با بهره‌برداری از نخستین سایت5G ایران توسط رییس‌جمهوری، فناوری نسل پنجم تلفن همراه به‌صورت رسمی وارد ایران شد. شبکه نسل پنج تلفن همراه دارای مزایایی نظیر سرعت بیشتر، تأخیر کمتر، تعداد و تراکم کاربر بالاتر و شبکه پایدارتر است که این مزایا، منجر به مدیریت خدمات حیاتی، دستیابی به پهن باند سریع‌تر در همه جا و بهره‌گیری از اینترنت اشیای انبوه می‌شود. این تکنولوژی می‌تواند در خصوص مواردی چون بهداشت و سلامت، دولت همراه، کشاورزی، حمل و نقل، انرژی و مسائل مالی راهگشا باشد و پیش‌بینی می‌شود که در آینده نزدیک، 5G اثر قابل توجهی بر اقتصاد جهان داشته باشد. فناوری 5G ضمن افزایش سرعت و کیفیت خدمات دیجیتال، ارائه خدمات جدید و کاهش شکاف دیجیتالی بین شهرها و مناطق کم‌برخوردار و محروم را در پی دارد. با استفاده از این فناوری می‌توان با ایجاد زیرساخت‌های لازم، برای ارائه خدماتی مانند جراحی از راه دور، دسترسی به محتوای با کیفیت 4K، توسعه خدمات شهر هوشمند و خدمات مبتنی بر فناوری اینترنت اشیا، استفاده از هوش مصنوعی برای کمک به بهره‌وری تولید و مدیریت مصرف انرژی در کشاورزی اقدام کرد.
پس از اینکه در سال‌های گذشته با ورود نسل سوم و چهارم تلفن همراه در دنیا مواجه بودیم، چند سالی است که صحبت از5G یا همان نسل پنجم تلفن همراه مطرح می‌شود. کاهش تأخیر، ظرفیت بالای دسترسی، قابلیت اطمینان بسیار بالا، ارتقای ارتباطات موبایل پهن باند و قابلیت اتصال و ارتباط اشیا در سطح بسیار وسیع ازجمله ویژگی‌های نسل پنج ارتباطی است که این فناوری نوین ارتباطی را به عنوان یک فناوری تحول‌ساز که سایر جنبه‌های فناوری را نیز متحول می‌کند مطرح کرده است. محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات سال گذشته درباره اینترنت نسل پنج گفته بود مقدمات پیاده‌سازی 5G در ایران انجام شده است و از اجرایی کردن اولین نسخه 5G و ارایه خدمات اینترنت نسل ۵ به عنوان یک مطالبه جدی و نیازمندی کسب‌وکارها در کشور خبر داده بود. او همچنین ۱۶ خرداد ماه سال جاری، از نصب اولین سایتپ 5G طی یک ماه خبر داده و اظهار کرد که مطابق برنامه تا شهریورماه، پنج منطقه تاریخی تهران زیر پوشش نسل پنجم تلفن همراه قرار می‌گیرد. در این راستا ستار هاشمی، معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات، روز گذشته با انتشار ویدیویی از اظهارات حسن روحانی رییس‌جمهوری در جلسه هیات دولت، در توییتر نوشت: «اولین شبکه نسل پنجم تلفن همراه (5G) در ایران و در شهر تهران راه‌اندازی شد. نسل ۵ فقط یک ابزار ارتباطی نیست و در کنار هوش مصنوعی سکوی پرش اقتصاد دیجیتال ایران است.» حسن روحانی در جلسه هیات دولت گفته بود: «در حال ورود به اینترنت نسل پنجم هستیم و از روزهای آینده این نسل کار خود را در تهران آغاز می‌کند و به تدریج گسترش پیدا می‌کند. این تحولی بزرگ در عرصه دیجیتال است؛ نسل پنجم فقط برای ارتباطات نیست، بلکه برای اقتصاد دیجیتال کشور است. سال قبل مرکز هوش مصنوعی را افتتاح کردیم و امسال اعلام می‌کنیم که فعالیت نسل پنجم را آغاز کردیم و از وزارت ارتباطات می‌خواهم در روزهای آینده برای مردم توضیحات لازم را ارایه کند.
نسل پنجم موبایل با سرعت ۱.۵ گیگابیت
هاشمی همچنین از رونمایی از فاز آزمایشی نسل پنجم ارتباطات در ایران و تست موفقیت‌آمیز این فناوری با سرعت اینترنت ۱.۵ گیگابیت بر ثانیه خبر داد. او به تشریح دلایل ورود ایران به تکنولوژی 5G پرداخت و گفت: «محل جانمایی نخستین سایت نسل پنجم ارتباطات، پژوهشگاه ICT وزارت ارتباطات است تا تمامی ذی‌نفعان این حوزه بتوانند برای تحقیق و توسعه این پروژه مشارکت کنند.» معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه در فاز پایلوت و آزمایشی این پروژه، سرعت ۱.۵ گیگابیت بر ثانیه با موفقیت تست شد، افزود: «5G به لحاظ تاخیر در ارسال اطلاعات نیز بهبود قابل ملاحظه‌ای نسبت به4G دارد و توانستیم در این تست، ۵ تا ۶ میلی ثانیه تاخیر را کاهش دهیم.» وی با اشاره به اینکه هدف‌گذاری سرعت تبادل دیتا در شبکه5G در دنیا به لحاظ نظری یک گیگا تا ۲۰ گیگابیت است، خاطرنشان کرد: «این سرعت متناسب با سرمایه‌گذاری و سایر مولفه‌ها به دست می‌آید اما متوسط درنظر گرفته شده برای آن، سرعتی بین ۱.۵ تا ۲ گیگابیت خواهد بود. هم‌اکنون متوسط سرعت اینترنت در نسل چهارم ارتباطات به ازای هر کاربر حدود ۲۰ مگابیت بر ثانیه برآورد می‌شود.» معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درخصوص نیازمندی 5G به گوشی‌های این نسل ارتباطات نیز گفت: «هم‌اکنون تعداد گوشی‌هایی که این فناوری را پشتیبانی کند در کشور، درصد خیلی کمی است. اما ما با تست5G قصدمان ایجاد آمادگی و انتقال دانش این فناوری بوده است. کمااینکه هم‌اکنون نیز تولیدکنندگان گوشی به سمت تولید گوشی‌هایی با پشتیبانی از 5G حرکت کرده‌اند و در آینده و با عملیاتی شدن تدریجی این پروژه، متناسب با نیاز، این گوشی‌ها نیز در بازار توزیع خواهد شد. در راه‌اندازی فاز پایلوت 5G قصدمان این است که در مواجهه با این تکنولوژی نوظهور منفعل نباشیم و با راه‌اندازی این سایت، اعلام می‌کنیم که به علم این حوزه دست یافتیم.» هاشمی با بیان اینکه برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی چند سایت 5G در تهران توسط یکی از اپراتورها در دستور کار است، افزود: «به‌زودی این اپراتور در چند نقطه تهران، این سایت‌ها را آزمایش می‌کند. اپراتور دیگری نیز نخستین سایت خود را همزمان با فاز پایلوت در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات راه‌اندازی کرده است. روال آزمایشی برای این پروژه متداول است و به تدریج متناسب با نیاز، این فناوری در کشور توسعه داده می‌شود. البته باید توجه داشت که اپراتورهای موبایل، مجری توسعه این فناوری هستند و باید با توجه به استراتژی ورود به بازار، این توسعه را انجام دهند. مراسم رونمایی از این پروژه به زودی برگزار می‌شود و وزارت ارتباطات جزییات مربوط به قوانین و مقررات راه‌اندازی این پروژه در کشور و مسائل مربوط به تعرفه‌گذاری آن را اعلام خواهد کرد.»
تحول در تقویت شبکه ملی اطلاعات
همچنین وحید یزدانیان، رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه نسل پنجم ارتباطات برای اولین‌بار در کشور در این پژوهشگاه آغاز به‌کار کرد، این فناوری را منشأ تحولی بزرگ درتقویت شبکه ملی اطلاعات برشمرد و گفت: «نسل پنجم تلفن همراه برای اولین‌بار در کشور، در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات امروز با اعلام رسمی ریاست‌جمهوری آغاز به کار کرد. این پژوهشگاه به عنوان قطب علمی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در پنجاهمین سالگرد تأسیس خود افتخار همکاری و میزبانی راه‌اندازی این طرح را دارد. نسل پنجم تلفن همراه با افزایش سرعت اینترنت تحولی بسیار بزرگ در تقویت شبکه ملی اطلاعات و دولت الکترونیک خواهد داشت که از رویکردهای بسیار مهم وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات است.» وی با اشاره به لزوم توجه ویژه به توسعه لبه فناوری در حوزه ICT ادامه داد: «وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات توجه ویژه‌ای به نقش پژوهشگاه ICT در توسعه فناوری‌های نوین داشته و همین امر نیز باعث شده است پژوهشگاه در این حوزه پیشران و پیشتاز باشد.»
