منتفی شدن تراز تجاری کشور طی نیمه نخست سال جاری منجر به آن شد که امسال با کاهش صادرات و افزایش کالاهای مصرفی به کشور رو به رو باشیم. حال رییس سازمان توسعه تجارت و رییس اتاق ایران و عراق در یک برنامه تلویزیونی حاضر شدند تا دلایل منفی شدن تراز تجاری کشور طی نیمه نخست سال جاری را مورد واکاوی قرار دهند. در همین راستا؛ رییس سازمان توسعه تجارت از ماموریت این سازمان در راستای چرایی افزایش کالاهای وارداتی و کاهش صادرات سخن گفت. مجتبی خسروتاج با اشاره به اینکه تراز منفی تجاری طی امسال مورد رسیدگی قرار گرفته است، گفت: امسال بخشی از کاهش صادرات را در اقلام فولادی تجربه داشتیم زیرا از ابتدای امسال نیاز بازار داخلی بیشتر شد و به همین علت عرضه فولاد به داخل بیشتر شکل گرفت. او با بیان اینکه سال گذشته بازار خشکبار و پسته در بازار جهانی بسیار وضعیت مطلوبی داشتند، اظهار کرد: همین موضوع باعث شد که عمده محصولات خشکبار و پسته سال گذشته صادر شود. از سوی دیگر سال گذشته در زمینه مس هم صادرات خوبی وجود داشت اما طی سال جاری به علت نداشتن اندوخته، صادرات این محصول کاهش یافت و صادرات برخی از محصولات پتروشیمی هم به تبع آن روند نزولی به خود گرفت. به همین علت حدود 680 میلیون دلار معادل 2/3درصد نسبت به دوره مشابه پارسال در بخش صادرات کالای غیرنفتی کاهش تراز تجاری را شاهد بودیم. او افزود: همچنین در 6 ماه نخست امسال برخی از اقلام ازجمله در اقلام غذایی، نهاده‌های دامی مانند ذرت، کنجاله، دانه سویا و روغن خام سویا، شکر و برنج شاهد افزایش وارداتشان بودیم که سازمان در نظر دارد تا این اقلام را در 6 ماه دوم امسال کنترل کند. خسروتاج با بیان اینکه بیش از 3 هزار قلم کالا صادرات داریم، افزود: از این تعداد 100قلم حدود 82 درصد را شامل می‌شود بنابراین تحولات قیمتی بازار جهانی ما را آسیب‌پذیر می‌کند و راهکار این است تا اقلام صادراتی ما متنوع‌تر شود. او اضافه کرد: علت افزایش واردات خودرو، نگرانی واردکنندگان از احتمال اعمال برخی محدودیت‌های وارداتی در این زمینه بود. به واقع، واردات خودرو در 6 ماه نخست امسال حدود یک میلیارد و 200میلیون دلار بود که نسبت به مدت مشابه پارسال حدود 350میلیون دلار یعنی 40درصد روند افزایشی داشته است. رییس سازمان توسعه تجارت همچنین در ادامه با اشاره به اینکه تقویت صادرات نیازمند عزم ملی است، گفت: باید در هر 3 قوه کشور موضوع صادرات در اولویت قرار گیرد و باید از تجربیات دیگر کشورهای موفق در صادرات استفاده کرد.
او با اشاره به اینکه اتاق‌ها و تشکل‌های صادراتی باید تغییر رویکرد داشته باشند، گفت: باید عزم ملی در تشکیل ساختاری متشکل از نیروهای متخصص و فرهیخته در زمینه راهکارهای بهبود صادرات ایجاد شود. خسروتاج گفت: صنایع پایین‌دستی پتروشیمی باید پا به پای صنایع بالادستی رشد کنند تا ایجاد اشتغال شود. وی با تاکید بر اینکه سازمان توسعه تجارت باید قدرت کافی داشته باشد تا عزم ملی را ایجاد کند، افزود: ما به خواسته‌های صادرکنندگان توجه داریم و سعی می‌کنیم مشکلات را برطرف کنیم. خسروتاج گفت: در 3دهه گذشته شرایط سیاسی حاکم بر داخل تعیین‌کننده بود تا بنگاه‌ها به سمت تولید داخل حرکت کنند و کمتر نگاه به بیرون داشته باشند و از این رو بنگاه‌ها باید در این بازه زمانی به بحث صادرات محور توجه داشته باشند تا بعد از نفت بتوانیم به ارزآوری این بنگاه‌ها تکیه داشته باشیم.
از سوی دیگر، رییس اتاق ایران و عراق هم با اشاره به سهم 24/0درصدی ایران در تجارت جهانی گفت: باید این موضوع ریشه‌یابی، علل آن بررسی و درباره آن چاره‌اندیشی شود. یحیی آل‌اسحاق افزود: در 30سال گذشته صدها راهکار ارائه شده اما مشکل اصلی این است که صادرات هنوز در حاشیه ذهنیت تصمیم‌گیران، تصمیم‌سازان و برنامه‌ریزان است و آن را به عنوان ابزار مشاهده می‌کنند و نه هدف. او با بیان اینکه صادرات در امنیت و توسعه کشورمان نقش اساسی دارد، گفت: در همه چیزها هزینه می‌کنیم اما در زمینه صادرات هزینه نمی‌کنیم و تا زمانی که رویکرد ما به صادرات تغییر نکند، وضعیت همین گونه باقی خواهد ماند.
