گروه تشکل‌ها|
بعد از مدت‌ها کشمکش و درگیری بالاخره اتحادیه کسب وکارهای مجازی درحال شکل‌گیری است. از سال گذشته این بحث به شکل جدی‌تری درحال پیگیری بود که بالاخره یک نهاد باید متولی بحث استارت‌آپ‌ها باشد. با روشن شدن ابعاد اثرات استارت‌آپ‌ها بر اقتصاد دیگر امکان در نظر نگرفتن این اتحادیه‌ها وجود نداشت. حال امروز قرار است این اتحادیه شکل گیرد. بر این اساس روز گذشته، دبیرکل اتاق اصناف ایران ضمن تاکید بر لزوم تشکیل اتحادیه کسب وکارهای مجازی گفت: اعتقاد مجموعه اتاق اصناف ایران و وزارت صنعت، معدن و تجارت اختیار دادن در تمام امور، سیاست‌گذاری همچنین مدیریت این حوزه به خود فعالان در این زمینه است.
استفاده از نهادهای مدنی
استفاده از نهادهای مدنی به عنوان حلقه‌های واسط بین دولت و جامعه در جهت تسهیل ارتباط، ارائه درخواست‌ها و مطالبات و نیز امر نظارت و پیگیری از تجارب مثبت در جوامع مختلف است که در قالب تشکل‌های صنفی نمایان می‌شود. از این رو تشکل‌های صنفی و حرفه‌یی جایگاه مناسبی در مجامع ملی، محلی و بین‌المللی دارند.
در حوزه اقتصادی ازجمله کسب‌و‌کار نیز تشکل‌ها همواره جایگاه خاصی دارند و می‌توانند فضای مساعدی برای تعامل مناسب و سازمان‌یافته بین بنگاه‌های اقتصادی و حاکمیت به وجود آورند. از این منظر اتحادیه‌ها و تشکل‌ها مهم‌ترین حلقه رابط بین تولیدکنندگان، دولت و مصرف‌کنندگان یعنی جامعه هستند.
واقعیت این است که اکوسیستم استارت‌آپی ایران آنقدر نوپاست که هنوز بخش قابل توجهی از فعالان زیست‌بوم به ضرورت و اهمیت وجود نهادهای صنفی و مدنی توجه ندارند یا معتقدند برای پیشرفت بیزینس‌شان نباید ذهنشان را درگیر این امور حاشیه‌یی کنند! با وجود این مشکلاتی که سال گذشته درخصوص اسنپ رخ داد و مسائلی از این دست باعث شد که استارت‌آپ‌ها در تشکیل یک اتحادیه برای خود راسخ‌تر شوند.
تا پیش از این دو نهاد صنفی عملا استارت‌آپ‌ها را زیرمجموعه خود می‌دانستند. مرکز اصناف و بازرگانان که چندی قبل در موضوع ارائه مجوز به اپلیکیشن‌های اسنپ و تپسی وارد بحث کسب‌وکارهای اینترنتی شده حالا براساس ماده 87 قانون نظام صنفی به دنبال تشکیل اتحادیه‌یی برای کسب‌وکارهای اینترنتی است و پس از پیگیری‌های فراوان قرار است فردا این انتخابات برگزار شود.
مجوز نایاب اتحادیه کشوری
از زمان روی کار آمدن مجدد علی فاضلی بر اتاق اصناف طی یک دستور کلی تمامی اتحادیه‌های کشوری منحل شدند ولی این بار اتاق اصناف اجازه داده که یک اتحادیه کشوری برای استارت آپ‌ها شکل گیرد که در نوع خود اتفاقی ویژه و متفاوت است و در 4سال گذشته تنها یک بار چنین اتفاقی رخ داده است.
علی عوض‌پور دبیرکل اتاق اصناف با توجه به پراکندگی کسب‌وکارهای مجازی در سطح کشور علاوه بر اتاق اصناف ایران که مسوولیت اجرایی این انتخابات را برعهده دارد، برخی از مراکز استان‌ها شامل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، البرز، اصفهان، خراسان رضوی، فارس و یزد نیز با همکاری اتاق‌های اصناف و سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت محل
رای‌گیری هستند.
در نشستی که با حضور شماری از فعالان و افراد صاحب‌نام در حوزه کسب وکار مجازی در اتاق اصناف ایران برگزار شد، جزئیات برگزاری انتخابات برای تشکیل اتحادیه مطرح شد. در این جلسه مهدی رضوانی، کارشناس بازاریابی شبکه‌یی با تشریح جزئیات برگزاری انتخابات تشکیل اتحادیه کسب وکارهای مجازی گفت: در این انتخابات که برای نخستین بار برگزار می‌شود پس از صدور فراخوان و ثبت‌نام برخی از فعالان این حوزه، کار احراز تایید صلاحیت آنان آغاز شد و ۳۶ نفر تایید شدند. وی افزود: نامزدهای تایید صلاحیت شده تا روز رای‌گیری حق تبلیغ به هر روشی را دارند و در روز رای‌گیری همه کسانی که دارای پروانه کسب هستند، می‌توانند با مراجعه به اماکنی که تعیین شده مانند اتاق اصناف ایران در تهران به عنوان هیات اجرایی و دیگر استان‌ها به نامزد مورد نظر خود رای بدهند.
رضوانی گفت: دسترسی به جزئیات بیشتر از طریق سایت ایرانیان اصناف و اتاق اصناف ایران همچنین تلفن‌های این دو مجموعه امکان‌پذیر است. وی افزود: با توجه به الکترونیکی بودن سیستم رای‌گیری از ابتدای رای‌گیری تا شمارش آرا بلافاصله آرا استخراج شده و صورتجلسه می‌شود. سپس صدور اعتبارنامه انجام می‌شود و مهلت اعتراض هم به مدت ۳روز پس از انتخابات تعیین شده است.
حاشیه‌ها برای انتخابات
با وجود تمام تلاش‌ها از هم‌اکنون حاشیه‌هایی گریبانگیر این اتحادیه است. برای مثال ایلنا در گزارشی نوشت تعدادی به عنوان فعال و دارنده کسب وکارهای اینترنتی برای شرکت در این اتحادیه و انتخابات هیات‌مدیره آن ثبت‌نام کردند و هیات عالی نظارت به بررسی صلاحیت آنها پرداخت و به تازگی اسامی افراد و کسب وکارهایشان را اعلام کرده است. در این راستا سعی کردیم نیم نگاهی به کسب وکارهایی که صلاحیت آنها برای عضویت در هیات‌مدیره تایید شده است، داشته باشیم.
نکته جالب آن است که سایت‌های بسیاری از این کسب وکارها که تایید صلاحیت شده‌اند، اساسا فاقد بازدیدکننده است و مشخص نیست این افراد چگونه به کسب وکار اینترنتی مشغول هستند. انتخابات نوبت اول هیات‌مدیره و بازرس اتحادیه کشوری صنف کسب وکارهای مجازی در روز دوشنبه مورخ ۳۰/۵/۱۳۹۶ رأس ساعت ۱۰صبح لغایت ۱۲ برگزار می‌شود.
در نگاهی به فهرست شرکت‌های متقاضی نام شرکت‌هایی چون دیجی کالا، زنبیل، ای هوم، اسنپ و تپسی وجود دارد که علاوه بر اینکه در کشور شناخته شده هستند در سایت الکسا نیز دارای رتبه‌های خوبی هستند. پس از آن شرکت‌هایی وجود دارند که در کشور شناخته شده هستند و در سایت رتبه‌بندی الکسا نیز دارای رتبه‌هایی پایین‌تر از گروه اول هستند. اما نکته جالب توجه مربوط به شرکت‌هایی است که مدعی حضور هستند اما سایت‌شان فاقد بازدیدکننده است یا سایت‌شان فعال نیست یا به طور کل سایت ندارند و سوال اینجاست که چگونه این شرکت‌ها مدعی حضور در این اتحادیه هستند و از آن جالب‌تر رفتار دستگاه ناظر است که چگونه این شرکت‌ها را واجد صلاحیت دانسته و تایید کرده است.
سوالاتی که هنوز بی‌پاسخ است
این اتحادیه احتمالا به یکی از بزرگ‌ترین تشکل‌های ایران با ساختاری متفاوت بدل خواهد شد. با وجود این هنوز بسیاری از سوالات وجود دارد که با وجود شکل‌گیری اتحادیه بی‌پاسخ باقی مانده است. مهم‌ترین مساله حدود اتحادیه است. درحال حاضر سال‌هاست که اتحادیه‌های مختلف با یکدیگر بر سر حدود اختیارات اتحادیه درگیر هستند.
حال اتحادیه کسب وکارهای مجازی عملا روی تمامی اتحادیه‌های موجود اثر می‌گذارد به این معنی که ساختار حقیقی این کسب وکارهای مجازی نیاز به مجوزهای دیگری است یا خیر. همچنین ساختار این اتحادیه با ساختار تشکل‌های صنفی تفاوت زیادی دارد که باید به این سوالات پاسخ داد.
