طی چهار ماه گذشته شاهد وقوع دو حادثه بزرگ مربوط به برخورد تانکر حمل سوخت با اتوبوس مسافربری و کشته شدن تعداد زیادی از هموطنانمان بودیم، حوادثی که به دلیل بالابودن حجم تلفات و وقوع آتش سوزی گسترده مورد توجه مردم و رسانه‌های کشور قرار گرفت. پس از وقوع نخستین حادثه در تیرماه سال جاری، دبیرکمیسیون ایمنی راه‌ها و معاون حمل ونقل وزیرراه و شهرسازی در واکنش به انتقادات وارده به این وزارتخانه، مشکل را از دایره تحت کنترل خود خارج کرد و گفت که چرا باید در جاده‌های کشور تانکر سوخت 30 هزار لیتری حرکت کند و موجب وقوع چنین حوادث خطرناکی در جاده‌های کشور شود و انگشت اتهام به سمت شرکت پخش فرآورده‌های نفتی گرفته شد. در کمیسیون ایمنی راه‌ها هم که پس از این حادثه تشکیل شد فقط جزییات حادثه مورد بررسی قرار گرفت و اقدام مثبتی برای کاهش این گونه حوادث برداشته نشد و شاهد این ادعا هم وقوع حادثه‌ای دیگر در شهریور ماه سال جاری بود، تصادفی که حجم تلفات آن بسیار بیشتر از حادثه نخست بود. دراین میان روزنامه تعادل با توجه به تکرار یک حادثه مشابه طی سه ماه، نگاهی متفاوت به این دو حادثه داشته است و استدلال مسوولان وزارت راه و شهرسازی و همچنین پیشنهادهای مربوط به کاهش حوادث جاده‌ای را مورد توجه قرارداده است.
حوادث مشابه
در یکی دوسال اخیر، حوادث مربوط به برخورد تانکرهای حمل سوخت با یکدیگر، برخورد با اتوبوس یا قطار کم نبوده است اما در این گزارش سه نمونه از برجسته‌ترین حوادث ذکر شده است.
در خرداد ماه سال 96، بر اثر برخورد و آتش‌سوزی دو تانکر سوخت در محور طبس – یزد هر دو راننده کامیون‌ها در آتش سوختند. *در تیرماه سال جاری هم در برخورد یک دستگاه تانکر حمل قیر با اتوبوس مسافربری سنندج - تهران در حوالی سنندج حدود که حدود ساعت ۲۴ رخ داد، 13 نفر از هموطنانمان جان خود را از دست دادند.
در شهریور ماه سال جاری در حادثه تصادف اتوبوس تهران-کرمان با تانکر سوخت در محدوده بادرود در محور کاشان – نطنز، ۲۱ نفر فوت کردند و ۲۶ نفر هم مصدوم شدند.
واکنش وزارت راه وشهرسازی
پس از وقوع حادثه نخستین حادثه برخورد تانکر حمل سوخت با اتوبوس، کمیسیون ایمنی راه‌ها جلسه‌ای برای بررسی سانحه تشکیل داد و جزییات حادثه را بررسی کرد اما گام مثبتی برای فرهنگسازی در زمینه رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی برداشته نشد.
با گذشت حدود یک هفته از وقوع دومین حادثه برخورد تانکر حمل سوخت با اتوبوس هم کمیسیون ایمنی راه‌ها تشکیل جلسه داد و جزییات حادثه هم مورد بررسی قرار گرفت، اگرچه تجربه نشان داده است که برگزاری این جلسات تاکنون تاثیر چندانی در کاهش حوادث جاده‌ای و افت تلفات نداشته است.
وزارت راه و شهرسازی در واکنش به این تصادف‌ها اعلام کرد که یک پکیج کامل از تمامی اقدامات ایمنی راه‌ها تهیه شده و در کمیسیون دولت هم این موضوع مطرح و به تصویب رسیده است اگرچه به نظر نمی‌رسد که این پکیج بتواند در کاهش تصادفات جاده‌ای موثر باشد.
پس از حادثه برخورد تانکر با اتوبوس در سنندج، وزیرراه و شهرسازی دستور داد که تانکرهای حمل سوخت اجازه تردد در شب را ندارند، به عبارت دیگر مجوزی برای حرکت تانکر سوخت در شب وجود ندارد مگر در موارد خاص که تانکر مسیریاب باشد.
معاون حمل ونقل وزیرراه و شهرسازی خواستار تسریع در فرآیند خرید واگن‌های مخزن‌دار شد و با انتقاد از وزارت صمت اعلام کرد که چرا این وزارتخانه مجوز لازم را برای خرید این واگن‌ها صادر نمی‌کند؟
پیشنهادهایی برای کاهش تصادفات
پیشنهادهای مختلفی برای کاهش تصادفات جاده‌ای از سوی کارشناسان حمل و نقل، وزارت راه و شهرسازی و ... ارایه شده است که برخی از آنها مربوط به حوادث تانکر، تریلی و ماشین‌های سنگین و برخی دیگر تصادفات به صورت کلی را مدنظر قرارداده‌اند.
به گفته کارشناسان حمل و نقل، حرکت انواع کامیون‌ها و تریلی‌ها میزان ریسک جاده‌ها را دو برابر می‌کند بنابراین باید تلاش شود تا حمل بار به ویژه حمل سوخت از جاده به ریل منتقل شود.
پیشنهاد می‌شود باتوجه به اینکه در بخش بار و مسافر استفاده از حمل و نقل جاده‌ای دارای ریسک بالایی است، زمینه استفاده از حمل و نقل ریلی افزایش یابد.
برخی کارشناسان معتقدند که پایین بودن قیمت سوخت یکی از عوامل افزایش تلفات جاده‌ای در ایران است این درحالی است که در تمام دنیا قیمت سوخت گران و قیمت استفاده از خودرو بسیار پایین است پس پیشنهاد می‌شود که با افزایش قیمت سوخت و آزاد کردن واردات خودرو وضعیت موجود در کشور ساماندهی شود.
باید تعرفه واردات و قیمت خودرو کاهش باید ضمن اینکه از سوی دیگر هزینه‌های استفاده از خودرو را افزایش باید طرحی که هم اکنون در تمامی کشور‌های دنیا اجرایی می‌شود.
سه سناریو از سوی وزارت راه و شهرسازی برای کاهش تلفات جاده‌ای پیشنهاد شده، در سناریو اول اقدامات ایمن سازی جاده‌ها، در سناریو دوم افزایش سهم حمل و نقل همگانی و واقعی سازی قیمت سوخت و در سناریو سوم تمامی اقدامات از جمله ایمن سازی جاده، افزایش سهم حمل و نقل همگانی و واقعی سازی قیمت سوخت در نظر گرفته شده است.
