تعادل - گروه صنعت |
با نظرسنجی از ۱۶۰۰ فعال اقتصادی عملکرد دستگاه‌های دولتی براساس چهار محور«تسهیل‌گری در فرآیندهـای اداری و صـدور مجوزهـا، رسـیدگی بـه موقـع و عادلانـه بـه درخواست‌ها و شـکایات و نحـوه رفتار کارکنـان سازمان‌ها بـا فعـالان اقتصـادی و شفافیت و اطلاع‌رسانی در زمینه ارایه خدمات» ارزیابی شد. براساس پایش
انجام شده، شاخص ملی این طرح به عدد 4.47 رسیده که در مقایسه با نمره 5.2 سال 1397، نشان‌دهنده بهبود رضایت فعالان اقتصادی از عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسبوکار است. براساس این پژوهش، ضعیف‌ترین عملکرد در حوزه کسبوکار مربوط به «بانک مرکزی» است. پس از آن، «شهرداری‌ها و سازمان تامین اجتماعی» کمترین میزان رضایت را نسبت به سایر دستگاه‌ها اعلام کرده‌اند. البته «سازمان بهزیستی کشور، سازمان ملی استاندارد ایران و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی» بیشترین میزان رضایت از منظر فعالان اقتصادی کسب کرده‌اند. همچنین در بین دستگاه‌های فرعی، ضعیف‌ترین عملکرد مربوط به مجلس شورای اسلامی بوده و کمترین میزان نارضایتی از اتاق بازرگانی ایران گزارش شده است. از سوی دیگر، در بین 44 دستگاه اجرایی، سازمان و نهاد مورد پرسش (اصلی و فرعی) در این طرح در سال 1398، سه دستگاه اجرایی «سازمان انرژی اتمی، مرکز آمار ایران و سازمان بهزیستی کشور، به ترتیب دارای کمترین میزان ارتباط کاری با فعالان اقتصادی و سه دستگاه اجرایی «بانکهای دولتی، سازمان امور مالیاتی و وزارت صمت»، دارای بیشترین ارتباط کاری با فعالان اقتصادی شرکت کننده در این طرح بوده‌اند.
جزییات طرح ارزیابی عملکرد
دستگاه‌های دولتی
براساس طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی کشور مرتبط با محیط کسبوکار در سال ۹۸، تعداد ۱۸ دستگاه اجرایی مرتبط با محیط کسبوکار در طرح مذکور مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. این دستگاه‌ها عبارتند از «وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه، وزارت کشور، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان بهزیستی کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان تأمین اجتماعی، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان امور مالیاتی کشور، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، شهرداری‌ها، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، سازمان ملی استاندارد ایران، میراث فرهنگی، گردشگری وصنایع دستی». همچنین ۲۳ دستگاه اجرایی فرعی مرتبط با محیط کسبوکار نیز در این طرح مورد ارزیابی قرار گرفتند که شامل «وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان انرژی اتمی، سازمان ثبت احوال کشور، سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز آمار ایران، مجلس شورای اسلامی، سازما نهای بیمه دولتی، سازما نهای بیمه خصوصی، بانکهای دولتی، بانکهای خصوصی، وزارت راه و شهرسازی، وزارت نیرو) شرکت توانیر (، وزارت نیرو) شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور (، سازمان تعزیرات حکومتی، قوه قضاییه) دادگا ه‌ها و دادسراها (، وزارت نفت) شرکت ملی گاز ایران (، وزارت امور خارجه، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت نفت) شرکت ملی پخش و فرآورده‌های نفتی (. در نهایت سه نهاد غیردولتی «اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، اتاق اصناف ایران و اتاق تعاون ایران» هستند.
آنچه در ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی ذکر شده، مدنظر قرار گرفته، به چهار موضوع برمی‌گردد: نخست اینکه این دستگاه‌ها تا چه اندازه توانسته‌اند در فرآیند اداری و صدور مجوزها تسهیلات ایجاد کنند. دومین پرسش به رسیدگی عادلانه و به موقع به درخواست‌ها و شکایت‌ها بر می‌گردد و سومین موضوع در برگیرنده نحوه رفتار کارکنان سازمان‌های مزبور با فعالان اقتصادی است و در نهایت چهارمین مورد به شفافیت و اطلاع‌رسانی در زمینه ارایه خدمات، بر می‌گردد. شاخص‌های ملی ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی عددی بین صفر و ۱۰ است که عدد ۱۰ نشان‌دهنده ضعیف‌ترین عملکرد آن دستگاه است.بررسی اطلاعات این ارزیابی نشان می‌دهد، در سال 1398 شاخص ملی این طرح به عدد 4.47 رسیده (امتیاز یک به معنی رضایت کامل و امتیاز 10 به معنی نارضایتی مطلق است) که در مقایسه با نمره 5.2 در سال 1397، از بهبود نسبی رضایت فعالان اقتصادی از عملکرد دستگاه‌های اجرایی کشور در حوزه حل‌وفصل مشکلات و موانع محیط کسبوکار حکایت دارد. البته با نگاهی به بهبود شاخص ملی محیط کسبوکار در سال 1398، بهبود رضایت از عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسبوکار نیز اتفاق دور از انتظاری نبوده است.
دستگاه‌های کم‌کار کدامند؟
براساس پایش انجام شده از سوی مرکز آمار اتاق ایران، بررسی جزئیات طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسبوکار در سال 1398 نشان می‌دهد، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این طرح، به ترتیب از سه دستگاه اصلی «سازمان بهزیستی» با کسب نمره ۳.۷۰، «وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی» با کسب نمره ۴.۰۵ و «سازمان ملی استاندارد ایران» ۴.۰۶ بیشترین میزان رضایت را داشته‌اند. در مقابل، مشارکت‌کنندگان در طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسبوکار در سال 1398، به ترتیب سه دستگاه اصلی «بانک مرکزی»، «شهرداری‌ها» و «سازمان تأمین اجتماعی» را بدترین دستگاه‌های مرتبط با محیط کسبوکار و حائز کمترین میزان رضایت اعلام کرده‌اند. نمره‌ای که فعالان اقتصادی به بانک مرکزی در سال ۹۸ داده‌اند، ۶.۷۳ بوده که در مقایسه با سال ۹۷ که نمره آن ۶.۴۶ عنوان شده، بیش از ۴ درصد افت را نشان می‌دهد. اما شهرداری‌ها در نظر سنجی از فعالان اقتصادی نمره ۶.۰۴ را در سال ۹۸ کسب کرده‌اند که در مقایسه با سال ۹۷ که این عدد ۶.۱۱ بوده است، بهبود یک درصدی را نشان می‌دهد. بعد از این دو دستگاه، سازمان تامین اجتماعی نیز با کسب نمره ۴.۹۷ در سال ۹۸ از نظر فعالان اقتصادی به عنوان دستگاه کم کار شناخته شده است.این درحالی است که سال ۹۷ فعالان اقتصادی به این دستگاه نمره ۵.۴۴ را داده بودند.
دستگاه‌های فرعی به دستگاه‌هایی اطلاق می‌شود که نقش کمتری در حوزه کسبوکار به‌خصوص مجوزدهی‌ها دارند. ارزیابی فعالان اقتصادی نشان می‌دهد، ضعیف‌ترین عملکرد مربوط به مجلس شورای اسلامی است. این دستگاه از نظرسنجی فعالان اقتصادی نمره ۶.۶۳ را کسب کرده است. این در حالی است که سال ۹۷ نمره این دستگاه ۶.۸۵ ذکر شده است. بعد از آن وزارت دادگستری با نمره ۵.۸۸قرار گرفته است. سازمان تعزیزارت حکومتی نیز با کسب نمره ۵.۳۴ به عنوان یکی از دستگاه‌های غیرهمکار شناخته شده است. وزارت راه و شهرسازی و سازمان آب وفاضلاب در رتبه‌های بعدی قرار دارند. البته براساس پایش صورت گرفته در بین دستگاه‌های فرعی، فعالان اقتصادی با دادن نمره ۳.۴۴ سازمان‌های بیمه‌ای و نمره ۳.۶۱ به بانکهای خصوصی و نمره ۳.۶۹ به سازمان انرژی اتمی، عملکرد این سه دستگاه را مثبت ارزیابی کردند.
همچنین در بین 44 دستگاه اجرایی، سازمان و نهاد مورد پرسش در طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسبوکار در سال 1398، سه دستگاه اجرایی «سازمان انرژی اتمی»، «مرکز آمار ایران» و «سازمان بهزیستی کشور» به ترتیب به عنوان دستگاه‌هایی که کمترین میزان ارتباط کاری با فعالان اقتصادی دارند، معرفی شده‌اند. در مقابل، نتایج نشان می‌دهد سه دستگاه اجرایی «بانکهای دولتی»، «سازمان امور مالیاتی» و «وزارت صنعت، معدن و تجارت» به عنوان دستگاه‌هایی ارزیابی شده‌اند که بیشترین ارتباط کاری با فعالان اقتصادی شرکت‌کننده در این طرح را داشته‌اند.
عملکرد اتاق‌های بازرگانی
در بین اعضای اتاق‌های سه‌گانه نیز، اعضای اتاق اصناف، اتاق تعاون و اتاق بازرگانی به ترتیب بیشترین میزان رضایت را از عملکرد دستگاه‌های اجرایی اعلام کرده‌اند. همچنین میانگین کمتر از 4 در سه اتاق بیانگر آنست که نسبت به سایر دستگا ه‌های اجرایی از جایگاه بهتری برخوردار هستند.
از سوی دیگر، بر اساس نتایج طرح به تفکیک بخش‌های اقتصادی نیز نشان می‌دهد در سال 1398، میزان رضایت فعالان اقتصادی در بخش کشاورزی از عملکرد دستگاه های اجرایی در مقایسه با رضایت فعالان اقتصادی در بخش‌های خدمات و صنعت، بهتر ارزیابی شده است. همچنین بررسی یافته‌های این طرح به تفکیک استان نشان می‌دهد در سال 1398، دستگاه‌های اجرایی در سه استان «خراسان جنوبی»، «آذربایجان غربی» و «یزد» به ترتیب بیشترین میزان رضایت فعالان اقتصادی را جلب کرده‌اند درحالی‌که دستگاه‌های اجرایی در سه استان «تهران»، «خراسان شمالی» و «اصفهان»، کمترین میزان رضایت فعالان اقتصادی را به خود اختصاص داده‌اند.
