گروه راه و شهرسازی|
نوروز امسال برای بسیاری از ایرانی‌ها طعم تلخ بی‌خانمانی و مرگ داشت. بسیاری از هموطنان شاهد از بین رفتن خانه و وسایل زندگی خود بودند، بدون اینکه کاری از دستشان برآید. سیل ویرانگر از شمال کشور و شهرهای شمالی شروع شد و تا پایان تعطیلات دیگر شهرهای غربی و جنوبی کشور را درگیر کرد و هنوز هم ادامه دارد. هنوز هم برخی روستاها و شهرها در حال تخلیه‌اند و مردم ناامیدانه وسایل زندگی، دام‌ها و زمین‌های خود را رها می‌کنند تا جان خود را نجات دهند. در پایتخت نیز نگرانی درباره وقوع زلزله جای خود را به هراس از روان شدن سیل در خیابان‌های شهر داد. اتفاقی که خوشبختانه رخ نداد، اما با توجه به اینکه از شنبه سامانه بارشی جدیدی وارد کشور می‌شود نمی‌توان به یقین گفت احتمال وقوع سیل در تهران به کلی از بین رفته است. با توجه به وجود رودخانه و روددره‌های شمال و شمال غرب تهران همواره خطر سیل برای تهران وجود دارد. خطری که کمتر مورد توجه مسوولان شهری قرار گرفته است.
به گزارش تعادل، در پی بارندگی‌های چند روز اخیر پل تاریخی کن آسیب دید و گزارش‌های مردمی حاکی از آن است که یکی از بخش‌های اصلی پل یعنی پایه، عرشه و پشت‌بند پل به عنوان راه ارتباطی و رفت و آمد مردم روستای کن با سولقان از طریق این پل از بین رفته است. یکی از شاهدان عینی عنوان کرده که آب تا طاقی پل بالا آمده بود و بیشتر مردم مجبور شدند خانه‌هایشان را تخلیه کنند. اما احمد صادقی، رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران موضوع شکستن پل کن را تکذیب کرده و عنوان کرد: پلی که شکست پل کن نبود بلکه پلی قدیمی در منطقه چهاردانگه بود و خطری برای پایتخت نداشت، گودال‌های منطقه ۱۸ از دغدغه‌های چند ساله مدیریت شهری است که سرانجام موفق شدیم از ادامه فعالیت در این منطقه جلوگیری کنیم. طی مدت بارندگی نیز مسیر رودخانه کن کنترل شده بود، دیواره این کنترل مقاوم‌سازی و پایدار شده، مسیر رودخانه لایروبی و موانعی برای عدم خروج آب ایجاد شده بود. خوشبختانه به‌طور ویژه این منطقه مورد رصد قرار گرفت و شاهد مشکلی نبودیم.
نصب سامانه هشدار سریع سیل
صادقی همچنین از نصب سامانه هشدار سریع سیل در رودخانه شمالی پایتخت خبر داد و گفت: پروژه سامانه هشدار سریع تهران به نیمه رسیده و اولین رودخانه پایتخت در نیمه نخست سال به این سامانه مجهز می‌شود. به گفته صادقی، خیابان سازمان آب و آریافر (جلال آل‌احمد) بیشترین حجم آبگرفتی را در بارندگی‌های اخیر داشتند. در اطرف شهر تهران هم وضعیت مناسب نبود، به‌ویژه در اطراف شهر آفتاب و بخش‌های جنوب و جنوب غربی پایتخت که برخی از روستاها دچار آبگرفتگی شدید شده بودند که در حال حاضر این مشکلات کمتر شده است.
دو فروریزش در شهریار و تهران
همزمان با افزایش بارش‌ها در تهران برخی کارشناسان عنوان کردند به دلیل بارش‌ها احتمال فرو نشست زمین در بخش‌هایی از تهران از جمله بخش‌های جنوبی وجود دارد و همزمان خبر فرو نشست زمین در خیابان مولوی این نظریه را قوت بخشید. به گفته علی بیت‌اللهی، رییس بخش زلزله‌شناسی وزارت راه و شهرسازی خطر فرونشست زمین در سطح شهر تهران به ویژه در قسمت مرکزی و جنوبی شهر از جمله در امتداد خیابان مولوی، حوالی منطقه بازار و جنوب تهران بسیار جدی است.
دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی اعلام کرد: یکی از مهم‌ترین مسائل نه تنها در تهران بلکه در مناطق سیل‌زده مثل استان‌های گلستان، کرمانشاه، لرستان، خوزستان، همدان و استان‌هایی که تحت تاثیر بلندمدت آب سیلاب قرار می‌گیرند موضوع نشست زمین است. بدین معنا در اثر رطوبت و جذب آب، زمین مرطوب شده و حالت نرم می‌گیرد و احتمال نشست‌های موضعی به صورت نقطه‌ای و محلی در پای ابنیه‌ها و سازه‌ها مثل پل‌ها و ساختمان‌ها وجود دارد که باید کاملا مراقب باشیم.
وی گفت: از روز 12 فروردین حداقل دو گزارش دریافت کردم که در دو منطقه یعنی شهریار و تهران فروریزش‌هایی رخ داده است. بنابراین با توجه به وجود قنات‌هایی که به صورت ممتد در شهر تهران که طول شاخه‌های شناخته شده آن ۵۵۰ کیلومتر است و با توجه به بارندگی‌های ممتد که در زیر زمین و در سطح زمین به صورت آب‌روان، حرکت و مقدار آنها تشدید پیدا می‌کند، مهم است که به احتمال رخداد نشست زمین و فروریزش توجه کنیم.
این در حالی است که رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران در پاسخ به اینکه اعلام شده بعد از بارندگی‌های طولانی یکی از مخاطرات جانبی علاوه بر سیلاب، نشست‌های موضعی و ریزش زمین به ویژه در زمین مرکزی و جنوبی شهر است، گفت: مدیریت بحران شهر تهران این موضوع را در دستور کار قرار داده بود و فرونشست و رانش زمین در مناطق ۲۲ گانه یکی از موضوعاتی بود که به دقت مورد رصد قرار گرفته بود.
صادقی ادامه داد: فرونشست و نشست‌های موضعی ناشی از بارندگی منطقه‌ای از تهران را تهدید نمی‌کند و تنها مشکل فرونشست مولوی بود که برطرف شده است. علی محمد سعادتی، شهردار منطقه 12 نیز با تکذیب فرونشست زمین به دلیل بارندگی‌های اخیرگفت: در بارندگی‌های اخیر در شهر تهران به ویژه در منطقه 12 مشکلی پیش نیامده است. به گفته او این نشست مثل تمام نشست‌هایی است که در هر نقطه می‌تواند رخ دهد. در سال‌های پیش در محورهای مختلف منطقه ۱۲ و مناطق دیگر هم شاهد این اتفاق بوده‌ایم. اما بارندگی‌ها در تهران خسارات جانی در پی داشت و حادثه ریزش کوه در دره فرحزاد که پیش از این اعلام شده بود خسارت جانی نداشته است منجر به مرگ جوانی ۳۹ ساله شد. ریزش کوه در محدوده دره فرحزاد باعث گرفتار شدن ۵ نفر در زیر آوار شدکه ۳ تن از این افراد نجات پیدا کرده و یک نفر نیز دچار شکستگی شده بود.
همچنین در روزهای ابتدایی نوروز و با شروع بارش‌ها و نیز در روزهای پایانی تعطیلات مراکز تفریحی کن، فرحزاد، درکه، دربند و دیگر تفرجگاه‌های شمالی شهر تعطیل شدند و از شهروندان تهرانی خواسته شد تا از تردد به این اماکن خودداری کنند.
تهران در آماده‌باش کامل
پیروز حناچی، شهردار تهران نیز از آماده باش کامل تهران از ابتدای فروردین ماه خبرداد و تاکید کرد: از نظر سیل و رخداد چنین حوادثی مشکلی در پایتخت نداریم و نیرو‌های مختلف در تهران از ابتدای فروردین در آمادگی کامل به سر می‌برند. به گفته او، با وجود مشکلاتی که در برخی مناطق به دلیل بارش باران به وجود آمده اما از طرفی بخش عظیمی از خشکسالی و کم‌آبی در مناطق مختلف مانند زاهدان نیز برطرف شده است.
حناچی افزود: با هماهنگی‌هایی که با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات صورت گرفته، در هفت رود دره تهران سامانه آماده‌باش و هشدار را فراهم خواهیم کرد. 6 منطقه دارآباد، دربند، درکه، فرحزاد، کن و وردآورد به عنوان دره‌های حاد تهران شمرده می‌شوند که در مدت یک هفته اطلاعات و موارد مهم به‌وسیله پیامک به مردم این مناطق اطلاع‌رسانی شد.
سد‌های تهران سرریز نمی‌شوند
اما اظهارنظر استاندار تهران در خصوص وقوع سیل نیز در نوع خود جالب توجه است. به گفته انوشیروان محسنی‌بندپی با تدابیری که اتخاذ شده اگر یک‌ماه هم در تهران بارندگی رخ دهد شاهد سرریزشدن سد‌ها نخواهیم بود.
او ادامه داد: روز دوازدهم فروردین پیک آب ۳۵۰ مترمکعب بر ثانیه را در ورودی سد لتیان شاهد بودیم به همین دلیل تصمیم گرفتیم خروجی سد را به 100 مترمکعب بر ثانیه برسانیم و آب خروجی را به سمت سد ماملو هدایت کنیم. ورودی سد کرج هم به بیش از ۲۰۰ مترمکعب بر ثانیه رسید که منجر به افزایش خروجی آن شد.
