گروه راه و شهرسازی|
محمدباقر قالیباف مدیر 12 ساله شهر تهران طی دوران فعالیت خود تمام هم و غم خود را بر انجام پروژه‌های بزرگ مقیاس گذاشت .پروژه‌هایی که شاید ظاهر شهر را مدرن‌تر کرده است اما در عمل دردی از دردهای این کلان‌شهر را تسکین نبخشید و چه بسا که خود منشأ مشکلات دیگری شده‌اند. بعد از رفتن قالیباف اتفاقات بسیاری در درون شهرداری تهران رخ داد و طی دو سال، سه شهردار بر مسند مدیریت شهری این کلان‌شهر تکیه زدند. حالا پیروز حناچی، شهردار تهران متهم به این است که مانند قالیباف نتوانسته به اجرای پروژه‌های جدی و زیر بنایی بپردازد. او در گفت‌وگو با فارس به این سوال که در دو سال و نیم گذشته نتوانسته‌اید آن میزانی که انتظار می‌رفت و به‌طور کلی در مقایسه با مدیریت قبلی اقدامات جدی و زیربنایی انجام دهید، آیا این موضوع را قبول دارید یا خیر، اینگونه پاسخ داد: نه. این موضوع را قبول ندارم زیرا این قیاس مثل موضوع مسکن مهر است، اگر یادتان باشد در خصوص مسکن مهر هم می‌گفتند این دولت هیچ کاری نکرده، در حالی که مهم‌ترین امر این است کاری که سایرین شروع کرده‌اند و به دلیل پایان مسوولیت‌شان نصفه مانده است را به ثمر برسانیم و تمامش کنیم. باید یادمان باشد اینکه با وجود تعداد زیاد پروژه عمرانی نیمه تمام کار جدیدی شروع کنیم آن هم‌زمانی که کلی بدهی سرسام‌آور داریم، نه منطقی است و نه عقلانی.
دسته‌بندی پروژه‌ها
او با اشاره به اینکه با حضور در شهرداری، یک اولویت‌بندی برای تمام کردن پروژه‌های عمرانی گذاشتیم، توضیح داد: در این بازه ما یک سری پروژه داشتیم که پیشرفت 20 تا 50 درصدی داشتند و مردم هم از تاخیر اجرای آن گلایه مند بودند. بنابراین این پروژه‌ها را در 3 بخش اولویت‌بندی کردیم. برای مثال پروژه آرش-اسفندیار در دسته اول قرار گرفت و خیلی زود تمام شد و در زمان آقای افشانی به بهره‌برداری رسید، پروژه اتصال صیاد به ارتش نیز در همین دسته جای گرفت و به اتمام رسید. شهردار افزود: پروژه‌های گیشا و استاد معین در مرحله دوم قرار داشتند که اتفاقا بدون هیچ وقفه‌ای بهره‌برداری از آنها انجام شد و به دلیل شرایط کرونایی ما مجبور شدیم بدون هیچ تشریفاتی از آن بهره‌برداری کنیم. البته پروژه گیشا 3 فاز داشت که فعلا فاز اول آن به بهره‌برداری رسیده و فاز دوم دور برگردان جنوب به جنوب است. فاز سوم هم پروژه ایجاد دسترسی پیاده محله گیشا به 4 طرف چمران است که کارهای اجرایی این پروژه‌ها نیز در دست انجام است. شهردار با بیان اینکه امروز می‌توانیم بگوییم تمام پروژه‌هایی که در دوره مدیریت شهری قبلی آغاز و به دلیل پایان دوره مدیریت به اتمام نرسیده بود انجام گرفته است، تصریح کرد: فقط پروژه شهید رستگار باقی مانده که آن هم به دلیل عدم همکاری معارضان ملکی این منطقه به تأخیر افتاده است. به دنبال این نیستم که در این منطقه از قوه قهریه استفاده کنیم زیرا منطقه جنوبی تهران است و نمی‌خواهیم نارضایتی ایجاد شود. تلاش بر این است که با سعه صدر جلب رضایت کنیم و فکر کنم با خرید 5 خانه مشکل حل شده و مسیر تندروی آن بازگشایی شود.
شهردار با بیان اینکه بدهی‌های شهرداری تهران باعث شده تا این نهاد بدحساب جلوه کند، گفت: وقتی شما بدحساب می‌شوید، بانک‌ها دیگر برای کمک به پروژه‌ها پیشقدم نمی‌شوند و همین باعث می‌شود دست شما بسته شود و نتوانید همه کارهای وعده داده شده را انجام دهید. بخشی از بودجه ما از طریق اخذ تسهیلات تامین می‌شود اما زمانی که نمی‌توانیم بدهی‌های قبلی را تسویه کنیم، بانک‌ها تسهیلات جدید نمی‌دهند و همین باعث می‌شود تا نتوانیم از اوراق مشارکت هم بهره کافی را ببریم.
رقم‌های میلیاردی در شهرداری تهران
او ادامه داد: به هر صورت رقم‌هایی که ما با آن سر و کار داریم در کمتر دستگاه کشور دیده می‌شود، برای مثال یک خط متروی ما نظیر خط 6 و7، هر کدام ارزشی بالای 15 هزار میلیارد تومان دارند و چنین رقم‌هایی در سایر نقاط و شهرهای کشور کمتر هزینه می‌شود. همچنین ماهانه حدود 850 میلیارد تومان حقوق کارکنان را پرداخت می‌کنیم و اگر روزی 35 میلیارد تومان درآمد نداشته باشیم عملا در پرداخت‌های خود دچار مشکل خواهیم شد. متأسفانه با تشدید تحریم‌ها، در تحقق درآمدها و بودجه دچار مشکلاتی شده‌ایم اما همه تلاش مان بر این است که نارضایتی پیش نیاید و بتوانیم خدماتی که مردم نیاز دارند را به آنها ارایه کنیم.
فروش املاک شهرداری به معنای شهرفروشی نیست
او در پاسخ اینکه بسیاری معتقدند مدیریت شهری تحت مدیریت شما نیز شهر فروشی داشته است، گفت: اول باید تعاریف مربوط به شهرفروشی را با هم یکی کنیم و بگوییم چه چیزی را نقد می‌کنیم و به چه چیزی می‌گوییم شهر فروشی. اگر فضاهای شهری به گونه‌ای واگذار شود که از برنامه‌ریزی‌ها فاصله بگیرید این می‌شود شهر فروشی یعنی اینکه نتوانید بگویید پایان سال چه بلایی سر شهر و فضاهای شهر آمده است. مشکل میزان وابستگی بودجه به منابع ناشی از فروش فضاهای شهری است. اینکه شما ملکی از املاک شهرداری را بفروشید ایرادی ندارد کما اینکه ما خیلی از املاک را در شهر خریداری کرده، و بعد از احیا و بازسازی، واگذار می‌کنیم و درآمدش به شهر بر می‌گردد. اما اینکه شما با یک تصمیم نادرست و شتاب زده به یک‌باره دو طبقه به طبقات ساختمان‌های شهر اضافه کنید آن هم بدون اینکه زیرساخت‌های مورد نیاز آن را فراهم کنید و هیچ فکری هم برای تبعات آن نکنید این می‌شود شهرفروشی. حناچی افزود: زمانی که قصد داشتم از شورا برای شهردار شدن رای بگیرم گفتم کاری می‌کنم در یک دوره پنج ساله میزان وابستگی بودجه شهرداری تهران به ساخت و ساز را از 80 درصد به 50 درصد برسانم و جالب اینجا است که ما امروز ساخت و سازها را روی طرح تفصیلی شهر تهران قفل کرده‌ایم. این بزرگ‌ترین موفقیت بوده است البته روی آن خیلی مانور نکردیم برخی مواقع به همکاران می‌گویم ما قول دادیم پنج ساله این کار را انجام دهیم اما یک ساله آن را انجام دادیم. هر چند خیلی برای ما تبعات داشت و باعث شد از خیلی از درآمدها چشم پوشی کنیم، مجبور شدیم شرایط ریاضتی وسیعی را به اجرا بگذاریم اما به هر تقدیر باید این کار انجام می‌گرفت. من نظر شما را قبول ندارم که ما هم مانند گذشتگان شهر فروشی کردیم اگر شهر فروشی می‌کردیم وضعیت مان فرق داشت. شما بروید ببینید میزان فروش پروانه در شهرها و آخر سال چگونه بوده است در حالی که ما امروز روزانه کمتر از 40 پروانه صادر می‌کنیم. امروز میانگین متراژ صدور پروانه روزانه کمتر از 1500 متر مربع است. شهردار با بیان اینکه چند آمار درباره سال‌های 90 تا 92 و صدور پروانه ساخت می‌گویم تا خود مخاطبان مقایسه داشته باشند، گفت: در آن سال‌هایی که عنوان کردم، سالی 30 میلیون متر مربع پروانه صادر شده است، اگر این تعداد را به خالص مسکونی و بعد 4 نفر در هر خانوار تبدیل کرده و هر واحد مسکونی را 100 متری فرض کنیم هر سال، شهرداری معادل 800 هزار نفر را به تهران اضافه کرده است. در حالی که ما اصلا چنین کاری نکرده‌ایم نه‌تنها به این کار اعتقادی نداریم بلکه نمی‌گذاریم این کار انجام شود زیرا آن مسیر هیچ حدی ندارد و هیچ‌وقت به انتهای آن نمی‌رسیم. او با طرح این سوال که چگونه این کار را انجام دادیم، تصریح کرد: شهر را به سمت اجرای درست طرح تفصیلی بردیم . این امر باعث شد، کمبود منابع پیدا کنیم اما برای جبران این کمبود چند راه پیش رویمان بود. در اولین گام به‌روزرسانی عوارض را مد نظر قرار دادیم زیرا چند سالی بود دفترچه عوارض بروز نشده بود. علاوه بر این دو لایحه را به دولت فرستادیم که یکی از آنها بحث مالیات بر ارزش افزوده بود که باعث شد سهم شهرداری‌ها 4 درصد بشود که کار بزرگی محسوب می‌شود. همچنین در قانون بودجه تمهیداتی به کار بردیم تا در قانون بودجه سهم کلان‌شهرها و شهرداری تهران را افزایش بدهیم و در کنار اینها تعدادی پروژه هم تعریف کردیم که هم سرمایه محور هستند و هم باعث می‌شوند تا عواید ناشی از بهره‌برداری به شهر بازگردد.وی افزود: اما در نهایت یک قاعده حقوقی وجود دارد که می‌گوید اگر کسی مدعی است باید یک سند رو کند و ما هم می‌گوییم اگر کسی یک برگ سند درخصوص شهرفروشی در این دوره با همین تعریفی که گفته شد دارد به ما ارایه کند. ما ادعا می‌کنیم که به اجرای طرح تفصیلی نزدیک شده‌ایم البته برخی پروانه‌ها بوده است که دستور نقشه گرفته‌اند یا پولی داده بودند که برای آنها از لحاظ حقوقی حقی ایجاد کرده بود اما به آن پارادایم شیفتی که برای ما در شهرداری تهران ترسیم شده بود نزدیک شده‌ایم.
