تعادل|
جزییات گروه‌بندی جدید اقلام تعرفه‌ای اعلام شد. به دنبال نامه‌نگاری رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت با عبدالرضا همتی رییس کل بانک مرکزی مبنی بر گروه‌بندی جدید برخی اقلام تعرفه‌ای و نحوه ترخیص کالاهای گروه 4 در گمرک مانده، لیست جدید گروه‌بندی اقلام تعرفه‌ای منتشر شد. براساس لیست منتشر شده، ۵۵۰ ردیف کد تعرفه‌ای شامل تعرفه‌های جدید سال 98 و تعرفه‌هایی که گروه کالایی آنها تغییر کرده، واردات برخی کدهای تعرفه‌ای با ارز دولتی انجام و از این پس واردات برخی اقلام نیز ممنوع شد. براساس لیست اعلامی تخصیص ارز با نرخ دولتی برای 1270 ردیف کد مندرج در نامه‌های قبلی با شرایط تایید و اعلام سیستمی توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کماکان به قوت خود باقی است.
همچنین در نامه وزیر صنعت، شروط ونحوه ترخیص کالاهای گروه 4 در گمرک مانده» تشریح شده که به موجب آن، پرونده‌های مشمول تعرفه‌های گروه 4 تنها در صورتی که تامین ارز شده یا قبض انبار یا بارنامه آنها صادر شده باشد، امکان ادامه فرآیندهای تجاری (اعم از تمدید، ویرایش یا ترخیص) را خواهند داشت. «تعادل» در این گزارش، تغییرات وجابه‌جایی در گروه‌بندی جدید اقلام تعرفه‌ای را مورد اشاره قرار داده است.
ارسال نامه رحمانی به همتی
رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت روز گذشته با ارسال نامه‌ای به عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی ایران با موضوع «گروه‌بندی جدید کالایی برخی اقلام تعرفه‌ای» این طور نوشت: «پیرو نامه شماره 60.129110 مورخ 18 مرداد ماه 1397 موضوع تبصره یک ماده یک نامه 16 مرداد ماه 1397 هیات محترم وزیران در خصوص ساماندهی و مدیریت بازار ارز به پیوست جدول حاوی 550 ردیف کد تعرفه (شامل تعرفه‌های جدید 1398 و تعرفه‌های سال گذشته که گروه کالایی آنها تغییر یافته) جهت استحضار و اعمال در سامانه ارزی بانکی کشور ارسال می‌گردد.» در بخش دیگری از این مکاتبه، وزیر صنعت به رییس کل بانک مرکزی، تأکید کرده است که تخصیص ارز با نرخ دولتی برای 1270 قلم کالای پزشکی به شرط تایید سیستمی وزارت بهداشت در سال 98 نیز ادامه خواهد داشت.
وزیر صنعت در این خصوص نوشت: «لازم به ذکر است مندرجات نامه‌هایی به تاریخ 7 مهرماه سال 1397، 2 دی‌ماه 1397و 25 اسفند ماه 1397 پیرامون تخصیص ارز با نرخ دولتی برای 1270 ردیف کد مندرج در نامه‌های مزبور با شرایط تایید و اعلام سیستمی توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کماکان به قوت خود باقی است. از این فهرست تعرفه شماره 70023900 حذف و مشمول گروه 2 کالایی و تعرفه شماره 35030090 در صورت تایید وزارت مذکور مشمول ارز به نرخ دولتی شده و به آن اضافه می‌گردد.» در ادامه این مکاتبه نیز به موضوع واردات کالاهای گروه 4 اشاره شده و آمده است: «پرونده‌های مشمول تعرفه‌های گروه 4 صرفا در صورتی که تامین ارز شده یا قبض انبار یا بارنامه آنها صادر شده باشد، امکان ادامه فرآیندهای تجاری (اعم از تمدید، ویرایش یا ترخیص) را خواهند داشت.»
تغییرات در لیست واردات
در لیست منتشره شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، چه تغییراتی صورت گرفته است؟ بررسی فهرست منتشر شده نشان از این دارد که «جوجه یک‌روزه بوقلمون، «انواع پیاز، غده و ریزوم شالم: لیلیوم، سنبل،الله، گالیول، زنبق، شیپوری، آماریلیس، هوستا، فرزیا،الله واژگون، موسکارای، آنمون، استرلیتزیا، نرگس و کورکوما»، «اندام‌های تکثیری نظیر رز، داودی، میخک، آنتونیم، ژربرا، لیسیانتوس، ارکیده، آلستومریا، ورزیا، هورتاتسیا و کاملیا و ...»و «بذر گیاهان زینتی» در گروه کالایی یک قرار گرفته‌اند. اما کدام کالاها در گروه کالایی 4 جای گرفته اند؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد، محصولاتی چون «گوجه فرنگی زراعی و گلخانه‌ای»، «پیاز»، «اسب برای مسابقه»، «الاغ»، «مارماهی»، «ماهی کاد»، «سگ ماهی و سایر کوسه ماهی ها»، «سفره ماهی»، «ماهی نیش دندان»، «گربه ماهی»، «پرتو ماهی‌ها و چارگوش ماهی ها»، «خرچنگ»، «لابستر دریایی»، «انواع عروسک»، «فندک»، «موسیر»، « گلابی هندی»، «سنجد »، «زالزالک»، « آدامس» «مغز مداد آرایشی»، «چمن مصنوعی»، «وان تجهیز شده با دوش، ظرفشویی و دستشویی»، «کف پوش و پادری»، «عینک آفتابی» و « قایق‌های تفریحی ورزشی » و.... در گروه 4 کالایی جا دارند. اما در گروه 2 کالایی چه اقلامی جا خوش کرده اند؟ ارزیابی لیست منتشر شده، حکایت از این دارد که «جوجه یک‌روزه مرغابی و اردک مولد»، «جوجه یک‌روزه غاز مولد»، «گوساله»، «لاشه و شقه بره، تازه یا سرد کرده»، «گوشت شترمرغ بریده نشده به صورت قطعات تازه یا سرد کرده»، «کره بسته‌بندی شده»، «لوبیا قرمزکوچک»، «لوبیا چیتی»، «عدس» و «دانه پنبه تراریخته» برخی از اقلام وارداتی هستند که در این گروه کالایی قرار دارند.
ماجرای گروه‌بندی کالایی چه بود؟
گروه‌بندی کالاهای وارداتی پس از اعلام سیاست‌های ارزی دولت در سال گذشته آغاز شد. به این ترتیب کالاهای وارداتی برای دریافت ارز 4200 تومانی دولتی اولویت‌گذاری شدند. نخستین کالاهای مشمول دریافت ارز دولتی 4200 تومانی که در نیمه مردادماه 97 منتشر شده بود، عمدتاً کالاهای اساسی، از جمله «مواد غذایی، نهاده‌های کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی وکاغذ» را شامل می‌شد. 26 مرداد ماه سال گذشته بود که مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت، در نامه‌ای به معاون ارزی بانک مرکزی، آخرین ویرایش گروه‌های کالایی اول تا چهارم را اعلام کرد. بر اساس نامه ابلاغ شده توسط علی علی آبادی فراهانی، 755 ردیف در گروه کالایی اول، 3هزار و 999 ردیف در گروه کالایی دوم، 2011 ردیف در گروه کالایی سوم و 1238 ردیف در گروه کالایی چهارم قرار گرفت.
پس از آن، این فهرست در شهریورماه سال 1397 اصلاح شد و در آن نام کالاهایی که عمدتاً در جایگاه مواد اولیه تولید اقلام دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند یا آنکه متعلق به گروه ماشین آلات یا کالاهای واسطه‌ای هستند، به چشم می‌خورد. دلیل این موضوع هم آن بود که بسیاری از نهاده‌های تولید صنعتی در ایران، در واقع در رده کالاهای واسطه‌ای هستند و خروج آنها از فهرست کالاهای مشمول دریافت ارز دولتی، در عمل منجر به توقف روند تولید در کشور شده بود. بر این اساس، تنها کالاهای مندرج در گروه کالایی اول ارز وارداتی دولتی دریافت می‌کردند و گروه‌های کالایی دوم و سوم، برای تامین ارز به بازار ثانویه ارجاع داده شده بودند. حالا اما با دستور وزیر صنعت، فهرست اقلام مشمول دریافت ارز دولتی با 550 ردیف کد تعرفه جدید تغییر یافته است.
البته جزییاتی از اینکه این فهرست چه اقلام کالایی را در بر می‌گیرد، منتشر نشده و مشخص نیست که کدتعرفه‌های جدید سال جاری شامل کدام گروه‌های کالایی است.
روز گذشته پس از انتشار لیست مربوط به گروه‌بندی جدید برخی اقلام تعرفه‌ای، افروز بهرامی مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات کشور نیز با تاکید بر تقویت صادرات غیرنفتی در کشور، از ممنوعیت واردات 500 قلم کالا خبر داده بود. به گفته او، واردات یکی از مشکلات تولیدکنندگان داخلی بوده که اکنون ورود 500 کالا ممنوع شد. همچنین قیمت ارز واقعی نبود اما اکنون باید از این ظرفیت استفاده کنیم.
البته چندی پیش مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت در خصوص اصلاح کد تعرفه کالاهای مشمول دریافت ارز دولتی در سال جاری گفته بود: گروه بندی‌های کالایی متناسب با شرایط کشور امری ثابت و بدون تغییر نیست. به گفته سید مهدی نیازی، گروه بندی‌های کالایی با هدف «تامین و تنظیم قیمت کالاها در بازار»، «حمایت از تولید»، «مدیریت شرایط ارزی» و سایر ملاحظات قابل تغییر است. نیازی افزود: در سال 98 اولویت ویژه برای ثبت سفارش و تامین ارز مواد اولیه و واسطه‌ای بخش تولید و استفاده از ارز حاصل از صادرات برای تامین نیازمندی‌های این حوزه در نظر گرفته شده است. نیازی همچنین در خصوص واردات و ترخیص کالاهای گروه 4 نیز گفته بود: کالاهای این گروه، با دو شرط «داشتن ثبت سفارش و تامین ارز»، بر اساس مقررات تجاری کشور امکان واردات و ترخیص دارد و از این حیث محدودیتی ندارند. به گفته او، ارز این کالاها قبل از ممنوعیت به خارج از کشور منتقل شده و اگر کالا وارد نشود عملا باعث ایجاد خسارت و عدم امکان رفع تعهد ارزی می‌شود و سیاست‌گذار در مقررات پیش‌بینی کرده در زمان ممنوعیت، کالا با داشتن این شرایط امکان ورود به کشور را داشته باشد.
دروازه واردات کوچک‌تر شد
از دیگرسو، با توجه به اولویت‌بندی‌های جدید ارزی، واردات ۱۴۳ قلم کالای غیرضروری دیگر ممنوع اعلام شد، که به فهرست 1339 اقلام ممنوعه وارداتی افزوده شد. روز 30ام خرداد ماه سال 1397 مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مبنی بر ممنوعیت واردات 1339 قلم کالا، توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت به دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط ابلاغ شد. در این مصوبه تاکید شده بود که تمام ثبت سفارش‌های صادره قبلی مربوط به این ردیف کالاها فاقد اعتبار هستند، مگر اینکه قبل از این تاریخ توسط شبکه بانکی تامین ارز شده یا بدون انتقال ارز باشند. بررسی‌های صورت گرفته از فهرست کالاهای ممنوع وارداتی نشان می‌دهد، این کالاها عمدتا «لباس و منسوجات»، «لوازم آشپزخانه»، «ابزار کار»، «لوازم مورد استفاده در ساخت مسکن»، «خودرو»، «کفش و کیف و سایر مصنوعات چرمی »، «لوازم آرایشی بهداشتی»، «بعضی ماشین‌آلات تولیدی داخل»، «لبنیات و خوراکی‌ها» و «مبلمان و مصنوعات چوبی» است. در عین حال اما، سوم خردادماه سال جاری بود که مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت گفت: با توجه به اولویت‌بندی ارزی از 8اردیبهشت سال جاری واردات ۱۴۳ قلم کالای غیرضروری از جمله غذای «سگ و گربه» ممنوع شده است. به گفته، سیدمهدی نیازی، در بازه زمانی یاد شده، هیچ ثبت سفارشی برای واردات غذای سگ و گربه انجام نشده و واردات این کالا ممنوع شده است.
