در حالی وزارت راه و شهرسازی در حال فراهم‌سازی زیرساخت‌های ساخت ۴۰۰ هزار مسکن است که برخی کارشناسان معتقدند این برنامه در یک فاصله زمانی ۳ساله روی بازار مسکن تاثیرگذار خواهد بود.
به گزارش تسنیم، محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی از برنامه ساخت 400 هزار واحد مسکونی برای تعادل‌بخشی به عرضه و تقاضای مسکن رونمایی کرده است. برنامه‌ای که قرار است در قالب آن 100 هزار واحد در شهرهای زیر 25 هزار نفر جمعیت توسط بنیاد مسکن، 200 هزار واحد در شهرهای جدید و 100 هزار واحد نیز در بافت‌های فرسوده ساخته شود.
کارشناسان اقتصاد مسکن نظرات متفاوتی درباره هدف اجرای این برنامه دارند؛ فردین یزدانی که در گذشته‌ای نه چندان دور از مشاوران وزارت راه و شهرسازی و یکی از طراحان مسکن مهر بوده است با وجود خوش‌بینی به تاثیرگذاری ساخت 400 هزار واحد مسکونی نسبت به آن با نگاه تردید سخن می‌گوید. یزدانی در این باره گفت: فکر می‌کنم انگیزه اصلی دولت برای اجرای برنامه ساخت 400 هزار مسکن این است که به دلیل شرایط حاد اقتصادی -حدس کارشناسی‌ام این است- می‌خواهد مقداری چرخ اقتصاد هم راه بیندازد. این یک نکته. وی ادامه داد: نکته دوم اینکه در بافت‌های فرسوده سال 93 مصوبه‌ای برای پرداخت وام‌های نوسازی داشتیم که عملا تامین اعتبار نشد به همین دلیل عملکردش بسیار پایین بود. وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون منابع مالی نوسازی بافت فرسوده ظاهرا از صندوق توسعه ملی تامین اعتبار می‌شود، تصریح کرد: فکر می‌کنم اگر ساماندهی و مدیریت خوبی در این قسمت باشد تا حد زیادی از 100 هزار واحدی (در بافت‌های فرسوده) که از محل صندوق توسعه ملی تامین اعتبار شده به منصه ظهور رسیده و جریان تخریب و نوسازی صورت خواهد گرفت.
کارشناس اقتصاد مسکن درباره تاثیر 300 هزار واحد مسکن دیگر در بازار اجاره گفت: فکر می‌کنم در حالت ایده‌آل این واحدها طی 2 تا 3 سال آینده ساخته شود که البته نسبت به آن شک دارم. سابقه نظام مدیریتی در کل کشور یعنی کل دولت‌ها نشان می‌دهد که چنین اتفاقی دور از ذهن است. یزدانی بیان کرد: اگر فرض را بر این بگذاریم که به صورت ایده‌آل هم ساخته شود تاثیر آن، آنی نبوده و دو سه سال بعد در بازار اثرگذار خواهد بود.
وی با تاکید بر اینکه ساخت 400 هزار واحد مسکونی تاثیر مشخصی بر بازار اجاره‌بهای مسکن نخواهد داشت، اظهار کرد: چنانچه بخشی از این واحدها را وارد بازار اجاره کنند، می‌توان به اثرگذاری آن برای سال‌های آینده امیدوار بود. وی ادامه داد: شما بر اساس یک مکانیزم وام و اعتبار ساخت و‌سازی انجام می‌دهید و بر اساس آن انتظار می‌رود سازنده واحدهای مسکونی را بسازد و در بازار به فروش برساند. در واقع می‌توان گفت این برنامه هیچ ربطی به بازار اجاره ندارد. تنها حالتی که می‌شود در واقع شبیه‌سازی کرد و تصور ذهنی داشت اینکه بخشی ازاین واحدها به فروش نمی‌رود. در نتیجه سازنده مجبور می‌شود به صورت اجاره داری عمل کند.
وی افزود: شاخص این ایده نیز به گونه‌ای نیست که در واقع نسبت به حجم روز افزون تقاضای اجاره نشینی معنی‌دار باشد و تاثیر آنچنانی روی این موضوع نمی‌بینیم. فارغ از موضوع باید به فاکتور تورم توجه شود. اگر تورم در بخش مصالح ساختمانی ادامه پیدا کند دیگر با این برنامه وام و اعتبار شدنی نیست. یزدانی بیان کرد: در این ساختار فاکتور بی‌ثباتی و فاکتور قدرت خرید را دارید که سازنده هم به یک امیدی سرمایه‌گذاری می‌کند. اگر سازنده ببیند قدرت خرید تنزل پیدا کرده قاعدتا یا وارد فرآیند تولید نمی‌شود یا نیمه کاره رها می‌کند تا بازار به یک نقطه‌ای برسد که بتواند ساختمان نیمه‌تمام را تمام کند.
۱۰ درصد واحدهای مسکونی خالی از سکنه
حسام عقبایی، نایب‌رییس اتحادیه مشاوران املاک نیز با اعلام اینکه ۱۰ درصد واحدهای مسکونی کشور خالی از سکنه هستند، گفت: بانک‌ها و هلدینگ‌های ساختمانی با پول مردم بخش عمده‌ای از خانه‌های لوکس را می‌سازند. عقبایی با بیان اینکه در خصوص خانه‌های خالی و مالیات بر خانه‌های خالی اقدامی صورت نگرفته است، افزود: بر اساس بانک مرکزی و مرکز آمار ایران اعلام کرده 2 میلیون و 500، 600 هزار واحد مسکونی خالی ما در کشور داریم. در ایران تقریبا 25میلیون واحد مسکونی وجود دارد یعنی 10 درصد از خانه‌هایی که در کشور وجود دارد، خالی است. به نظرم خالی بودن 10 درصد از خانه‌های کشور یک امر طبیعی است یعنی 10 درصد از خانه‌های کشور باید خالی باشد که روند جابه‌جایی‌ها و تغییر و تحولات در کشور صورت بگیرد این نکته اول.
نایب‌رییس اول اتحادیه مشاوران املاک تاکید کرد: نکته دوم اینکه این تعداد خانه خالی، واحدهای مسکونی قابل بهره‌برداری به مفهوم تزریق آن به جامعه در جهت تعادل بازار نیست.
کمبود ۱.۵ میلیون مسکن در کشور
در همین حال، فرج‌الله رجبی، عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه میزان تولید مسکن در سه سال منتهی به امسال نامناسب بوده است، گفت: وزارت راه و شهرسازی می‌تواند عرضه و تقاضا را تحریک و به شکل‌گیری بستری برای ایجاد یک امنیت روانی برای سازندگان کمک کند. به گزارش تسنیم، فرج‌الله رجبی با مثبت ارزیابی کردن نگاه کنونی حاکم بر وزارت راه و شهرسازی اظهار کرد: این نگاه می‌تواند چشم‌انداز خوبی برای آینده باشد و سازوکار اجرایی‌تری به خود بگیرد؛ به نظر می‌رسد سایر بخش‌های دولت نیز باید در این حوزه مداخله مثبت داشته باشند و این کاری نیست که وزارت راه و شهرسازی به تنهایی از پس آن برآید و تنها از این وزارتخانه مطالبه‌گری کنیم.
وی ادامه داد: دولت باید متولی و وزارت راه و شهرسازی محور تعادل بخشی حوزه مسکن باشد و فکر می‌کنم این اقدام موثری است. ضمن اینکه باید تلاش کنیم که بلافاصله بخشی از نتایج عملی طرح‌های یادشده آشکار شود.
وی با نامناسب خواندن میزان تولید مسکن در سه سال منتهی به سال 98، افزود: هر سال حدود 500 هزار واحد مسکونی عقب هستیم. سازندگان، انبوه‌سازان، مهندسان فعال در حوزه ساخت‌وساز و خود مردم باید به این بازار رونق دهند چون این بازار متقاضی خود را دارد.
عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه وزارت راه و شهرسازی می‌تواند عرضه و تقاضا را تحریک و به شکل‌گیری بستری برای ایجاد یک امنیت روانی برای سازندگان کمک کند، اظهار کرد: دولت نیز می‌تواند اعتبارات خود را به سمتی سوق دهد تا برای بخشی از واحدهای ساخته شده تعهد خرید داده و به شکل اجاره به بنگاه‌های خصوصی واگذار کند.
