در شرایطی که کمیسیون عمران مجلس طرح ساخت سالانه یک میلیون مسکن را در دست تدوین دارد، مرکز پژوهش‌های مجلس تاکید کرد: نیاز سالانه مسکن در کشور حدود 800 هزار واحد مسکونی است. این مرکز همچنین اعلام کرد در تهران تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم تنها حدود 20 درصد هزینه خرید مسکن در مناطق متوسط شهر را تأمین می‌کند.
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی با اشاره به اینکه نیاز به مسکن به متغیرهایی مانند تعداد ازدواج و خانوار تشکیل شده، واحدهای نیازمند نوسازی در بافت فرسوده که هر ساله به تعداد آنها افزوده می‌شود و انباشت تقاضا از سال‌های پیش بستگی دارد، اعلام کرد: «بر این اساس با توجه به ثبت حدود 700 هزار ازدواج در سال و حدود 170 هزار طلاق که بخشی از آن نیز به تقاضای مسکن اضافه می‌شود و همچنین سکونت حدود یک‌سوم جمعیت شهرنشین کشور در بافت فرسوده و سکونت‌گاه‌های غیررسمی، نیاز سالانه مسکن در کشور حدود 800 هزار واحد مسکونی است در حالی که متوسط تولید سالانه حدود 350 هزار واحد مسکن در 5 سال اخیر بوده که پاسخگوی تقاضای موجود در بازار نیست».
علل تضعیف وام خانه اولی‌ها
در بخش دیگری از این گزارش بازوی کارشناسی مجلس، موضوع عملکرد صندوق پس‌انداز مسکن یکم مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. این مرکز پژوهشی با تاکید بر اینکه راه‌اندازی صندوق یکم در زمانی که معاملات مسکن در رکود قرار داشت با استقبال بسیار خوبی روبرو شد، اعلام کرد: «در سه سال اخیر دو اتفاق مهم در صندوق رخ داد که یکی حجم بالای استقبال بسیار بیشتر از پیش‌بینی‌ها و بالا بردن انباشت تقاضا در صندوق یکم است و دیگری جهش قیمت در بازار مسکن است که باعث کاهش قدرت خرید مسکن شده است. سیاست‌های دولت تا قبل از تحولات اقتصادی به وجود آمده در سال گذشته در جهت تأمین مالی خرید مسکن خانه اولی‌ها از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم تا حدودی موفق عمل کرد. اما در یک سال اخیر با افزایش جهشی قیمت مسکن و ثابت ماندن سقف تسهیلات صندوق عملا توانایی خرید مسکن به‌خصوص در شهرهای بزرگ از متقاضیان سلب شده به نحوی که در تهران این تسهیلات تنها حدود 20 درصد هزینه خرید مسکن در مناطق متوسط شهر را تأمین می‌کند. به همین دلیل بسیاری از سپرده‌گذاران این صندوق از دریافت تسهیلات انصراف داده و تقاضای دریافت سپرده‌های خود را داشته‌اند و اگر تغییری در سیاست‌های این صندوق توسط بانک مسکن ایجاد نشود منابع آن دچار سیر نزولی شده و ممکن است با عدم تحقق اهداف تشکیل این صندوق به توقف فعالیت برسد. این وضعیت در تهران و شهرهای بزرگ‌تر نسبت به شهرهای کوچک محسوس‌تر است به‌نحوی که در شهرهای کوچک هنوز تسهیلات صندوق می‌تواند تا حدودی پاسخگوی خرید مسکن باشد».
