روند کاهشی قیمت ارز که طی روزهای اخیر آغاز شد و به‌شدت نیز تشدید گردید باعث تغییر مسیر این بازار شده است. مشاهدات بازار ارز از تغییر مسیر بازار در روزهای اخیر و ایجاد فضای هیجانی برای فروش حکایت دارد با این حال این‌بار دلالان و صرافی‌ها از خرید امتناع می‌کنند تاجایی که بانک مرکزی در دستورالعملی بانک‌ها را مجاز به خرید ارزهایی کرد که در دست مردم قرار دارد.
بررسی‌های میدانی از هجوم ارزهای خانگی به بازار حکایت دارند درحالی که بسیاری از فروشندگان اعلام می‌کنند ارز خود را با قیمت‌های بالاتری خریداری کرده‌اند و اکنون ناگزیرند آن را به قیمت‌هایی پایین بفروشند و این یک اشتباه محاسباتی بود زیرا گمان کرده بودند قیمت ارز به ارقام بالاتر از 20 هزار تومان به صورت پایدار خواهد رسید و اکنون با سیاست‌ها و اختیار عملی که دولت به بانک مرکزی داده شکست غول دلار و سایر ارزها باعث ضرر و زیان این گروه شده است.
روز گذشته قیمت‌های مختلفی برای ارزهای دلار و یورو اعلام می‌شد از 8 تا 12 هزار تومان بطوریکه برخی صرافی‌ها با نصب قیمت‌های بالاتر سعی می‌کردند قیمت مانع از افت بیشتر قیمت‌ها شوند. دلالان نیز از خرید امتناع می‌کردند ولی با ورود بانک‌های دارای مجوز فعالیت‌های ارزی این نوع رفتار نیز از بازار برچیده خواهد شد و به همین دلیل می‌توانیم شاهد روندمنطقی بازار باشیم.
در این رابطه اما اظهارنظرهای متفاوتی هم وجود دارد. برخی معتقدند قیمت ارز می‌تواند تا نرخ بازار ثانویه یعنی در کانال 8 هزار تومان کاهش یابد و برخی معتقدند دلار به زیر 12 هزار تومان به صورت پایدار نخواهد رسید. گروهی نیز به قیمت 10 هزار تومان معتقدند که همچنان اختلاف بین بازار ثانویه و قیمت‌های کنونی را نشان می‌دهد.
قیمت دلار طی یک دو هفته گذشته تا مرز 20 هزار تومان هم افزایش یافت هرچند دوباره کاهش یافت ولی اکنون در محدوده 12 هزار تومان و پایین‌تر قرار دارد. یورو نیز دیروز به حدود 15 هزار تومان رسید. قیمت سکه نیز بر همین مبنا در دو سه روز اخیر با افت قابل توجهی روبرو شده و به مرز 4 میلیون تومان رسیده است.
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که باعث اصلاح این رویه شده تصمیمات شورای هماهنگی اقتصادی بود که اختیارات بانک مرکزی را به میزان قابل توجهی افزایش داد. انتشار اوراق مشارکت ارزی ــ ریالی و همچنین عملیات بازار باز و خرید و فروش اوراق مالی اسلامی منتشره توسط دولت، ایجاد تمهیدات لازم برای خرید و فروش فوری ارز حاصل از صادرات پتروشیمی و فولاد و دیگر محصولات صادراتی در بازار ثانویه، تسهیل دریافت اجازه اقامت در ایران در ازای وارد کردن دلار به کشور، اقامت 5 ساله برای اتباع خارجی در صورتی که دست‌کم ۲۵۰ هزار دلار برای سرمایه‌گذاری وارد ایران کنند، همگی از موضوعات و تصمیماتی بود که بانک مرکزی برای تعدیل قیمت ارز اتخاذ کرده و به نظر می‌رسد کارساز بوده است تاجاییکه موجی از کاهش قیمت ارز در سراسر کشور آغاز شد و در برخی شهرها قیمت حتی به زیر 10 هزار تومان نیز رسید.
در حال حاضر مردم عادی که ارز قابل توجهی را نیز در اختیار دارند در شرایط کنونی بیشتر فروشنده ارزهای خود هستند با این حال واسطه گران بازار تمایل دارند قیمت‌ها پایین‌تر بیاید و آنگاه اقدام به خرید ارز کنند تاجاییکه دیروز دلالان خرده پا همگی قیمت‌های بسیار پایینی را پیشنهاد می‌کردند اما عموما مردم علاقه‌ای به فروش از خود نشان نمی‌دادند.
از طرفی صرافی‌ها قیمت‌های متعادل‌تری را روی تابلو بردند و این موضوع باعث شد دلالان هم قیمت‌های خرید را بالا ببرند. صرافی‌ها دیروز حتی به متقاضیان ارز، دلار نمی‌فروختند و این موضوع باعث شده بود بازار قفل شود با این حال سیاست دولت برای خرید ارز توسط بانک‌ها می‌تواند یخ صرافی‌ها را آب کند.
با این حال به حدی شرایط متلاطم است که نمی‌توان با قاطعیت از تداوم یا توقف روند فعلی سخن گفت. دیروز با انتشار خبر خرید ارز توسط سیستم بانکی این‌بار این شائبه پیش آمد که دولت قصد دارد ارز را از کف بازار جمع‌آوری کند و این خبر به منزله احتمال تقویت دوباره قیمت ارز مطرح شد که باعث شد روند کاهشی بازار در روز گذشته تا حدی متوقف شود.
حال باید دید آیا این روند ادامه خواهد یافت یا خیر. در این رابطه یک استاد اقتصاد دانشگاه با انتقاد از روند فعلی کاهش قیمت ارز معتقد است شکل این ریزش مشابه روند افزایشی قبلی هیجانی بوده و توجیه ندارد و عواملی از جمله عوامل سیاسی، انتظارات و موج ایجاد شده و هیجانات می‌تواند باعث آن شده باشد.
رییس اتاق مشترک ایران و عراق نیز با اعلام اینکه نرخ مناسب برای دلار در حال حاضر 7 هزار تومان است از دولت خواست تا بازار را مدیریت کند. آل اسحاق معتقد است آرامش به بازار برگشته و باید به سمت تثبیت نرخ ارز حرکت کردو استفاده از سیاست‌های پولی، مالی و ارزی مناسب می‌تواند بازار را به مسیر کنترلی برگرداند.
نایب‌رییس مجلس نیز با ابراز امیدواری از تداوم روند کنونی، از کنترل وضعیت تقاضا در بازار ارز در ماه‌های اخیر خبر داد و گفت دولت در این مدت تصمیمات سخت اما کارسازی را گرفت بطوریکه در سایه همین تصمیمات اکنون تخصیص ارز به کالاهای معقول و منطقی صورت می‌گیرد و تقاضا نیز مهار و منطقی شده است. از طرفی اکنون قیمت ارز آزاد شده و از منطق‌های اقتصادی نیز تبعیت می‌کند زیرا دولت باید در فاصله سال‌های اخیر هر ساله قیمت را با تورم متناسب می‌کرد اما این کار را نکرده است و اکنون زمان مناسبی برای این اقدام است. در این ارتباط عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، گفت: با بازگشت دلارهای خانگی و سکه‌های خریداری شده توسط مردم به بازار می‌توان شاهد سقوط بیش از پیش نرخ ارز در کشور باشیم.
علی اسدی کرم در خصوص کاهش قیمت ارز و تاثیر آن در بازار سایر محصولات، اظهار داشت: بازار به سمت عادی شدن در حال حرکت است و تصمیم‌گیری‌های بانک مرکزی و سران قوا در فضای عمومی جامعه اثر گذار بوده است. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه دلارهای خانگی مردم که طی ماه‌های اخیر با قیمت‌های مختلف خریداری شده‌اند در حال بازگشت به بازار است، گفت: با بازگشت دلارهای خانگی و سکه‌های خریداری شده توسط مردم به بازار می‌توان شاهد سقوط بیش از پیش نرخ ارز در کشور باشیم.
نماینده مردم شهربابک در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه با وجود خبرهایی که در زمینه شدت تحریم‌ها اعمالی امریکا علیه ایران منتشر می‌شد مردم به این باور رسیدن که ترامپ آخرین حربه‌های خود را به کار گرفته و بیش از این نمی‌تواند در اقتصاد کشور اثرگذار باشد، ادامه داد: جو روانی که به واسطه اعمال تحریم‌ها ایجاد شده بود آرام گرفته است.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه بازار ارز در ماه‌های اخیر شدیدا تحت تاثیر جو روانی موجود در جامعه بوده، عنوان کرد: اگر بانک مرکزی بتواند جو روانی را کنترل کند و مردم کاملا به این نتیجه برسند که شرایط از این سخت‌تر نمی‌شود امکان جذب سرمایه‌های سرگردان وجود دارد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: کاهش نرخ ارز قطعا در زمینه کاهش قیمت خودرو نیز اثرگذار است و ثبات در بازار ارز بازار خودرو را نیز از شرایط فعلی خارج می‌کند.
همچنین محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان و رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به سقوط قیمت ارز، گفت: تصمیم اخیر مسوولان کشور مبنی بر دادن اختیارات به رییس و مدیریت جدید بانک مرکزی اقدام شایسته‌ای بود که با سیاست جدید این مجموعه موجب شد که ارز قابل‌توجهی وارد بازار شود. وی با بیان اینکه، قیمت ارز با متعادل و واقعی شود، تصریح کرد: انتظار می‌رود که روند کاهش قیمت ارز در روزهای آتی ادامه داشته باشد تا باتدبیر و مدیریت بانک مرکزی، قیمت ارز در بازار متعادل شود.
پور ابراهیمی با بیان اینکه، مجلس و کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مساله تعادل در بازار ارز را به‌صورت جدی و کارشناسی شده دنبال می‌کند، گفت: نمایندگان مجلس شورای اسلامی از هیچ اقدامی برای دفاع از حقوق مردم و اقتصادی ملی دریغ نخواهد کرد و ما بر همین اساس تلاش خود را برای متعادل کردن قیمت ارز دنبال خواهیم کرد.
از سوی دیگر عضو هیات رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از امکان تداوم ریزش نرخ دلار و طلا خبر داد وگفت: قیمت دلار به کمتر از ۸هزار تومان با هماهنگی بانک‌ها امکان پذیر است.
به گزارش خانه ملت، سید تقی کبیری درباره کاهش قیمت ارز گفت: همانطور که پیش بینی می‌شد قیمت دلار با توجه به رشد کاذب و غیرمنطقی که در طول مدت اخیر داشت اصطلاحا با سقوط آزاد روبرو شده است. به دلایل مختلف اقتصادی و فضاسازی در طول ماه‌های گذشته بسیاری از مردم و بنگاه‌ها اقدام به خرید دلار و طلا کردند که این موضوع منجر به این شده حجم قابل توجهی ارز و طلا در کشور ذخیره شود.
نماینده مردم خوی و چایپاره در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اعضای کمیسیون اقتصادی و مسوولان دولتی تدابیری برای مدیریت بازار اتخاذ کرده‌اند و امید این است اشتباهات تیم اقتصادی دولت در مدیریت بازار ارز در چند ماه گذشته تکرار نشود.
کبیری با بیان اینکه درآمدهای ارزی دولت در ماه‌های گذشته مناسب بوده افزود: امریکا بیشتر تحریم‌های اقتصادی را قبل از آبان ماه اعمال کرده بنابراین در آینده کارشکنی‌های اقتصادی دشمنان موثر نیست.
