تسهیلات مربوط به خرید مسکن انواع متفاوتی دارند و جدا از بانک عامل مسکن، تعدادی از بانک‌های دیگر از جمله پاسارگاد، اقتصاد نوین وملی هم وام‌هایی با شرایط متفاوت در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند.
درواقع اگر چه تمامی این تسهیلات برای خرید مسکن است اما سقف پرداخت، نرخ سود، مدت بازپرداخت و... این وام‌ها با یکدیگر فرق می‌کند اما جدا از دو تسهیلات اصلی بانک مسکن برای خرید (اوراق ممتاز و صندوق پس انداز مسکن یکم) براساس تصمیمی که در سیستم بانکی کشور در سال گذشته گرفته شد، یک نوع وام خرید مسکن توسط بانک ملی پرداخت می‌شود که سقف وام پرداختی بسیار نزدیک به سقف تسهیلات اوراق است به همین منظور، روزنامه تعادل علاوه بر بررسی دو وام اصلی و تعریف شده در بازار مسکن، شرایط مربوط به دریافت این وام را تحلیل می‌کند.
ناگفته نماند تعدد این وام‌ها این سوال را پررنگ می‌کند که آیا این وام‌ها توانسته‌اند به متقاضیان خرید مسکن کمک کنند؟ به نظر می‌رسد پیش از افزایش قیمت‌ها، وام‌های مسکن اثرگذاری بیشتری داشتند اما با جهش قیمت‌ها و افت حجم پوشش‌دهی این تسهیلات در قیمت مسکن، شاهد کاهش اثرگذاری آنها بودیم.
شرایط دریافت وام‌های خرید
دراین بخش شرایط لازم برای دریافت 3 نوع وام اصلی مسکن را شرح می‌دهیم.
برای دریافت وام خرید بانک ملی، باید 18میلیون و 200 هزار تومان را به مدت 120 ماه (حدود 10 سال) را در بانک سپرده‌گذاری کنید تا بتوانید وام 60 میلیون تومانی دریافت کنید که سود آن 17.5 درصد و بازپرداخت آن 12ساله است؛ در این نوع طرح، ماهانه به متقاضی یک برگه تسهیلات مسکن 500 هزار تومانی در ازای سود سپرده واگذار می‌شود که می‌تواند از طریق آن از بانک ملی به همین مقدار وام مسکن دریافت کند یا حتی این برگه‌ها را در فرابورس به فروش برساند.
برای دریافت وام از صندوق پس انداز مسکن یکم، در گام اول باید حساب صندوق پس انداز مسکن یکم افتتاح کنید و سپس باید از تاریخ افتتاح حساب 12 ماه بگذرد (باید چک برگشتی نداشته باشد و بدهی‌های سررسیده را تسویه کند) تا متقاضی موفق به دریافت وام از این صندوق شود؛ سقف تسهیلات معادل با 80 میلیون تومان در شهرهای بزرگی مانند تهران است، سقف تسهیلات در دیگر شهر‌ها معادل با 40 میلیون تومان است ضمن اینکه حداقل مدت انتظار اولیه حدود 12ماه است و مدت بازپرداخت وام مسکن هم در این حالت حداکثر 12سال است.
سقف پرداخت وام‌های مسکن از محل خرید اوراق به صورت انفرادی برای تهران تا ۷۰ میلیون تومان، مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت تا ۶۰ میلیون و سایر مناطق تا ۵۰ میلیون تومان قابل پرداخت است البته این تسهیلات برای زوجین هم تعریف شده و در تهران تا ۱۲۰ میلیون، مراکز استان و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت تا ۱۰۰ میلیون و سایر مناطق تا ۸۰ میلیون تومان می‌توانند تسهیلات دریافت کنند و متقاضی باید برای بازپرداخت، سودی حدود ۱۷.۵ درصد را بپردازد و زمان بازپرداخت حداکثر ۱۲ سال و امکان بازپرداخت به روش‌های ساده و پلکانی وجود دارد.
امکانات و محدودیت‌های وام
دارندگان اوراق تسه می‌توانند بدون محدودیت بار دیگر وام‌های پرداختی از همین محل را دریافت کند.
به‌طور معمول دارندگان وام اوراق‌دار امکان دریافت تسهیلات صندوق پس‌انداز یکم را ندارد، درواقع فردی که از تسهیلات مربوط به اوراق ممتاز استفاده کرده، امکان تامین منابع به صورت مستقیم از محل صندوق پس‌انداز یکم را ندارد مگر اینکه وام از شخص دیگری که آن را دریافت کرده و قسط اول را هم پرداخت کرده است، به او منتقل شود.
تسهیلات صندوق پس انداز یکم در دو گروه انفرادی و زوجین قابل پرداخت خواهد شد.
برای دریافت هر مبلغ از تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم در دوره یکساله باید تا نیمی از آن سپرده‌گذاری شود اگرچه امکان سپرده‌گذاری کمتر با دوره طولانی‌تر هم وجود دارد و در این مدت اگر سپرده‌گذار خواهان برداشت منابع خود از صندوق پس‌انداز باشد به آنها بر اساس سود مصوب شورای پول و اعتبار سود سپرده تعلق می‌گیرد.
تسهیلات صندوق پس‌انداز یکم مخصوص خانه‌اولی‌ها است یعنی هیچ متقاضی نمی‌تواند قبل از دریافت این تسهیلات از سایر وام‌های مسکن استفاده کرده باشد و متقاضی از تسهیلات بانک مسکن و سایر بانک‌ها جهت خرید، احداث واحد مسکونی، انتقال سهم‌الشرکه یا تعمیر واحد مسکونی استفاده نکرده باشد.
یکی دیگر از شرایط دریافت تسهیلات مسکن صندوق پس‌انداز مسکن یکم، طرح «خرید زمان» است و متقاضی می‌تواند بعد از گذشت 6ماه سپرده‌گذاری از محل امتیازحساب صندوق پس‌انداز مسکن خود، از تسهیلات بیش از 8 میلیون تا سقف ۱۲ میلیون تومان استفاده کند و جهت استفاده از این طرح باید متوسط موجودی در حساب دو برابر تسهیلات دریافتی باشد به عنوان مثال متقاضی وام ۱۲میلیونی باید تا ۲۴ میلیون تومان را در 6 ماه سپرده‌گذاری کند.
