گروه بانک و بیمه |
انتشار اوراق بدهی گزینه‌ای است که دولت در کنار عرضه سهام شرکت‌ها و فروش اموال خود برای تامین کسری بودجه امسال معرفی کرده است. مسوولان دولتی از کسری بودجه امسال و اصلاح آن خبر داده‌اند و کارشناسان نیز در جریان ارایه لایحه بودجه اعلام کرده بودند که برخی از محل‌های درآمدی به نوعی خوشبینانه بوده و یا امکان تحقق کامل ندارد.
درآمد ۵۰ هزار میلیارد تومانی نفت و درآمد ناشی از فروش اموال دولتی مورد انتقاد قرار داشت و این روزها نیز کاهش درآمدهای نفتی ناشی از ریزش قیمت در بازار جهانی از عوامل تاثیرگذار در اصلاح بودجه است.اما در هر صورت منابع عمومی بودجه نه تنها در جریان بررسی در مجلس کم نشد بلکه افزایش داشت؛ به‌طوری که ۴۸۴ هزار میلیارد تومان لایحه با رشد ۱۷.۸ درصدی به ۵۷۱ هزار میلیارد تومان افزایش یافت.در حالی با اعلام ورود برای اصلاح بودجه، محل تامین کسری مورد توجه بود که تازه‌ترین اعلام همتی- رییس کل بانک مرکزی- از این حکایت دارد که دولت به انتشار اوراق بدهی به عنوان گزینه جدید خود دست خواهد زد.رییس کل بانک مرکزی در این رابطه گفته که با تایید نهایی شورای عالی هماهنگی اقتصادی، در کنار عرضه سهام شرکت‌های دولتی و اموال مازاد دولت، از طریق انتشار اوراق بدهی دولت در بازار پول و سرمایه تامین می‌شود.به گفته وی در روزهای آینده اوراق بدهی جهت تامین کسری بودجه و همچنین تعمیق بازار بدهی عرضه می‌شود.این اعلام نشان می‌دهد که تمرکز برای کسب درآمد به منظور کسری بودجه همچنان بر واگذاری اموال و عرضه سهام است که اوراق بدهی را نیز در کنار آن خواهد داشت، این در حالی است پیش بینی بیش از ۵۰ هزار میلیاردی فروش اموال دولت که در سال گذشته فقط ۴۰۰۰ میلیارد مصوب شده بود، از محل‌های نقد لایحه بودجه بود و برخی کارشناسان تاکید داشتند که امکان چنین فروشی وجود ندارد ولی وزارت اقتصاد با دریافت اختیاراتی در بودجه تضمین کرده بود که چنین درآمدی کسب خواهد کرد.از سوی دیگر عرصه سهام شرکت‌ها مطرح است که در بودجه امسال به‌طور قابل توجهی تا ۱۷۴ هزار میلیارد تومان رشد کرده و حجمی نزدیک به یک سوم منابع عمومی دولت را باید پوشش دهد. البته طی سال جاری دولت برای عرضه سریع‌تر شرکت‌های خود اقدام کرده و بازار سرمایه شاهد این عرضه‌ها است.در بودجه عمومی امسال سهم درآمدها (مالیات و سایر درآمدها) حدود ۲۸۸.۷ هزار میلیارد تومان، ۱۰۷ هزار میلیارد واگذاری دارایی سرمایه‌ای (فروش نفت و واگذاری اموال دولتی) و ۱۷۴.۷ هزار میلیارد تومان واگذاری دارایی مالی تعیین شده است که در مقابل آن دو هزینه اصلی دولت شامل ۴۳۴ هزار میلیارد تومان هزینه جاری (عمدتا حقوق و دستمزد) و تا ۷۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی قرار دارد. در کنار منابع عمومی دولت مجوز عدم واریز ۱۶ درصد سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی در سال جاری را نیز در بودجه کسب کرده و از آن استفاده خواهد کرد.
تاثیر انتشار اوراق بدهی بر اقتصاد ایران
یک کارشناس اقتصادی با اعتقاد به اینکه انتشار اوراق بدهی مناسب‌ترین راه برای تامین کسری بودجه است، تاثیرات انتشار این اوراق برای اقتصاد کشور را در رفع کسری بودجه و کمک به بانک مرکزی برای اجرای عملیات بازار باز بانکی و سیاست‌های پولی آن اعلام کرد.
کامران ندری در گفت‌وگو با ایسنا درباره چگونگی تامین کسری بودجه، اظهار کرد: برای تامین کسری بودجه راه‌های متعددی وجود ندارد و خیلی محدود است که شامل درآمدهای مالیاتی، نفتی، واگذاری اموال دولتی و در نهایت فروش اوراق می‌شود. در نتیجه، با توجه به شرایط کنونی انتشار اوراق بدهی مناسب‌ترین روش برای تامین کسری بودجه است. وی با تایید انتشار اوراق بدهی برای تامین کسری بودجه از سوی رییس کل بانک مرکزی، ادامه داد: این امر می‌تواند به دو شکل به اقتصاد کشور کمک کند که یکی رفع حدودی کسری بودجه است و دوم اینکه به بانک مرکزی کمک می‌کند تا سیاست پولی و عملیات بازار بانکی را عملیاتی کند. این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اوراق بدهی کفاف کسری‌های هنگفت بودجه را نمی‌دهد، گفت: از آنجا که میزان کسری بودجه سال جاری زیاد نیست، انتشار اوراق بدهی می‌تواند نقش موثری داشته باشد.
این استاد دانشگاه در پایان سخنانش تاکید کرد: انتشار اوراق بدهی ضمن اینکه کسری بودجه دولت را رفع می‌کند، دست بانک مرکزی را برای اجرای عملیات بازار باز بانکی باز می‌گذارد. به تازگی رییس کل بانک مرکزی در یادداشتی اعلام کرد که انتشار اوراق بدهی روش مناسب‌تری برای تأمین کسری و نیز جلوگیری از پولی کردن کسری بودجه و تورم است.
تاثیرات انتشار اوراق بدهی از زبان همتی
همتی درباره تاثیرات انتشار اوراق بدهی نوشته است: دولت با انتشار اوراق بدهی، نه تنها می‌تواند نیازهای خود را پوشش دهد، بلکه به تعمیق بازار بدهی و اصلاح ترازنامه بانک‌ها نیز کمک کرده و ابزار کنترل بهتر تورم را در اختیار بانک مرکزی قرار می‌دهد.همچنین، در این زمینه کارگزاری بانک مرکزی اعلام کرد که در راستای کاهش هزینه‌های معاملاتی، تسهیل دسترسی بانک‌ها و موسسات مالی غیربانکی به اوراق بدهی دولتی و نیز اتکای تامین مالی دولت از محل فروش اوراق بهادار، در نظر دارد بازار اولیه فروش این اوراق را در بازار بین‌بانکی ایجاد کند.
