بیرون آمدن امریکا از برجام نگاه‌ها را به سمت وزارت نفت برگرداند. انتظارات از شیخ‌الوزرا نه فقط در دوران پس از برجام و برای بازگرداندن ایران به بازارهای جهانی نفت بالا بود بلکه حالا هم انتظارات اگر بیشتر نباشد، کمتر نیست؛ این بار برای نگه داشتن نفت ایران در معادلات جهانی بازار. با اعلام رفتن توتال، مشهورترین شرکت بین‌المللی فعال در ایران، گمانه‌زنی‌ها در مورد رفتن یا ماندن سایر شرکت‌های نفتی و گازی بالا گرفته است. به خصوص حال که شرکت لوک‌اویل روسیه نیز از توقف فعالیت خود در ایران خبر داده است. در این اثنا بیژن زنگنه، وزیر نفت در حاشیه نشست هیات دولت در جمع خبرنگاران به طیف وسیعی از نکات اشاره کرد؛ از صادرات نفت ایران و جایگزینی توتال تا فروش نفت به هند و چین. در ادامه گزارشی از صحبت‌های وزیر نفت و خبر توقف فعالیت‌های شرکت لوک‌اویل را می‌خوانید.
با اتمام جلسه هیات دولت، در روز گذشته وزیر نفت به میان خبرنگاران رفت تا به سوال‌های آنها پاسخ دهد. اکثر سوالات به وضعیت فروش نفت در روزهای پس از خروج امریکا از برجام بازمی‌گشت. زنگنه درباره فروش نفت در بازارهای جهانی با توجه به تحولات اخیر گفت: «اقدام‌هایی انجام شده که البته نمی‌توان آنها را اعلام کرد زیرا امریکا مطلع می‌شود و علیه آن کارشکنی خواهد کرد.»
وزیر نفت درباره همکاری با اروپایی‌ها نیز گفت: «توافق با اروپایی‌ها برای ما از نظر فروش نفت، بیمه، کشتیرانی و دریافت پول اهمیت دارد. وی اضافه کرد: «با وجود اینکه کمتر از یک سوم نفت ایران به اروپا صادر می‌شود اما کار با اروپا به دلیل الهام گرفتن دیگران از آنها اهمیت دارد.» اشاره زنگنه احتمالا به صحبت‌های رییس اتحادیه نفت ژاپن و مدیر دومین پالایشگاه بزرگ این کشور است که به رویترز گفته بود:«پس از بررسی پاسخ سایر خریداران نفت ایران شامل چین، هند، کره جنوبی، فرانسه و ایتالیا [به تحریم‌های امریکا] در مورد سیاست محدودیت واردات نفت ایران تصمیم‌گیری خواهد شد.»
بیژن زنگنه درباره خروج توتال از فاز 11پارس جنوبی و احتمال انصراف شرکت چینی از حضور در این طرح نیز گفت:«موضوع حضور نیافتن شرکت چینی را از کجا اعلام می‌کنید؟ خبرگزاری‌ها چنین مساله‌یی را مطرح نکرده‌اند.» وزیر نفت با بیان اینکه توتال فرآیند خروج از ایران را اعلام کرده که 60 روز طول می‌کشد، افزود:«10روز از زمان توتال برای اخذ مجوز از امریکا گذشته است که البته احتمال اخذ مجوز زیاد نیست. وی اضافه کرد: اگر توتال در پارس جنوبی نماند، جایگزین آن شرکت چینی است.»
وزیر نفت درباره تداوم خرید نفت ایران توسط چین و هند پس از خروج امریکا از برجام گفت:«با هر دو کشور صحبت شده که تاکنون علایم مثبتی ارسال شده است.» زنگنه درباره نقل و انتقال پول صادرات نفت گفت:«با چین در گذشته، سازوکاری برای دریافت پول داشته‌ایم اما برای بقیه مانند اروپایی‌ها باید بانک باشد که در این زمینه باید به نتیجه برسیم».وزیر نفت درباره سفر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه به اروپا برای تداوم همکاری با شرکای تجاری گفت:«سفر اخیر آقای ظریف به اروپا مقدمه‌یی بود و همچنان سفرهایی اینچنینی ادامه دارد. آقای عراقچی هم این موضوع را عنوان کرده‌اند که باید در ریز مسائل با اروپایی‌ها به توافق رسید. همچنان دارد کار می‌شود تا ما بتوانیم به توافقات مورد نظر دست یابیم.» وی با اشاره ملاقات آریس کانیه‌ته به ایران نیز اضافه کرد:«سفر کمیسیونر انرژی اروپا نیز در ادامه سفر ظریف به اروپا برای رسیدن به جزییات بود».
زنگنه همچنین از تشکیل کمیته‌یی بین وزارت نفت و کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی برای عبور از وضع کنونی خبر داد و دستاورد نشست مشترک با کمیسیون انرژی مجلس را تداوم همکاری‌ها و همفکری‌ها برای عبور از شرایط سخت کنونی عنوان کرد. زنگنه عصر روز سه‌شنبه با حضور در کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، چگونگی فروش نفت ایران و جایگزین کردن خریداران جدید پس از خروج امریکا از برجام را برای نمایندگان این کمیسیون تشریح کرد.
خبری بد از کشور دوست
درحالی که شرکت‌های خارجی حاضر در ایران از ادامه حضور یا رفتن خود در ایران می‌گویند، خبری غیرمنتظره از توقف پروژه‌های لوک‌اویل در ایران در خبرگزاری‌ها منتشر شده است. رویترز به نقل از مسوولان شرکت نفتی لوک‌اویل روسیه مدعی شد که به دلیل تهدید تحریم‌های امریکا این شرکت نفتی تصمیم گرفته است فعلا برنامه توسعه پروژه‌های نفتی در ایران را ادامه ندهد.
این خبر را یکی از مسوولان لوک‌اویل به شرط عدم افشای هویت به رویترز گفته است. رویترز از قول وی نوشت:«با توجه به تحولات جاری خیلی زود است که در مورد برنامه‌هایمان
(در ایران) اظهارنظر کنیم. درحال حاضر اساسا همه چیز را متوقف کرده‌ایم». شرکت لوک‌اویل برای توسعه میادین نفتی آب تیمور و منصوری با ایران مشغول مذاکره بوده است.
اعلام این خبر درحالی بود که الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه اخیرا گفته بود:«معتقدم که تحریم‌ها تاثیری زیادی بر تولید نفت ایران ندارد و ممکن است حداکثر 10درصد از تولید نفت ایران کاهش یابد». دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری امریکا شامگاه هجدهم اردیبهشت ماه در اقدامی یکجانبه و با وجود مخالفت‌های جهانی، خروج کشورش از برجام را اعلام کرد. اتحادیه اروپا، روسیه، چین، انگلیس، آلمان و فرانسه اعلام کرده‌اند که با وجود خروج امریکا از توافق هسته‌یی به این توافق پایبند بوده و از شرکت‌های خود که با ایران روابط تجاری دارند، حمایت می‌کنند. مقام‌های اروپایی تاکید کرده‌اند که برنامه‌هایی را برای حفظ برجام و محافظت از سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در ایران در دست دارند که ازجمله آنها استفاده از قانون انسداد، همکاری بیشتر با بانک مرکزی ایران، تسهیل سرمایه‌گذاری بانک سرمایه‌گذاری اروپا و تشویق شرکت‌های کوچک، متوسط و بزرگ به سرمایه‌گذاری در ایران است.
