به نظر می‌رسد که پس از شوک وارد شده به اقتصاد ایران در سال گذشته و جهش چمشگیر قیمت‌ها، دولت تصمیم گرفته است که به مالیات به عنوان ابزار بازتوزیع ثروت توجه بیشتری نشان دهد. از همین رو هم ابزار مالیاتی، مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر فعالیت‌های اختلال‌زا در دستور کار دولت قرار گرفت. حالا ولی معاون وزیر اقتصاد از اقدام برای مالیات‌ستانی از مجموع درآمد در قالب یک پایه مالیاتی جدید خبر می‌دهد. او همچنین ضمن تشریح جزییات جدیدترین اقدامات دولت در زمینه مالیات این را هم گفت که اگر یک‌سری تغییرات ساختاری در محیط اقتصاد کلان کشور ایجاد نشود اجرای طرح مالیات‌ستانی از فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند اثرات نامطلوب داشته باشد.
به گزارش «تعادل»، در سال‌های گذشته همواره دولت تحت فشار بود که چرا فکری به حال مالیات‌ستانی از بخش‌های غیر مولد اقتصاد، سودگران و ثروتمندان نمی‌کند. این مسائل در شرایطی مطرح می‌شد که در ایران بخش مولد تولید در تور مالیاتی قرار داشته و همچنین کارمندانی با درآمدهای نازل نیز پیش از آنکه حقوق بگیرند ملزم به پرداخت مالیات هستند. دولت همواره در سال‌های گذشته تنظیم لایحه‌ای جامع برای مالیات‌ستانی را در دستور کار داشته ولی به اجرای آن دست نزده بود.
با این حال در سال گذشته به دنبال بروز شوک‌های بزرگ در اقتصاد ایران و سودبری سوداگران و افزایش ثروت بسیاری از ثروتمندان در مقابل گسترده شدن فقر فقرا، استفاده از ابزار مالیاتی برای کاهش شکاف درآمدی از طرق شیوه‌های بازتوزیع درآمدی مورد توجه قرار گرفت. در همین راستا اخیرا اخباری درباره اهتمام دولت درباره تهیه لوایحی درباره مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر فعالیت‌های اخلال‌زا و... رسیده است. اکنون معاون وزیر اقتصاد از ایجاد پایه مالیاتی مالیات بر مجموع درآمد نیز خبر می‌دهد. روز گذشته معاون وزیر اقتصاد ضمن تشریح طرح‌های مالیاتی ۳ گانه وزارت اقتصاد، سازمان مالیاتی و سازمان برنامه و بودجه، آخرین اخبار از تصمیمات مالیاتی مهم دولت را ارایه و اظهار کرده است: برای مالیات‌ستانی از فعالیت‌های اختلال‌زای اقتصادی باید ابتدا یک‌سری تغییرات ساختاری در اقتصاد اجرا شود. محمدعلی دهقان دهنوی در گفت‌وگو با تسنیم، با بیان اینکه برای تصویب و تدوین یک قانون مالیاتی جدید با توجه به شرایط اقتصادی کشور باید جوانب و حیطه اثرگذاری آن به‌دقت بررسی شود، گفـت: سازوکارهای مختلف پیاده‌سازی قوانین مالیاتی برای اجرای یک پایه جدید مالیاتی باید بررسی و از نگاه کارشناسی تأیید شود.
معاون وزیر اقتصاد اظهار کرد: یکی از نکات مهم در حوزه مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات‌ستانی از فعالیت‌های اختلال‌زای اقتصادی این است که این قانون در زمان شوک‌های ارزی که با افزایش قابل توجه ارزش دارایی‌ها مواجه می‌شویم کارکرد دارد، در حال حاضر از مرحله شوک ارزی و افزایش جهش‌وار قیمت‌ها عبور کرده‌ایم.
وی افزود: با توجه به شرایط نسبتاً آرام و غیربحرانی اقتصاد کشور فضای لازم برای بررسی باآرامشِ پیشنهادِ مالیات‌ستانی از فعالیت‌های اختلال‌زای اقتصادی ایجاد شده است.
دهقان دهنوی گفت: در حال حاضر همانطور که وزیر اقتصاد تأکید کرد، پیشنهاد اولیه وزارت اقتصاد برای ایجاد این پایه مالیاتی در حوزه فعالیت‌های اختلال‌زا به کمیسیون اقتصادی دولت ارسال شده تا بعد از بررسی‌های نهایی در هیات دولت تصویب شود.
معاون وزیر اقتصاد با اظهار اینکه زمان مشخصی برای ارسال لایحه از دولت به مجلس وجود ندارد، گفت: مسائلی که با اقبال و پیگیری فضای عمومی و رسانه‌ها مواجه می‌شود، معمولاً با سرعت بالاتری رسیدگی می‌شوند. لایحه مالیات بر فعالیت‌های اختلال‌زای اقتصادی نیز از این قاعده مستثنی نیست و امیدواریم بازه بررسی این لایحه در دولت طولانی نشود.
وی با بیان اینکه ممکن است جزییات این پیشنهاد مالیاتی در دولت با تغییراتی مواجه شود، گفت: بر این اساس مطرح کردن جزییات لایحه مدنظر وزارت اقتصاد به این معنا که این لایحه قرار است بر کدام بخش‌های اقتصادی تأکید داشته باشد خیلی منطقی نیست.
معاون اقتصادی وزیر اقتصاد با یادآوری اینکه برای رسیدن به فضای مطلوب جهت پیاده‌سازی قانون مالیات بر فعالیت‌های مختلف اقتصادی باید یک‌سری پیش‌زمینه‌ها مهیا شود، گفت: اگر یک‌سری تغییرات ساختاری در محیط اقتصاد کلان کشور ایجاد نشود اجرای طرح مالیات‌ستانی از فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند اثرات نامطلوب داشته باشد.
دهقان ادامه داد: اگر بخواهیم بدون ایجاد زیرساخت لازم از فعالیت‌های مرتبط با تولید مثل مسکن مالیات وصول شود، در حالی که سایر بازارهای موازی کاذب تحت پوشش مالیاتی قرار نگرفته‌اند به‌راحتی شاهد خروج سرمایه از فضای تولید خواهیم بود که چنین موضوعی به هیچ عنوان قابل قبول نیست.
معاون وزیر اقتصاد با ابراز اینکه در گام اول باید بازدهی فعالیت‌های کاذب اقتصادی کاهش یابد گفت: کنترل بازدهی غیرمتعارف از فعالیت‌های غیرمولد یک اولویت محسوب می‌شود که باید برای آن طرح جداگانه داشت و طرح مالیات بر فعالیت‌های اختلال‌زا چنین رویکردی را دنبال می‌کند.
این مقام مسوول در وزارت اقتصاد با اشاره به طرح سازمان امور مالیاتی برای ایجاد یک پایه مالیاتی جدید گفت: سازمان امور مالیاتی طرح مالیات بر مجموع درآمد اشخاص را پیگیری می‌کند که در صورت تهیه این طرح شاهد یک تحول در حوزه مالیات‌ستانی خواهیم بود.
دهقان ادامه داد؛ در طرح سازمان امور مالیاتی نوعی تجمیع در فعالیت‌هایی که طی آن یک شخص باید مالیات پرداخت کند ایجاد می‌شود و کل درآمد یک شخص مشمول مالیات خواهد شد. همچنین عملیاتی کردن و اجرای قانون موجود درباره مالیات بر خانه‌های خالی نیز توسط این سازمان در حال پیگیری است.
معاون وزیر اقتصاد با اشاره به طرح سازمان برنامه و بودجه برای اصلاح ساختار بودجه و اصلاح نظام مالیاتی گفت: سازمان برنامه یک طرح برای چارچوب کلی اصلاح ساختار بودجه بدون جزییات زیاد ارایه کرده است. فعلاً باید منتظر تصویب این طرح در شورای هماهنگی سران قوا باشیم در مرحله بعد بخش‌های مرتبط با وزارت اقتصاد طرح مذکور در قالب یک پروژه به وزارت اقتصاد ارایه خواهد شد.
به‌گفته دهقان، طرح سازمان برنامه برای تکمیل پروژه اصلاح ساختار بودجه با رویکرد قطع وابستگی به نفت به موضوع اصلاح نظام مالیاتی نیز اشاره کرده است. اجرای این پروژه به‌عهده وزارت اقتصاد خواهد بود و به‌نظر می‌رسد تا زمان تصویب این برنامه طرح وزارت اقتصاد نیز به مرحله قابل قبولی رسیده باشد.
