گروه بورس|
طبق روال همه ساله افزایش گرمای هوا و تلفات چشمگیر در مرغداری، بازار سنتی مرغ و جوجه یک‌روزه را ملتهب می‌کند که نتیجه این امر رشد روزافزون قیمت‌هاست. باتوجه به پشت سر گذاشتن تنش‌های گرمایی و به کارگیری برخی اقدامات از قبیل افزایش جوجه‌ریزی، عرضه جوجه یک‌روزه با نرخ متعادل در بورس کالا و شفاف‌سازی قیمت، دیگر با کمبود عرضه در بازار مواجه نیستیم.
به گزارش «تعادل» بسیاری از مسوولان بر این باورند که با حذف واسطه‌ها و عرضه جوجه با نرخ واقعی، دیگر خبری از نوسان نرخ مرغ در بازار نیست، البته صنعت مرغداری با کاهش روزافزون نرخ مرغ زنده در معرض بحران قرار گرفته و تولیدکنندگان را با چالش‌های اساسی روبه‌رو کرده است.
افزایش بدون حساب و کتاب نرخ جوجه یک‌روزه امسال در شرایطی اتفاق افتاد که قیمت‌ها در بازار حتی به حدود 2500تومان هم رسید. دلیل بروز این شتاب در قیمت‌ها، افزایش تقاضای مرغداران برای جوجه‌ریزی بیشتر همزمان با فرارسیدن فصل گرما و ازدیاد تلفات در مرغداری‌ها بود که همزمان با حضور واسطه‌ها و دلالان، نوسان قیمتی شدیدی را در بازار ایجاد کرد. از سوی دیگر از آنجا که ابزارهای حاکمیتی و حقوقی تاثیر چندانی در جلوگیری از گران فروشی ندارد، برای تعادل قیمت‌ها باید از ابزارهای مالی و اقتصادی برای تعدیل و کنترل بازار استفاده کرد؛ از این رو به نظر می‌رسد، بورس کالا بهترین مکان برای ارائه این ابزارها و محلی برای شکل‌گیری عرضه و تقاضای واقعی بدون حضور واسطه‌ها باشد تا روند قیمت‌ها از نوسانات شدید دور بماند.
افزون بر این بورس کالا در سیستم پایاپای و تسویه مکانیسمی را فراهم می‌کند که در ابتدا پول به حساب واریز و سپس کالا به خریدار تحویل داده می‌شود، همچنین اگر هر یک از طرفین بر خلاف تعهدات خود عمل کند بورس کالا با استفاده از ساز و کارهای خود وارد عمل شده و طرف متخلف را جریمه و خسارت لازم را اخذ خواهد کرد.
در مجموع باید گفت بسیاری از دست‌اندرکاران امر معتقدند که عرضه جوجه یک‌روزه در بورس کالا شفاف‌سازی بازار محصول، حذف واسطه‌ها و متعادل شدن قیمت را به همراه دارد.
در همین ارتباط، مدیرعامل یک شرکت عرضه‌کننده جوجه یک‌روزه در بورس کالا اظهار کرد: واقعیت این است که هدف از عرضه در بورس کالا از جنبه تعدیل قیمت و جلوگیری از رشد کاذب قیمت بود، چراکه سابقه نداشته نرخ جوجه یک‌روزه در بازار به 2500 تومان افزایش یابد و تولیدکنندگان مرغ مادر نیز راضی به این افزایش قیمت‌ها نیستند.
نیلوفر صفایی‌جوان افزود: تولیدکننده مرغ مادر ترجیح می‌دهد جوجه یک روزه تولیدی خود را به قیمت پایین‌تر بفروشد تا بهای تمام شده تولید در صنعت مرغداری نیز پایین باشد؛ اما گاهی در سیستم جیره‌بندی و تغذیه، بهای تمام شده تولید بالا و در مقابل درصد سود ثابت است. از این رو اگر بورس کالا بتواند قیمت‌ها را در بازار تعدیل کند، گزینه خوبی بوده و ضمن ثبات قیمت‌ها، به حذف واسطه‌ها نیز کمک می‌کند.
وی شرط موفقیت این برنامه جهت برقراری ثبات قیمت‌ها در بازار را عرضه مستمر و مداوم جوجه یک‌روزه در بورس کالا دانست و گفت: با توجه به اینکه عرضه این کالا در بورس تازگی دارد، باید به مجموعه‌ها آموزش‌های لازم داده شده و قبل از تحکیم جایگاه بورس در میان تولیدکنندگان، مراقب حضور و فعالیت واسطه‌ها باشیم تا این اطمینان حاصل شود که دلالان امکان ورود به معاملات این بازار را ندارند. وی با بیان اینکه فراهم بودن شرایط عرضه در بورس، هم به نفع پرورش‌دهندگان مرغ بوده و هم منافع تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه را فراهم می‌کند، اظهار کرد: ما به عنوان یک عرضه‌کننده جوجه یک‌روزه از عرضه در بورس استقبال کرده و با عرضه در چند مرحله همکاری‌های لازم را با نهادهای ذی‌ربط اعمال کردیم.
این عرضه‌کننده جوجه یک‌روزه در بورس کالا افزود: نکته حایز اهمیت این است که تولیدکنندگان مرغ مادر باید این اطمینان‌خاطر را داشته باشند که جوجه یک‌روزه تولیدی خود را با ضرر و کمتر از هزینه تمام شده تولید نمی‌فروشند. زیرا در بازه‌یی نرخ جوجه یک روزه به حدود 600 تا 700 تومان رسید؛ درحالی که هزینه بهای تمام شده تولید آن در محدوده قیمتی 1000 تا 1200 تومان نوسان می‌کرد و جو حاکم بر بازار به ضرر تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه بود.
وی با اشاره به ریسک بالای تولید جوجه یک‌روزه و تلفات بالای آن، مزیت اصلی بورس را در کشف قیمت شفاف و حاکمیت عرضه و تقاضا دانست و گفت: فلسفه اصلی ورود بورس کالا به این حوزه حذف واسطه‌ها جهت برقراری ارتباط مستقیم بین خریدار و فروشنده واقعی است. ضمن اینکه در این بازار، پول تولیدکننده به سرعت و در کمترین زمان ممکن به حساب وی واریز می‌شود و مشکلات تسویه بازار آزاد در آن وجود ندارد.
صفایی‌جوان بر لزوم بازاریابی بهتر در بورس کالا تاکید کرد و افزود: اگر عرضه به میزان کافی باشد، تقاضا نیز به همان نسبت وجود دارد و به دنبال آن قیمت‌ها در بازار مرغ نیز به ثبات بیشتر رسیده و تعدیل می‌شود، زیرا تجربه نشان داده که اگر بتوانیم برای جوجه یک‌روزه بازار عرضه خوبی به لحاظ قیمت و حجم داشته باشیم، جلوی نوسان شدید قیمت‌ها گرفته می‌شود.
وی با اشاره به کنترل نوسانات قیمتی ماه‌های اخیر پس از عرضه در بورس کالا عنوان کرد: طی هفته‌های اخیر نرخ جوجه یک‌روزه پایین آمد که یکی از دلایل آن عرضه در بورس کالا بود و عامل دیگر، افزایش میزان جوجه‌ریزی در واحدهای تولیدکننده مرغ مادر بود که به تبع افزایش تعداد جوجه‌های یک‌روزه تولیدی، طی 7 ماه آینده رشد میزان عرضه مرغ در بازار را شاهد خواهیم بود.
این عرضه‌کننده، نوسان قیمت‌ها را یکی از نگرانی‌های پرورش‌دهندگان مرغ مادر نام برد و گفت: چنانچه پرورش‌دهندگان مرغ مادر بدانند که اگر جوجه تولیدی خود را در بورس و به قیمت کمتر بفروشند نوسان قیمت‌ها کاهش می‌یابد، از عرضه در این بازار استقبال می‌کنند.
صفایی‌جوان، تسویه نقدی معاملات در بورس را یک نکته مثبت دانست و گفت: ابتدا بهتر است تولیدکنندگان نام آشنا و دارای برند صنعت وارد بورس شوند تا خریداران نیز به اعتبار آنها در این بازار اقدام به معامله کنند و در مکانیسم عرضه و تقاضای حاکم بر این بازار، قیمت‌ها براساس کیفیت کالاهای عرضه شده تعیین شود. در این راستا لازم به نظر می‌رسد که بورس کالا قوی‌تر عمل کرده و به کمک بازاریابی مناسب به دو طرف عرضه‌کننده و خریدار اطمینان‌خاطر مورد نیاز را از بابت تداوم و استمرار عرضه و وجود تقاضا ارائه کند.
در این زمینه غلامعلی فارغی دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه با بیان اینکه نرخ جوجه یک‌روزه به تعادل نسبی در بازار رسیده است، گفت: اکنون نرخ جوجه یک‌روزه از هزار و ۵۵۰ تا ۲ هزار تومان در بازار در نوسان است. وی افزود: عرضه جوجه یک‌روزه با قیمت هر قطعه هزار و ۸۰۰ تومان به اتحادیه سراسری، افزایش تولید و ایجاد شفافیت در بازار به کمک عرضه در بورس کالا، عامل اصلی ایجاد تعادل قیمت جوجه یک‌روزه در بازار به شمار می‌رود. فارغی با اشاره به کاهش ۱۵ تا ۲۰درصدی قیمت جوجه یک‌روزه در بازار بیان کرد: طی چند ماه اخیر قیمت جوجه یک‌روزه به سبب وجود واسطه‌گری در بازار به صورت نجومی افزایش یافت که با توجه به اقدامات صورت گرفته انتظار بر این بود که به نرخ کنونی دست یابیم.
دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه ادامه داد: براساس آمار موجود ۱۲ تا ۱۸درصد قیمت تمام شده مرغ زنده را جوجه یک‌روزه تشکیل می‌دهد که در شرایط کنونی نرخ هر کیلو مرغ زنده نباید کمتر از ۵ هزار تومان باشد. وی با بیان اینکه قیمت مرغ در بازار تابع عرضه و تقاضاست، گفت: نوسان جوجه یک‌روزه به عنوان یک نهاده تولید، تنها در قیمت تمام شده مرغ زنده تاثیرگذار است.
عظیم حجت عضو هیات‌مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی نیز از کاهش نرخ ۴۰۰تومانی هر قطعه جوجه یک‌روزه در بازار خبر داد و گفت: اکنون متوسط قیمت هر قطعه جوجه یک‌روزه بسته به نژادهای مختلف هزار و ۷۰۰ تا ۲هزار تومان است.
وی افزود: از ابتدای تیرماه با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، اتحادیه سراسری مرغداران و انجمن جوجه یک‌روزه میزان جوجه‌ریزی افزایش یافت که در نهایت این امر موجب شد که قیمت جوجه به نرخ واقعی خود نزدیک شود بنابراین با توجه به روزهای پایانی شهریور و پشت سرگذاشتن تنش گرمایی با افزایش عرضه روبه‌رو خواهیم شد.
عضو هیات‌مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی با بیان اینکه کمبودی در عرضه مرغ وجود ندارد، اظهار کرد: کاهش نرخ مرغ زنده به کمتر از ۵هزار تومان صنعت مرغداری را مورد تهدید قرار می‌دهد، چراکه مرغ‌های موجود در بازار با جوجه ۲هزار و ۵۰۰تومان تولید شدند که این امر به ضرر مرغداران است.
وی با اشاره به اینکه با کاهش نرخ مرغ زنده نباید انتظار افزایش جوجه‌ریزی را داشت، بیان کرد: با وجود کاهش نرخ جوجه یک‌روزه و روند نزولی قیمت مرغ زنده به کمتر از ۵هزار تومان در بازار بدیهی است که استقبال مرغداران تحت تاثیر این امر قرار گیرد.
حجت ادامه داد: روند خطی جوجه یک‌روزه و افزایش عرضه در برابر کاهش تقاضای مرغداران ناشی از نوسان نرخ مرغ زنده در بازار، قیمت این نهاده را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. عضو هیات‌مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی تصریح کرد: قیمت منطقی جوجه یک‌روزه و سایر نهاده‌ها در بازار موجب شد تا مرغداران نسبت به اجرای کاهش سن کشتار تمایل بیشتری داشته باشند.
