی شب شهروندان و کودکان پس از برگشت از کار روزانه یا مدرسه به جای استفاده از فضاهای شهری، در خانه مشغول استفاده از فضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌شوند.
ایجاد تنش بین خرده فرهنگ‌های مختلف
وی ادامه داد: با توجه به آن چه عنوان شد، احداث پروژه‌های بزرگ مانند برخی مال‌ها بدون پیوست‌های اجتماعی و فرهنگی باعث مشکلات متعددی در منطقه نفوذ طرح یا منطقه بلافصل یا حتی در سطح ملی می‌شود.
زیرا باعث رفت آمد شهروندان سایر مناطق یا حتی سایر شهرها به آن محله می‌شود و این یک تداخل فرهنگی با ساکنان فعلی محله ایجاد می‌کند و ممکن است باعث بالا رفتن تنش بین خرده فرهنگ‌های مختلف شود. همچنین به دلیل بزرگ مقیاس بودن اینگونه ساختمان‌ها و احداث آنها در بافت‌های قدیم شهری، باعث گسستگی در بافت محله می‌شود و زیبا‌ترین حس مردم محله یعنی حس تعلق به مکان تضعیف می‌شود و به دنبال آن بی‌مسوولیتی در محلات حاکم می‌شود.
وی در این باره توضیحات بیشتری ارائه کرد و گفت: با احداث ساختمان‌ها و مال‌های تجاری، ارزش افزوده زمین در آن محله بالا می‌رود و باعث افزایش قیمت زمین و املاک می‌شود و از آنجایی که مردم توان خرید املاک گران قیمت را ندارند، روز به روز بر تعداد ساختمان‌های خالی افزوده می‌شود و ساخت و سازهای بی‌کیفیت با نقشه و مصالح نامناسب توسط خود مالکان شروع می‌شود. برای پیشگیری از این معایب و مشکلات باید شهرداری قبل از احداث مال یا ساختمان بلند مرتبه، ابتدا ضوابط و قوانین بازدارنده برای کل منطقه و ساکنین محله را اعلام و پیاده‌سازی کند و تراکم ساختمان‌ها و نما و نقشه هر یک را بررسی و سپس مجوز برای هر یک صادر کند.
به گفته وی در پروژه‌های شهری مطالعات و پیوست‌های فرهنگی اجتماعی توسط مهندسان شهرساز و تیم همراه‌شان و به روش برداشت میدانی انجام می‌شود. سپس فرم‌ها باید در نرم افزار‌های مربطه وارد و سپس تجزیه و تحلیل انجام شود.
لزوم ورود متخصصان شهرسازی
به شورای شهر
این کارشناس شهری با بیان اینکه هم‌اکنون کمیسیون‌های تخصصی و مشاورانی در شورای شهر در حال فعالیت هستند ولی متاسفانه این مشاوران توسط خود نمایندگان انتخاب می‌شوند، افزود: این انتخاب به عوامل مختلفی بستگی دارد و به همین دلیل سیستم مشاوره در شورا زیر سوال می‌رود. برای مثال اگر فرد نخبه‌یی به عنوان کارشناس شهرسازی بخواهد وارد این کمیسیون‌ها یا تیم مشاور شود به این راحتی امکان‌پذیر نیست.
همچنین شورای شهر یک نهاد ناظر است و اجازه ندارد در کارهای اجرایی شهرداری به صورت مستقیم وارد شود، پس لازم است در خود شهرداری‌ها یک باشگاه مشاوران تشکیل شود ولی نحوه ورود و ارائه مشاوره به گونه‌یی باشد که امکان دسترسی به عنوان مشاور برای همه متخصصان علوم شهری وجود داشته باشد و از سامانه‌ها و اپلیکیشن‌های آنلاین کاربردی در این رابطه استفاده کنند. زیرا وقتی مردم و متخصصان احساس کنند نظرشان دیده و اجرا می‌شود، نظر می‌دهند در غیر این صورت وقت خود را برای این کار قرار نمی‌دهند.
وی با تاکید بر اینکه استفاده از نظر مردم می‌تواند در پایداری و ماندگاری عملکرد یک پروژه شهری بسیار مفید باشد، اضافه کرد: شهرداری و شورای شهر می‌توانند قبل از برنامه‌ریزی و طراحی یک پروژه شهری، ماکت و طرح آن را در سرای آن محله نمایش دهند و سپس از طریق پیامک منطقه‌یی به ساکنان جهت ارائه نظراتشان اطلاع‌رسانی کنند.
ساکنان در یک بازه زمانی یک هفته‌یی در آن محل حضور پیدا می‌کنند و روی ماکت یا قسمتی از طرح نظرات خود را به صورت ترسیمی یا نوشتاری اعمال می‌کنند. در شهرهای بزرگ دنیا مشابه چنین ایده‌یی اجرا می‌شود و ساکنان نقشه ذهنی خود را در مورد آن طرح روی کاغذ ترسیم می‌کنند و متخصصان شهرسازی پس از بررسی نقشه‌های ذهنی متوجه نقاط و کاربری‌ها و مسیرهای شاخص در محله می‌شوند و می‌توانند طرح خود را با در نظر گرفتن شاخص‌ها طراحی و پیاده‌سازی کنند.
نظرسنجی از شهروندان در مرحله طراحی پروژه
وی تاکید کرد: طرح‌هایی که در سطح محله و منطقه شهرداری‌ها طراحی می‌شوند می‌توانند توسط مردم مورد نظرسنجی قرار گیرند زیرا مردم صاحبان اصلی آن هستند. باید توجه داشته باشیم که حتما نظر مردم در مرحله طراحی باید پرسیده شود زیرا این کار باعث همکاری آنها در هنگام اجرای طرح خواهد شد و رضایت بیشتری را برای ساکنان به دنبال خواهد داشت. طرح‌هایی نظیر احداث و ایجاد یا تغییرات در مسیرها، کاربری‌ها، پل‌ها، پیاده‌رو‌ها، فضای سبز، برنامه‌ریزی‌ها و... می‌تواند مورد نظرسنجی قرار گیرد.
