تعادل |
«درآمدهای پیش‌بینی شده دولت از محل مالیات در سال ۹۹ کاهش می‌یابد.» این را رییس سازمان امور مالیاتی گفته است. براساس اظهارات امیدعلی پارسا، از 180 هزار میلیارد تومان درآمدی که از محل مالیات‌ها در قانون بودجه سال جاری پیش‌بینی شده، در یک سناریوی خوشبینانه 140 هزار میلیارد تومان قابل وصول است، البته چنانچه میزان تاثیر کرونا بر کسب و کارها در همین فصل بهار باشد.
اظهارات رییس سازمان امور مالیاتی گویای این است که درآمدهای مالیاتی که به عنوان یکی از پایه‌های محکم درآمدی در بودجه به حساب می‌آمد، به دلیل شیوع ویروس کرونا واثراتی که بر کسب و کارها داشته، به‌شدت کاهش پیدا می‌کند؛ چرا که تبعات ناشی از پاندمی کووید ۱۹، پرداخت مالیات برای بنگاه‌های اقتصادی را به دشت دشوار کرده است. از سوی دیگر، باتوجه به اینکه قیمت نفت در بازارهای جهانی به‌شدت کاهش یافته و کمتر از ۵۰ دلار پیش‌بینی شده برای هر بشکه نفت در بودجه، خرید وفروش می‌شود؛ مجموع درآمدهای دولت افت محسوسی را تجربه و باکسر بودجه شدیدی روبه‌رو خواهد شد. از این منظر به نظر می‌رسد که دولت باید به دنبال راهکار‌های دیگری برای کسب درآمد باشد. امایکی از راهکارهایی که بیشتر کارشناسان برآن اتفاق نظر دارند این است که نهاد‌های حاکمیتی و مجموعه‌هایی که براساس حکم حکومتی معاف از مالیات هستند، برای کمک به افزایش درآمدهای دولت در راستای مقابله با کرونا، در سال جاری داوطلبانه مالیات پرداخت کنند.
کرونا سد راه مالیات‌ستانی
افزایش درآمدهای مالیاتی یکی از راه‌هایی بود که همواره از سوی کارشناسان برای جبران افت درآمدهای نفتی پیشنهاد می‌شد. اما مالیات‌ستانی از بنگاه‌ها، نهادها و کسانی که به هر نحوی فعالیت اقتصادی انجام می‌دهند، به گفته کارشناسان مالیاتی هیچگاه کار آسانی نبوده است. حال اما با شیوع ویروس کرونا و ضربه‌ای که به کسب وکارها وارد کرده است، قطعا دریافت مالیات را برای دولت سخت‌تر خواهد کرد. از این رو، دولت باید از همین حال نگران بخشی از درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی شده‌اش در بودجه که به دلیل کرونا محقق نخواهد شد، باشد. در این میان، تمهیداتی هم که خود دولت به دلیل ویروس کرونا در بخش مالیات اندیشده، موجب شده تا دریافت‌های مالیاتی به تعویق بیفتد و برخی معافیت‌ها لحاظ شود. به‌طور نمونه براساس دستورالعمل دولت، برای ۱۰ گروه اقتصادی اعلام شده از سوی دولت، سررسید پرداخت مالیات ارزش افزوده مربوط به دوره چهارم سال ۹۸ تا پایان اردیبهشت ۱۳۹۹ تعیین شد که تا تاریخ یادشده، جریمه تاخیر مالیات ارزش افزوده، محاسبه و مطالبه نخواهد شد. از دیگر تمهیدات مالیاتی دولت می‌توان به «بخشودگی ۱۰۰ درصدی جرایم مربوط به عدم تسلیم اظهارنامه مالیات ارزش افزوده و ارایه مهلت جدید و تقسیط پرداخت بدهی مالیات» اشاره کرد. همچنین براساس دیگر رویکردهای مالیاتی دولت به منظور حمایت از کسب وکارها، انتظار می‌رود که درآمدهای دولت در این بخش نیز با کاهش و افت محسوسی روبه‌رو شود.
افت در آمدهای مالیاتی به دلیل کرونا
در همین رابطه، امیدعلی پارسا رییس سازمان مالیاتی درباره شرایط اقتصاد کرونایی و اثر آن بر درآمدهای مالیاتی در گفت‌وگو با «خبرگزاری تسنیم» می‌گوید: بدون شک درآمدهای مالیاتی در سال 99 به‌واسطه شیوع ویروس کرونا و به تبع کاهش فعالیت‌های اقتصادی با افت رو به رو خواهد شد. کرونا پدیده‌ای است که ابعاد مختلف آن حتی به لحاظ پزشکی هنوز به‌طور دقیق معلوم نیست و سناریوهای مختلفی راجع به این بیماری مطرح است. ابعاد اقتصادی بیماری کرونا به همین شکل است و سناریوهای بدبینانه، بینابین و خوشبینانه در این زمینه وجود دارد. براساس اظهارات پارسا، خوش‌بینانه‌ترین حالت اینکه از 180 هزار میلیارد تومان در آمدی که از محل مالیات‌ها در قانون بودجه سال جاری پیش‌بینی شده 140 هزار میلیارد تومان قابل وصول است اگر میزان تاثیر کرونا بر کسب و کارها در همین فصل بهار باشد. او افزود: مالیات جزو مواردی که همه مولفه‌های آن اعم از «نرخ، ماخذ، زمان، معافیت، بخشودگی و غیره » طبق قانون انجام می‌شود و این سازمان سیاست‌گذار و قانون گذار نیست بلکه مجری قانون است. رییس سازمان امور مالیاتی همچنین عنوان کرد که تسهیلات و خدماتی که تاکنون سازمان امور مالیاتی برای اصناف و واحدهای تولیدی آسیب‌دیده از ویروس کرونا در نظر گرفته می‌توان به امهال بدهی‌های مالیاتی، امهال اظهارنامه‌های مالیاتی، بخشودگی جرایم مالیاتی اشاره کرد اما اینکه اصل مالیات وصول نشود تا به‌حال در سازمان بحث خاصی صورت نگرفته و باید منتظر ماند و دید برآیند کلان مجموعه سیاست‌های اقتصادی کشور چه خواهد بود.
راهکار جبران کسری درآمدهای مالیاتی چیست؟
حال که براساس اظهارات رییس سازمان امور مالیاتی، درآمدهای مالیاتی به دلیل شیوع ویروس کرونا افت محسوسی را تجربه خواهد کرد؛ راهکار چیست؟ البته اخیرا پیشنهادی درباره اخذ مالیات از برخی نهادهایی که تاکنون از پرداخت معاف بوده‌اند، داده شده است. به گفته صاحبنظران، این پیشنهاد باید عملیاتی شود و در شرایط کنونی، دلیلی برای استثناء قرار دادن بنگاه یا بخشی از اقتصاد نیست. چراکه کشور از یک‌سو با مساله تحریم مواجه است و از سوی دیگر شیوع ویروس کرونا آسیب بزرگی به کسب وکارها زده است. از این رو، بنگاه‌ها توان پرداخت مالیات را دراین شرایط ندارند. بنابراین خانه ملت باید به دنبال این باشد تا با تصویب قوانینی دریافت مالیات از نهادهایی که توان پرداخت مالیات را دارند، اما به هر دلیلی سر باز می‌زنند، را اجرایی کند. بر همین اساس، پیشنهاد می‌شود، نهاد‌های حاکمیتی و مجموعه‌هایی که براساس حکم حکومتی معاف از مالیات هستند، برای کمک به افزایش درآمدهای دولت در راستای مقابله با کرونا، در سال جاری داوطلبانه مالیات پرداخت کنند.
