گروه راه و شهرسازی| آزاده کاری|
پیروز حناچی، چهاردهمین شهردار تهران پس از انقلاب امروز در صحن شورای شهر تهران سوگند یاد می‌کند. بعد از اتفاقاتی که منجر به استعفای دو شهردار قبل منتخب شورای پنجم شد، به نظر می‌رسد حناچی دست‌کم تا سال 1400 شهردار تهران و به عبارتی دیگر تا پایان دوره پنجم شورای شهر باقی بماند.
حناچی در برنامه‌ای که با عنوان «تهران شهری برای همه» به شورای شهر ارایه کرد، 8 پروژه را برای آینده شهر تهران پیشنهاد کرده است. شاید بتوان مهم‌ترین اولویت‌های برنامه هشتگانه او را این گونه خلاصه کرد: احیای محدوده تاریخی شهرری و کارخانه سیمان ری، بازآفرینی محور تاریخی‌ـ‌فرهنگی لاله‌زار تا بازار تهران، اجرای تله‌کابین از فرحزاد به امامزاده داوود(ع)، الکترونیکی‌کردن صدور پروانه ساختمانی با کاهش زمان به سه ماه، اجرای LRT در محورهای طولانی شهر، اجرای پروژه حمل‌و‌نقل عمومی حقانی، ثبت جهانی خیابان ولیعصر و طراحی و ساخت مجموعه تفریحی گردشگری جنوب دریاچه چیتگر که به پیشنهاد او، این پروژه‌ها در کنار برنامه‌های مصوب و با مشارکت بخش خصوصی اجرا خواهد شد.
به گزارش تعادل، توسعه حمل و نقل عمومی مبتنی بر حمل و نقل ریل پایه از مهم‌ترین اولویت‌های حناچی محسوب می‌شود. ناگفته نماند او زمانی که معاون معماری و شهرسازی وزیر راه در دولت یازدهم بود نیز همانند آخوندی به ایجاد شهر ریل پایه اعتقاد داشت و بارها مخالفت خود را با آنچه در زمان مدیریت قالیباف بر شهر تهران رفته بود، اعلام کرد. او از مخالفان جدی ساخت اتوبان طبقاتی صدر و توسعه بزرگراه‌ها بود و بیشتر بر روش‌های نوین شهرسازی که انسان محورند و نه خودرو محور تاکید دارد. حناچی در زمان معاونت وزیر بارها اعلام کرد که برای دو طبقه کردن پل صدر حتی 4 صفحه مطالعه هم انجام نشده است. او دراین‌باره گفته بود: «موقعی که پل صدر ساخته می‌شده تعداد زیادی از اتوبان‌های دو طبقه بتنی در دنیا در حال جمع شدن بوده است. حداقل ۲۰ مورد در امریکا و یک مورد در سئول، اتوبان‌های دو طبقه‌ای جمع شده و تبدیل به فضای عمومی شهر شده است. من نمی‌گویم مطالعه‌ای برای چگونگی دو طبقه کردن صدر انجام نداده‌اند، قطعا کار پیچیده‌ای صورت گرفته است. وسط شهر یک سازه در هم تنیده بتنی را اجرا کردن کار ساده‌ای نیست ولی اینکه چرا باید صدر را دو طبقه کنند، چهار صفحه مطالعه نداشته‌اند. در حالی که وقتی می‌خواهیم با توجه به این محدودیت منابع، برای پروژه‌ای با صرف هزینه‌های تملک و تونل و غیره تا ۷۰۰۰ میلیارد تومان هزینه کنیم باید مطالعات عمیقی داشته باشیم که چرا باید این کار را انجام دهیم.»
اما در زمینه ساخت و ساز باید پذیرفت که تهران دیگر جایی برای نفس کشیدن و زمینی برای ساخت و ساز ندارد و افزایش تعداد برج‌ها و ساختمان‌های بلندمرتبه که در دوره مدیریت 12 ساله قبلی بر شهر تحمیل شد، دیگر رمقی برای شهر باقی نگذاشته است. هر چند از ابتدای آغاز به کار شورای پنجم، هم محمد علی نجفی و هم محمدعلی افشانی هر دو تاکید داشتند که شهر فروشی ممنوع و ساخت و سازها باید سرو سامان بگیرد.حتی محمدعلی نجفی در دوره کوتاه مدیریت خود خرید و فروش هولوگرام که منبع اصلی فساد در شهرداری و فروش تراکم تلقی می شود را ممنوع کرد؛ اما واقعیت این است که تهران دیگر جایی برای ساخت و ساز ندارد و علاوه بر آن رکود بازار مسکن نیز طی یک سال گذشته باعث شد تا عملا میزان ساخت و سازها کاهش پیدا کند. بنابراین شاید نتوان از حناچی به عنوان شهرداری که قرار است تا سال 1400 بر شهرتهران مدیریت کند انتظار زیادی در این زمینه داشت و قطعا شاهد تحولات بزرگی در حوزه ساخت و ساز نخواهیم بود اما این دوره می‌تواند با سر و سامان دادن به طرح تفضیلی و طرح جامع و نیز تصویب قوانینی که کمبود آنها به وضوح احساس می‌شود، شرایط را به گونه‌ای رقم زند که در سال‌های آینده ساخت و ساز در تهران نظم و انتظام خاصی بگیرد و از این حالت هرج و مرج و پر فساد خارج شود.
حناچی یکی از منتقدان اصلی آنچه در منطقه 22 اتفاق افتاده نیز به شمار می‌رود. به گفته او، تمام آنچه در این منطقه طی سال‌های اخیر رخ داده است خلاف بوده و دیگر نمی‌توان برای آن کاری کرد. به گفته او منطقه ۲۲ در افق طرح جامع تهران باید تا سال ۱۴۰۴ جمعیتی بالغ بر ۲۱۰ هزار نفر را در خود جای می‌داد. اما در حال حاضر پروانه برای جمعیتی معادل ۸۰۰ هزار نفر صادر شده و کل اتفاقاتی که در این منطقه افتاده خلاف است. اکنون وزیر سابق که منتقد اصلی سیاست‌های قالیباف بود بر مسند شهرداری تهران تکیه زده است و فرصت خوبی است تا اندیشه‌های نوین خود را در حوزه شهرسازی عملی کند.
مبارزه با فساد در شهرداری
بهرام فریور صدری، کارشناس شهری در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد که شهردار جدید باید مهم‌ترین اولویت خود را مبارزه با فساد در شهرداری قرار دهد. او گفت: فساد سازمان یافته یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که سال‌هاست شهرداری از آن رنج می‌برد و امیدوارم آقای حناچی بتواند اطراف خود را از مفسدان پاک کند.
وی ادامه داد: موضوع دیگری که دکتر حناچی در وزارت راه نیز به دنبال آن بود جلوگیری از تراکم فروشی و شهر فروشی است.همان طور که می‌دانید سال‌هاست فروش تراکم به منبع فساد در شهرداری تبدیل شده و بهترین گزینه‌ای که می‌تواند با این موضوع برخورد کند، آقای حناچی است.او باید طرح‌ها و برنامه‌های تهران را قانونمند کند و روش‌های مفصلی برای این کار وجود دارد. خوشبختانه انجمن صنفی مهندسان مشاور شهرساز و معمار رابطه خوبی با شهردار جدید دارند و امیدواریم که در این زمینه بتوانیم به او کمک کنیم.
او ادامه داد: بهنگام کردن طرح‌های جامع و نیز طرح تفضیلی تهران و نیز اصلاح اشتباهاتی که در این طرح‌ها وجود دارد، از موارد مهمی است که شهردار جدید باید در اولویت کاری خود قرار دهد.قانونمند کردن نظام برنامه‌ریزی شهر تهران جزو وظایف دکتر حناچی است و امیدوارم در این کار موفق ظاهر شود.
همان طور که عنوان شد در برنامه‌های حناچی راه‌اندازی خطوط ال آرتی مد نظر قرار گرفته است. در واقع حناچی در نظر دارد تا تراموا را وارد سیستم حمل و نقل تهران کند. هر چند این ایده همواره مخالفان و موافقانی داشته است اما صدری معتقد است سیستم حمل و نقل ریلی کمک زیادی به حل مشکل ترافیک و نیز آلودگی هوا می‌کند. او در این‌باره توضیح داد: شبکه رفت و آمد عمومی یکی از مهم‌ترین مشکلات تهران است و هرقدر بیشتر سیستم حمل و نقل ریلی چه در قالب مترو و چه تراموا افزایش یابد کمک بزرگی به جابه‌جایی شهروندان خواهد کرد و رفت و آمد تسهیل می‌شود.باید به هرطریقی رفت و آمد با تردد با وسایل نقلیه شخصی را در تهران کاهش داد .
تهران نیازمند برنامه جدید
سعید سادات نیا، کارشناس شهری نیز در گفت‌وگو با تعادل دراین‌باره اظهار داشت: شهر ما اکنون بیشتر نیازمند یک برنامه درست و بازنگری در طرح‌های جامع و تفضیلی است که متاسفانه مثله شد و طرحی که توسط 20 کارشناس و مشاور تهیه شده بود تغییر کرد و ابزاری شد برای یک عده از مدیران که بتوانند امیال خود را اجرایی کنند.همچنین این برنامه در گذر زمان به ابزاری برای تراکم فروشی و تعدی به حقوق شهروندان تبدیل شد.نیاز است این پروسه تغییر کند و به روندی بازگردیم که بتوان شهر را براساس برنامه درست، علمی و واقعی و بر اساس ظرفیت‌های شهر اداره کنیم .اکنون شهر تهران بیش از دو برابر پتانسیل واقعی آن بارگذاری شده و واحدهای خالی در منطقه 22 و نیزمناطق شمالی به یکی از معضلات اصلی شهر تبدیل شده است.
این کارشناس شهری با بیان اینکه تخصص آقای حناچی شهرسازی است گفت: برخی به او انتقاد وارد می‌کنند که سابقه اجرایی کمی دارد اما واقعیت این است که این موضوع را با به کار گماردن دو معاون می‌توان جبران کرد اما آنچه مهم است داشتن یک برنامه هدفمند و واقع بینانه است که بتواند شهر را به ریل توسعه برگرداند.
او با تاکید بر اینکه روند رشد، توسعه، امنیت، آرامش و زیست بوم شهر خیلی سال است که مختل شده گفت: این همه باری که روی دوش این شهر گذاشته شده، ناجوانمردانه، تجاوزگرانه و غیرمتعارف است و تعدیل این‌بار، کار بسیار دشواری است.باید حقوق عمومی که شامل حمل و نقل، فضاهای عمومی، امنیت اجتماعی، شادابی شهری، هویت تاریخی فرهنگی شهر و زمینه‌های اشتغالزای شهر است و از شهروندان دریغ‌شده را به آنها باز گردانیم.
او با اشاره به تهیه گزارش وضعیت شهرداری توسط محمدعلی نجفی اظهار کرد: این گزارش واقعیت‌های بسیاری را عیان کرد.اینکه چقدر خطا داشته‌ایم و چقدر هزینه‌های اضافه برای شهر و شهروندان درست کرده‌ایم به شکل دقیق در این گزارش عنوان شده و باید آن را سرلوحه کارهای خود قرار دهیم.
این کارشناس شهری با تاکید بر اینکه مهم‌ترین اقدام برای شهر تهران تهیه یک برنامه اقدام عملی است، تصریح کرد: همچنین شهردار جدید باید اصلاح ساختار شهرداری را در اولویت کاری خود قرار دهد. سازمانی که فقط 13 هزار نفر طی یک سال به استخدام آن درآمده‌اند و در مجموع 68 هزار نفر نیرو دارد که اگر اصلاح نشود قطعا در عملکرد شهرداری تهران تاثیرگذار خواهد بود. شهرداری باید خود را از این‌بار سنگین که به آن تحمیل شده است، رها کند.
از سوی دیگر باید در نظر داشت که یکی از مشکلات پیش‌روی شهردار تهران نیروهایی هستند که این قطار را از ریل خارج کرده و این نامتوازن بودن را درشهرداری به وجود آورده‌اند و ممکن است در کار شهردار اختلال ایجاد کند.تصور من بر این است که آقای حناچی توانمندی، قدرت و پشتیبانی لازم برای اجرای برنامه‌هایش را دارد و باید در نظر داشت که مهم‌ترین پشتیبان شهردار، شهروندان هستند . اکنون شهروندان تهرانی عصبانی‌اند اما شهردار جدید می‌تواند با استفاده از پتانسیل‌های غنی شهر مردم را همراه کند.
