گروه تشکل‌ها
این روزها افراد به دنبال کسب و کارهایی هستند که کاهش هزینه و به‌تبع آن افزایش میزان اشتغال‌زایی را به‌دنبال داشته باشد. حال ذات تشکیل استارت‌آپ‌ها نیز این شیوه را دنبال می‌کند. به واقع کسب و کارهای مجازی ارتباط مستقیمی با سرشکن شدن هزینه‌های تولید دارد. هم‌اکنون نیز این کسب وکارهای نوپا مورد استقبال بسیاری از جوانان ایرانی قرار گرفته است.
حال عده‌یی براین باورند که ایجاد رشد و رونق در کسب و کارهای نوپا می‌تواند عاملی برای حذف واسطه‌ها در بازار باشد و به این شکل نیز نظام توزیع کشور به یک ساماندهی دست پیدا کند؛ براساس برآوردهای انجام شده کسب و کارهای نوپا امروزه بیشترین سهم را در اقتصاد به خود اختصاص داده است؛ به‌طوری که در بخش داخلی و جهانی ارزش افزوده بخش خدمات در ایران حدود 50درصد و این رقم در امریکا نزدیک به 80درصد است و به‌طور میانگین در سطح جهان میزان ارزش افزوده بخش خدمات بین 40 تا 80درصد است. به واقع کشورهای در حال توسعه با بهادادن بیشتر به بخش تولیدی و صنعت کشور در مقایسه با کشورهای جهان اول سهم کمتری از خدمات را در اختیار دارند؛ چراکه معتقدند اول باید به بلوغ تولیدی و صنعتی رسید و سپس به حوزه فناوری ورود پیدا کرد این درحالی است که در ایران فناوری اطلاعات و بخش خدماتی که از فناوری درتولید و صنعت استفاده می‌کنند مورد توجه زیادی قرار دارد.
از این‌رو، به گفته عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، استارت‌آپ‌ها ارتباط مستقیمی با کاهش هزینه‌ها و افزایش میزان اشتغال‌زایی دارند به‌طوری که در شرایط فعلی اقتصاد ایران می‌توان از امکانات مشاغل نوپا برای حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و حذف واسطه‌ها بهره برد.
بنا به اظهارات، ابراهیم رزاقی از آنجا که 40 تا 50درصد قیمت تولید کالاها به سود واسطه‌ها تمام می‌شود و بسیاری از تولیدکنندگان به ورطه نابودی رسیده‌اند، در چنین شرایطی ظهور استارت‌آپ‌ها نوید حل شدن بسیاری از مشکلات اقتصادی خواهد بود؛ بطوری‌که با حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و حذف قیمت‌ها هم به سود مصرف‌کننده و هم به سود تولیدکننده خواهد بود.
مزایای تقویت کسب و کارهای نوپا
یکی از مشکلات ما این است که دلار ارزان‌قیمت برای واردات برای کالاهای خارجی قائل می‌شویم درحالی که تولیدکنندگان داخلی از هیچ حمایتی برخوردار نیستند، به همین دلیل است که اغلب هیچ تولیدکننده‌یی توان رقابت با کالاهای وارداتی ندارد و مساله اساسی این است که بسیاری از مشاغل با پرداخت نکردن به موقع حقوق شاغلین بسیاری از فعالان را به جمع کثیر بیکاران اضافه کرده است درحالی که استارت‌آپ‌ها که اغلب با تکیه بر نبوغ فکری نخبگان شکل می‌گیرد تا به حال توانسته بسیاری از جوانان را بدون حمایت‌های دولتی به چرخه کار وارد کند. ابراهیم رزاقی با بیان مطلب بر این باور است که دولت با ارائه دلار گران‌تر به خارجی‌ها و حمایت از نخبگان ایرانی و همچنین ارائه یارانه‌های دولتی به مشاغل جدید و فعالیت‌های اساسی و از سوی دیگر وضع کردن قوانین جدید درراستای حمایت از استارت‌آپ‌ها با تکنولوژی همراه شده و به صنعتی شدن کشور کمک کند که این امر در راستای اندیشه امام مبتنی بر استقلال اقتصادی است و از وابستگی اقتصادی به دیگر کشورها به میزان زیادی می‌کاهد. از سوی دیگر، مشاور کمیسیون انرژی اتاق ایران می‌گوید: کشورهای درحال توسعه با بهادادن بیشتر به بخش تولیدی و صنعت کشور درمقایسه با کشورهای جهان اول سهم کمتری از خدمات را دراختیار دارند؛ چراکه معتقدند اول باید به بلوغ تولیدی و صنعتی رسید و سپس به حوزه فناوری ورود پیدا کرد این درحالی است که فناوری اطلاعات و بخش خدماتی که از فناوری در تولید و صنعت استفاده می‌کنند به میزان زیادی گسترش یافته است. حامد فرنام می‌افزاید: بنابراین چنانچه با این دید بنگریم فناوری اطلاعات سرعت اشتغال‌زایی را به میزان زیادی افزایش داده است. مشاور کمیسیون انرژی اتاق ایران با اشاره به حمایت دولت از مشاغل نوپا اظهار کرد: درحال حاضر یکسری قوانین داریم اما به درستی اجرایی نشده است به‌طوری که سالیان سال است دولت با طرح دولت الکترونیک اقداماتی دراین خصوص انجام داده که متاسفانه به خوبی پیش نرفته است و در بسیاری از موارد ناقص است و لازم است دولت همت بیشتر داشته باشد تا قوانین موجود به خوبی اجرایی شوند. فرنام در ادامه اظهار می‌کند: عرضه فناوری که بیشتر در دست بخش خصوصی است افزایش یافته و این امر بالطبع تعادل در اقتصاد بین بخش‌خصوصی و دولتی را درپی خواهد شد و باعث می‌شود کفه بخش‌خصوصی با بخش دولتی به سمت توازن پیش رود.
فرنام همچنین به مزایای حمایت از کسب و کارهای نوپا توسط دولتمردان اشاره می‌کند و می‌گوید: حمایت از استارت‌آپ‌ها قطعا کاهش خروج نخبگان از کشور را درپی خواهد داشت و بین حمایت از کسب وکارهای نوپا و عدم خروج نخبگان از کشور همبستگی وجود دارد اما نمی‌توان گفت که ارتباط مستقیمی بین این دو عامل وجود دارد. از این‌رو پیشنهاد ا ین است که باید با برنامه‌ریزی‌های داخلی و فراهم کردن تقاضای موثر برای کسب و کارهای دانش بنیان بخش خصوصی مانع خروج نخبگان از کشور شد.
راهی برای نگهداری فرصت‌ها
در عین حال مدیرعامل مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک معتقد است که استارت‌آپ‌ها برای اینکه بازدهی بهتری داشته باشند لازم است جذب شرکت‌های بزرگ شده و با شرکت در طرح‌های بزرگ به سودآوری مالی بزرگی دست پیدا کنند؛ نظیر آنچه در اکثر کشورهای توسعه یافته رخ داده و عده‌یی از نخبگان با فروختن ایده‌های خود یا همکاری با شرکت‌های بزرگ منجر به شکل‌گیری تولید و خدمات گسترده‌یی درسطح کلان اقتصادی شده‌اند. ویدا سینا می‌افزاید: این روزها استارت‌آپ‌ها با مشکلات زیادی در فرآیند تولید مواجه هستند از قبیل مسائل بیمه‌یی، ارزش افزوده، قوانین کار، فیلترینگ‌های سلیقه‌یی، بروکراسی‌های عریض و طویل اداری و... که تنها بخشی از آنان موفق به سپری کردن این مشکلات می‌شوند و بقیه در ادامه راه یا شکست می‌خورند یا ناامید می‌شوند.
به گفته این کارشناس، لازم است در این امر مسوولان بازنگری اساسی کنند و مشکلات پیش روی کارآفرینان را تا جای ممکن ازمیان بردارند تا به این شیوه شاهد رشد و رونق در فضای کسب و کار باشیم. این فعال اقتصادی خاطرنشان می‌کند: عده‌یی از جوانان خوش فکر و صاحب ایده با گردهم آمدن به تشکیل شرکت‌های استارت‌آپی اقدام کردند که شرکت‌های بزرگ می‌توانند از توان فکری آنها استفاده کرده و جهت به‌روز کردن محصولات و استفاده از طرح‌های جدید بهره برد. عضو اتاق بازرگانی بیان کرد: از آنجا که روند هزینه بالاسری تولید درداخل زیاد است و تولیدکننده باید در داخل کشور به قیمت مواد اولیه در کنار تولید و هزینه بالاسری نیز توجه داشته باشد، لذا باید تولیدکننده فقط به فکر تولید باشد که متاسفانه این‌‌گونه نیست و این امر با دادن وام و تسهیلات نیز قابل حل نخواهد بود، بنابراین باید از تولید حمایت بیشتری شود تا کالای باکیفیت‌تر و خدمات بهتر ارائه شود. به گفته او، وقتی نرخ بهره بدون مالیات در کشور نزدیک 20درصد است برای تولیدکننده انگیزه‌یی باقی نمی‌ماند که چقدر سود کند که همه مشکلات اعم از بهداشت، مالیات و همه چالش‌های پیش رو را تحمل کند که لازم است با حمایت بیشتر از سرمایه‌گذاران و برطرف کردن موانع تولید همچنین کاهش نرخ سود چرخ دنده‌های اقتصاد را به گردش درآورد که از این حیث شرکت‌های استارت آپی کمک زیادی به تحرک اقتصادی می‌کنند. مدیرعامل مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک معتقد است که استارت‌آپ‌ها با ایجاد شغل و بهره‌وری در اقتصاد توانسته‌اند نوآوری خوبی در بازار فراهم کنند که نیاز به حمایت بیشتر مسوولان از نظر قوانین حمایتی و ادغام با شرکت‌های بزرگ و همچنین ارائه تسهیلات مالی می‌تواند به توسعه این شرکت‌ها و تحرک اقتصاد بخش خصوصی کمک زیادی کند.
