تقابل تهران و واشنگتن برای چین چه مفهومی دارد
زمانی که امریکا برخلاف انتظارات دیرپا و جاافتاده عمل می‌کند و خود را از جایگاه خودخوانده رهبری بین المللی کنار می‌کشد، چین می‌تواند برای ورود فرصت طلبانه به صحنه یا کنار ماندن از آن تصمیم‌گیری کند.
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا ، «جارت بلانک» تحلیلگر موسسه «کارنگی» بررسی را درباره سیاست‌های یک سال و نیم گذشته کاخ سفید به ویژه در قبال جمهوری اسلامی ایران و رویکردهای پکن در این زمینه صورت داده است.
به نوشته وی، سیاست خارجی آشفته دولت «دونالد ترامپ» مجموعه‌ای از فرصت‌ها را برای پکن فراهم کرده است. زمانی که امریکا برخلاف چشمداشت‌های دیرپا و جا افتاده عمل می‌کند و خود را از جایگاه رهبری بین المللی کنار می‌کشد چین می‌تواند برای ورود فرصت طلبانه به صحنه یا کنار ماندن از آن تصمیم‌گیری کند. مسائلی مانند تحولات کره شمالی که چین مشارکت گسترده در آن دارد اندک است. این کشور حتی در رابطه با دوست همیشگی خود یعنی پاکستان نیز می‌تواند از مسائل مشکل آفرین خود را دور نگه دارد.
ایران همسایه چین نیست اما پکن بی تردید بخشی از چالش امنیتی ایران به شمار می‌رود. همانند یک قدرت بزرگ قدیمی، انفعال چین در برابر ایران هم یک اقدام و هم یک تصمیم سیاسی خواهد بود.
حضور چین برای رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران ضروری بود. نخست، چینی‌ها در اعمال فشار بر تهران (با وجود برخی بی میلی ها) یک شریک واقعی بودند. پکن از سال 2006 تا 2010 میلادی به شش قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران رای مثبت داد و زمانی که امریکا تحریم‌های شدید خود را افزایش داد واردات نفت چین از ایران در سال‌های 2013-2012 میلادی یش از 20 درصد کاهش یافت. همکاری چین به عنوان بزرگ‌ترین خریداران نفت ایران در این زمینه مهم و اساسی بود. در آن زمان حضور چین برای دستیابی به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) حیاتی بود. اکنون چین پس از خروج امریکا از برجام باز هم در جایگاهی قرار دارد که می‌تواند بقایای این توافق را حفظ کند. پرسش اینجا است که چگونه؟
نخست، چین باید به اروپا و روسیه ملحق شده و نشان بدهد که برای نخستین بار پس از انقلاب اسلامی این واشنگتن و نه تهران است که در انزوا قرار دارد.
دوم، چین باید در زمینه پروژه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای به یک همکاری پایدار با ایران برسد. چین برای تبدیل شدن به شریک اصلی ایران در بازسازی راکتور آب سنگین اراک محتاطانه عمل کرده و نخواسته از امریکا سبقت بگیرد اما اکنون باید از یک ائتلاف پیچیده‌تر، امتیاز سیاسی لازم را نصیب خود کند.
ادامه مذاکرات پیرامون راکتورهای برق و همکاری در زمینه مسائل علمی یا قانونی نیز مهم است. هرگونه همکاری هسته‌ای و فراهم کردن امکان بهره مندی ایران از منافع برجام به معنای رویارویی با خطر تحریم امریکا و مشکلاتی است که این تحریم‌ها می‌توانند برای اهداف تجارت هسته‌ای چین به دنبال داشته باشند. این مسائل برای ایران نیز مفاهیم و تبعات سیاسی و فنی به دنیال دارد.
دشوارترین و مهم‌ترین چالش پیش روی چین بازگشتن از موضع سال‌های 2013-2012 خود در زمینه خریداری نفت است. متحدان و اقتصادهای نزدیک به امریکا قصد دارند واردات نفت از ایران را تا حدی کاهش دهند تا اقتصاد آن را به رکود بکشانند و به خروج از برجام وادار کنند، مگر اینکه چین برای جبران کاهش فروش حاصل از تحریم‌ها، واردات نفت خود از ایران را افزایش بدهد. این امکان پذیر است اما با این کار روابط چین با امریکا به بن بست می‌رسد و تبعات اقتصادی و سیاسی به دنبال خواهد داشت.
چین یا برجام را نجات می‌دهد یا خیر اما نمی‌تواند از پذیرش مسوولیت انتخاب خود شانه خالی کند. بدیهی است که چگونگی رویارویی پکن با این چالش برای نظام بین المللی منع گسترش تسلیحات هسته‌ای و برای ثبات خاورمیانه بسیار مهم است، اما برای ناظران چین هم آموزنده خواهد بود؛ آنهایی که منتظرند ببینند پکن زمانی که بخشی از یک مساله است و نه دور از آن، با یک مشکل سیاسی دور از خانه چگونه دست و پنجه نرم می‌کند.
ترامپ با توییت‌هایش چین را سپر بلای مشکلاتش کرده است
یک روزنامه رسمی چین دیروز (جمعه) در مطلبی به توئیت‌های دونالد ترامپ درخصوص گزارش مربوط به دستیابی چین به تمامی ایمیل‌های سرور شخصی هیلاری کلینتون واکنش نشان داده و اعلام کرد این اظهارات دونالد ترامپ تلاشی برای مطرح کردن چین به عنوان یک سپر بلا است. به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری رویترز، روزنامه رسمی چاینا دیلی امروز (جمعه) در سرمقاله‌ای نوشت: برای یک شخص عاقل کاملا این تناقض و تشویش مشخص است چراکه توئیتی از جانب رییس‌جمهور امریکا را می‌خواند که در ابتدا به نظر می‌رسد با واقعیت مطابق است اما سریعا تبدیل به پیام‌هایی متعلق به یک جهان متفاوت می‌شوند. ترامپ روز چهارشنبه در توئیتر نوشت، چین ایمیل‌های متعلق به هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه اسبق و کاندیدای ریاست‌جمهوری سابق دموکرات‌ها را هک کرده اما مدارک و اطلاعات بیشتری در این زمینه ارایه نکرد. وزارت خارجه چین این ادعای ترامپ را رد کرده و سرمقاله مذکور نیز ترامپ را به “لکه‌دار کردن وجهه چین به دلیل نیاز مبرم به یک سپر بلا در آستانه انتخابات میان دوره‌ای کنگره “ متهم کرد.
به نوشته این مقاله ترامپ این کار را انجام می‌دهد «تا بتواند توجه عمومی را از مشکلاتی که کاخ سفید درگیرش شده منحرف کند. »
