ایران |
در روزهایی که ترامپ و نزدیکانش در کاخ سفید زنجیره دامنه داری از تحریم‌های اقتصادی را علیه کشورمان اعمال کرده‌اند و از منظر خودشان ایران را در مقابل شدیدترین شکل از خصومت‌های اقتصادی، سیاسی، دیپلماسی و... قرار داده‌اند، رییس دستگاه سیاست خارجی ایران و همکارانش در وزات خارجه تلاش می‌کنند از یک طرف افکار عمومی بین‌المللی را متوجه تحرکات غیرقانونی ترامپ کنند و از سوی دیگر از طریق گفت‌وگوهای رسانه‌ای مردم داخل ایران را نیز در جریان آخرین راهبردهای اجرایی برای مقابله با دشمنی‌های امریکا قرار دهند. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگوی تفصیلی با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت به سوالاتی در مورد برخی مسائل سیاست خارجی پاسخ داد. این مصاحبه را که موضوعاتی ازکنوانسیون خزر تا رابطه با عربستان و موضوع استفاده از توییتر را در بر می‌گیرد در ادامه می‌خوانید.
چرا با وجود توضیحات دقیق و مبسوطی که جنابعالی و برخی دیگر از کارشناسان و سایر مقامات در خصوص کنوانسیون خزر ارایه کردند همچنان، این سوالات ادامه دارد و انتقاداتی مطرح می‌شود ؟ آیا این را طبیعی می‌دانید یا فکر می‌کنید با انگیزه‌های خاصی صورت می‌گیرد؟
اولا وجود دیدگاه‌های مختلف در ایران یک امر طبیعی و خیلی هم امر مبارک است. اینکه صاحب نظران هم به این راحتی‌ها راضی نشوند این هم خوب است، اما آنچه لازم است اینکه اطلاعات با دقت ارایه و بررسی شود. اولا کنوانسیون را باید با دقت بخوانند، من فکر می‌کنم اکثر دوستانی که خیلی با دیده انتقادی افراطی نگاه می‌کنند، کنوانسیون را نخوانده‌اند. بعضی‌ها هم توقعات عجیبی دارند برخی انتقادها که هیچ مبنایی ندارد و دستاوردها را نادیده می‌گیرد. در واقع حتی بعضی از طرفداران رژیم گذشته خیلی سر و صدای تبلیغاتی کردند. با اینکه در رژیم گذشته یک سابقه و رویه‌ای البته به ناحق ایجاد شده بود که اجازه نمی‌دادند ایران از آن محیط حالا به قول خودشان ۱۱ درصدی یا خط موهوم آستارا - حسینقولی خارج بشود، امروز می‌گویند ۵۰ درصد خزر مال ما بوده است. این اتفاقاتی است که هیچ‌وقت نیفتاده است. ۷۰ سال است در باکو نفت استخراج می‌شده و در دوران رژیم گذشته یک قطره‌اش را هم به ایران ندادند. این در دولت جمهوری اسلامی بوده که ما توانستیم آن خط موهوم را بشکنیم و این کنوانسیون آن خط موهوم را کاملا می‌شکند. این ما بودیم که توانستیم بسیار خارج از خط موهوم حتی خارج از محدوده ۲۰ درصدی با کشورهای همسایه توافق‌های بهره‌برداری مشترک داشته باشیم.
به نظر می‌رسد رفتار عربستان سعودی امسال با حجاج ایرانی مناسب‌تر از سال‌های گذشته بوده است، آیا می‌توانیم این را پیش درآمدی بر این بگیریم که سعودی‌ها در حال کسب آمادگی لازم برای تعامل بهتر با ایران هستند ؟
ما دنبال دعوا با همسایگان خودمان نیستیم. ما دنبال سلطه بر همسایگان مان نیستیم، البته سلطه کسی را هم نپذیرفتیم و نخواهیم پذیرفت. ما دنبال این هستیم با همسایگان مان روابط خوبی داشته باشیم و منطقه قوی‌تری ایجاد کنیم. همان کاری که در خزر کردیم. متاسفانه دولت کنونی عربستان سعودی دنبال حل مشکل نبوده و حتی در برخی موارد می‌شود مشاهده کرد که آنها دنبال تنش آفرینی هستند. اینکه در حج امسال رفتار بهتر بوده حتما ما از این استقبال می‌کنیم اما این واقعیت را هم باید بپذیریم که دولت سعودی در روابطش با ایران حج را از روابط دو جانبه همواره جدا کرده است. مخصوصا در دو سال گذشته و باید بدون خوش باوری به شرایط نگاه کنیم.
در پاکستان هم شاهد هستیم که عمران خان با ساز و کار و شعارها و بعضا رفتار جدیدی که به شعار و باورهای ایرانیان نزدیک‌تر است به قدرت رسیده است، ارزیابی شما از روی کار آمدن عمران خان و تاثیر آن بر روابط ایران و پاکستان چیست ؟
امیدواریم در دوران آقای عمران خان در پاکستان این روابط گسترش بیشتری هم پیدا کند. از صحبت‌هایی که ایشان بیان کردند مخصوصا از صحبتی که در مورد حضرت امام (ره) بیان کردند ما حتما استقبال می‌کنیم و امیدواریم این واقع بینی و واقع نگری ایشان زمینه بهتری را برای روابط بهتر فراهم کند. همواره بین دو کشور روابط دوستانه‌ای برقرار بوده و امیدواریم در آینده شاهد درخشش بیشتر این روابط باشیم.
این درست است که روس‌ها به نیابت از ایران در حال مذاکره با ترامپ هستند. این شائبه از این اینجا درست شد که آقای جان بولتون ادعا کرد که روس‌ها دوباره به امریکایی‌ها پیشنهاد داده‌اند که در قبال خروج کامل ایران از سوریه بخش دوم تحریم‌ها را اعمال نکند؟
روسیه از سوی ایران مذاکره نمی‌کند و نکرده و ایران اگر زمانی بخواهد مذاکره کند خودش توانایی مذاکره دارد. آنچه دولت امریکا انجام می‌دهد بیش از هر چیز ایجاد فضای سیاسی و جنگ روانی است. یعنی یک جنگ اقتصادی را این‌ها دارند سامان می‌دهند اما برای همان جنگ اقتصادی هم جنگ روانی است که عامل اساسی است هم در خارج از ایران و هم در داخل ایران. یعنی در داخل ایران تلاش می‌کنند بی اطیمنانی و بی اعتمادی نسبت به آینده را دامن بزنند. از هر اقتصاد دانی سوال کنید جواب خواهد که مهم‌ترین عامل تنش و تشنج در بازار به خصوص بازار ارز مساله عدم اطمینانی نسبت به آینده است. اتاق جنگ اقتصادی امریکا علیه ایران را نگاه کنید به نظر می‌رسد بیشتر این اتاق را متخصصان جنگ روانی پر کرده‌اند و در این حوزه مشغولند. مخصوصا در روابطی که با شرکت‌های خارجی دارند از همین قلدری‌ها و ترساندن فعالان اقتصادی استفاده می‌کنند که به نظر من این هم یک تاریخ مصرف محدودی دارد. بعد از مدتی دنیا از این جور قلدری‌ها خسته می‌شود کما اینکه الان می‌بینیم که صداهایی از اروپا در آمده در مورد اینکه باید به یک شکلی مانع از این بازی سیاسی امریکا شد.
با همین اوصاف و تعریفی که کردید فکر نمی‌کنید اگر فیلتر توییتر برداشته می‌شد در ایران خود مردم ایران می‌آمدند به کمک و بسیاری از جاها از منافع ملی ما در توییتر دفاع می‌کردند؟
بالاخره این تصمیمی است که باید مسوولان ذی‌ربط بگیرند. من با توجه به نوع رفتاری که کاربران مختلف در کشورهای مختلف داشتند احساس می‌کنم که حضور گسترده‌تر کاربران ایرانی می‌توانست برخی حرکت‌هایی که در توییتر علیه ما انجام می‌شود را بیشتر پاسخ بدهد. الان بیشتر حضور در توییتر از ایرانی‌ها کسانی است که با ما رابطه خوبی ندارند و بیشتر هم از خارج هدایت می‌شود مخصوصا از سعودی و امریکا یک حرکت بسیار گسترده‌ای در این زمینه هست. به هر حال احساس من این است که حضور گسترده‌تر کاربران واقعی ایرانی می‌تواند یک پاد زهری باشد برای این حضور هماهنگ شده و در واقع خریداری شده برخی افراد واقعی و عموما غیر واقعی روی توییتر.
این درست است که دولت و دستگاه دیپلماسی کشور چشم به انتخابات کنگره امریکا دارد به این امید که در انتخابات کنگره حزب جمهوری خواه شکست بخورد و دموکرات‌ها سر کار بیایند؟
ببینید ما همه تحولات بین المللی را بررسی می‌کنیم ولی دولت چشم دارد به مردم ایران و به چیز دیگری چشم ندارد آنچه ما چشم امید به آن داریم این است که مردم ایران با شعور و فهم همیشگی شان، با درک و هوشمندی همیشگی‌شان از این مرحله و این دوران خطیر با سربلندی عبور کنند و یقین داریم که همین‌طور هم خواهد شد.
