از اول آبان، به جای زوج و فرد بودن پلاک، سه مولفه میزان آلایندگی، میزان فرسودگی و معاینه فنی ملاک تردد خودروها در محدوده مرکزی شهر هستند
گروه راه و شهرسازی|
براساس گزارش وزارت بهداشت سالانه ۴ تا 5 هزار نفر از شهروندان تهرانی بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند و این در حالی است که براساس گزارش بانک جهانی سالانه ۱۲ هزار میلیارد تومان خسارت آلودگی هوا در شهر تهران تخمین زده شده است. به همین دلیل مسوولان شهری تهران با هدف کاهش آلودگی هوا، طرح کاهش (کنترل آلودگی هوای شهر موسوم بهLEZ) را کلید زدند.
میزان آلایندگی، میزان فرسودگی و معاینه فنی ملاک تردد خودروها سه مولفه طرح کاهش است. این طرح در سه فاز طراحی شده و سال گذشته فاز یک آن شامل معاینه فنی خودروها در محدده طرح ترافیک و محدوده زوج و فرد اجرا شد و از اول آبان ماه قرار است فاز دوم این طرح در شهر تهران اجرایی شود. در فاز دوم طرح کاهش خودروهای فاقد معاینه فنی در کل شهر تهران به صورت شبانه روزی کنترل می‌شوند و جریمه 50 هزار تومانی برای آنها در نظر گرفته شده است. در فاز سوم نیز محدودیت تردد خودروهای فاقد معاینه فنی در کل شهر تهران و منع تردد خودروهای کاربراتوری به محدوده در دستورکار قرار دارد اما زمان اجرای فاز سوم مشخص نیست.
افت کیفی هوای تهران در بهار
بر اساس آمارهای منتشره از ابتدای بهار امسال هوای تهران ۸ روز پاک و ۷۱ روز سالم داشت که از این نظر هوای بهار ۹۷ نسبت به سال‌های اخیر افت کیفیت داشته است. البته امسال نیز مانند سال‌های ۹۵ و ۹۶، هوا روز بحرانی و ناسالم برای همه نداشت و وضعیت هوا طی سال‌های اخیر هیچگاه مانند پاییز و زمستان به شرایط وخیم نرسیده است. در روز ابتدایی تابستان ۹۷ نیز کیفیت هوای تهران به دلیل افزایش آلاینده ازن، برای گروه‌های حساس با شاخص ۱۰۸ ناسالم اعلام شد. با آغاز فصل سرد و پایین آمدن دما پدیده وارونگی یا اینورژن در هوای شهرها به ویژه تهران به شکل آلودگی هوا خودنمایی می‌کند. شروع فصل پاییز و زمستان با بالا رفتن شدت آلودگی هوا گره خورده است. به گونه‌ای که با پایین رفتن دمای هوا، آلودگی هوا بالاتر می‌رود. این نوع از آلودگی که بر اثر وارونگی هوا اتفاق می‌افتد از اواخر پاییز آغاز شده و در دی ماه به اوج خود می‌رسد تا دی ماه آلوده‌ترین ماه سال لقب بگیرد. بنابراین انتظار می‌رود سال جاری با اجرای فاز دوم طرح کاهش آلودگی هوا در فصول سرد نسبت به سال‌های گذشته کاهش داشته باشد.
تاکید بر کاهش ذرات معلق
محسن پورسید آقایی با اشاره به اجرای فاز دوم طرح کاهش از ابتدای آبان ماه امسال توضیحاتی ارایه کرد و گفت: فاز دوم طرح کاهش با هدف معاینه فنی خودروها، اتوبوس‌ها و ناوگان حمل بار اجرایی می‌شود، در این خصوص سیاست‌های کاهش آلودگی هوا با تاکید بر کاهش ذرات معلق تنظیم شده است چرا که مهم‌ترین آلاینده شهر تهران ذرات معلق به ویژه ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون است که عموما ناشی از وسایل نقلیه موتوری به ویژه ناوگان خودروهای دیزلی، خودروهای سواری فرسوده دودزا و موتورسیکلت‌ها هستند.به گفته پورسیدآقایی در فاز اول طرح کاهش از مجموع 2 میلیون و ۵۴۴ هزار و ۸۱۵ خودروی سبک مراجعه‌کننده به مراکز ۷۰ درصد جزو مراجعات اول
و ۳۰ درصد مراجعه مجدد بوده‌اند. همچنین میزان مراجعات کل خودروها به مراکز معاینه فنی در سال ۹۶ نسبت به مدت مشابه سال قبل به دلیل اجرای طرح کاهش ۳۶ درصد افزایش داشته است.
تجهیز دوربین‌ها به کد تخلف معاینه فنی
بنا بر مطالعات شرکت کنترل کیفیت هوا سهم وسایل حمل و نقل موتوری از کل آلودگی هوای پایتخت حدود ۸۰ درصد است و بر همین اساس خودروها و موتورسیکلت‌های کاربراتوری سهم قابل توجهی در آلایندگی هوای شهر دارند. سهم آلایندگی خودروهای کاربراتوری و فرسوده در آلودگی شهر تهران حدود ۳۲ درصد است. یعنی ۳۲ درصد از آلودگی هوای شهر تهران تنها توسط ۱۰ درصد از خودروها تولید می‌شود.
به گزارش ایسنا، پورسیدآقایی با تاکید بر اینکه برگه معاینه فنی اصلی‌ترین شرط اجرای طرح کاهش است، یادآور شد: در حال حاضر طرح کاهش از ساعت 6 و 30 دقیقه صبح آغاز و در ساعت ۱۹ به اتمام می‌رسد و همچنین این طرح در روز پنجشنبه اجرا نمی‌شود اما از این پس در طرح کاهش به جای زوج و فرد بودن پلاک، سه مولفه میزان آلایندگی، میزان فرسودگی و معاینه فنی ملاک تردد خودروها در محدوده مرکزی شهر هستند. به ۷۸۰ دوربین جدید کد تخلف معاینه فنی داده شده است و برای تکمیل رینگ اطراف تهران نیز ۴۳ سامانه جدید دوربینی طراحی شده است که حلقه دور شهر تهران را تکمیل می‌کند که دوربین‌های این سامانه‌ها خریداری شده است.
سهم ۳۰درصدی اتوبوس‌ها در آلودگی
همچنین مطابق بررسی‌های انجام شده حدود ۳۰ درصد از کل ذرات معلق موجود در هوای شهر تهران متعلق به اتوبوس‌های حامل مسافر است، علاوه بر این اتوبوس‌ها ۱۲ درصد از کل آلودگی هوای تهران به ویژه ذرات معلق را به خود اختصاص داده‌اند. پورسیدآقایی در این باره گفت: با توجه به سهم بالای اتوبوس‌ها در آلودگی هوا، بخشنامه‌ای ابلاغ شد که براساس آن تردد کلیه اتوبوس‌های دودزا و فاقد معاینه فنی در تهران ممنوع و ضرب‌الاجلی را تا اول مهرماه برای تحقق این مهم تعیین کردیم که براساس آن اتوبوس‌های شرکت واحد باید به صورت ضربتی مورد بازدید قرار گیرند و از ابتدای مهر تردد همه اتوبوس‌های فاقد معاینه فنی معتبر ممنوع شد.
معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران تصریح کرد: مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی نیز موظف شده در صورت مشاهده هر نوع اتوبوس دودزا با شرکت خصوصی ممنوعه برخورد کرده و آن را جریمه کند و در صورت تکرار مجوز آن شرکت لغو شود، همچنین بازرسی‌های نامحسوسی توسط معاونت حمل و نقل ایجاد شده است که به صورت سرزده نسبت به رصد وضعیت معاینه فنی اتوبوس‌ها اقدام کنند. متاسفانه به دلیل افزایش سن فرسودگی اتوبوس‌ها و همچنین کمبودها در این حوزه شاهد آن هستیم که 5 درصد اتوبوس‌های پایتخت نتوانستند معاینه فنی دریافت کنند.وی با بیان اینکه در حوزه تعمیر اتوبوس، تعمیر قطعات و ... مشکلات زیادی داریم چراکه هزینه‌های تعمیرات اتوبوس 4 برابر شده است، گفت: با این حال در مقابل جان مردم مسوول هستیم و با وجود سخت‌تر شدن شرایط نسبت به سال‌های گذشته باز هم این کار را انجام می‌دهیم هرچند که ما معتقدیم اگر از سال‌های قبل که شرایط مالی شهرداری بهتر بود، این فشارها بر روی شبکه اتوبوسرانی اعمال می‌شد قطعا موفق‌تر می‌بودیم. وی با بیان اینکه اتوبوس‌های سازمان‌ها و سرویس ادارات وضعیت بدتری نسبت به اتوبوس‌های شرکت واحد دارند، گفت: ۱۸ درصد کل آلودگی هوای پایتخت مربوط به اتوبوس‌های سرویس سازمان‌ها و شرکت‌هاست و از آنجایی که این اتوبوس‌ها زیرنظر شهرداری نیستند و کنترلی بر عملکرد آنها نداریم، مجاب کردن آنها برای نوسازی و اخذ معاینه فنی سخت است.
پورسیدآقایی با بیان اینکه کارگروه ملی آلودگی هوا و کارگروه آلودگی هوای استان تهران مصوب کرده است که تمام اتوبوس‌ها باید از اول آبان ماه معاینه فنی داشته باشند و ذی‌حساب دستگاه‌های زیربط اجازه پرداخت وجه به پیمانکاران اتوبوس فاقد معاینه فنی را ندارند، ادامه داد: همچنین سامانه جدیدی راه‌اندازی شده است که هر اتوبوسی که در سطح شهر تردد می‌کند باید در این سامانه ثبت نام و مسیر رفت و آمد خود را اعلام کند و اتوبوس‌هایی می‌توانند در این سامانه ثبت نام کرده و بعد از آن در شهر تردد کنند که معاینه فنی داشته باشند در غیر این صورت پلیس مدارک آنها را کنترل و نسبت به توقیف خودروهای فاقد معاینه فنی اقدام می‌کند.
رصد ۳۰۰۰ کامیون پیمانکاران شهرداری
وی با بیان اینکه براساس محاسبات انجام شده حدود ۲۳ درصد از کل ذرات معلق موجود در هوای شهر تهران متعلق به ناوگان بار است، بر همین اساس در کارگروه کاهش آلودگی هوای استان تهران مقرر شد که صدور باربرگ در سامانه شهرداری تهران تنها منوط به داشتن معاینه فنی معتبر از مراکز معاینه فنی باشد.
او درمورد وضعیت کامیون‌های درون شهری با بیان اینکه ۳۰۰۰ کامیون و ماشین آلات سنگین به خصوص در حوزه جمع‌آوری زباله در اختیار پیمانکاران شهرداری تهران است گفت: پیرو تصمیمات اتخاذ شده دوربین‌های نظارتی در مراکز کار این کامیونت‌ها نصب می‌شود و از این پس روی باسکول‌هایی که این کامیونت‌ها می‌روند دوربین‌ها نصب می‌شود و این دوربین‌ها به کد معاینه فنی مجهز هستند تا اگر کامیون پیمانکار شهرداری معاینه فنی نداشته باشد همان موقع در محل‌های دپوی نخاله شناسایی شوند.با سامانه شهرسازی نیز یکپارچه شده‌ایم تا نسبت به رصد کامیون‌های حمل نخاله که از شهرداری مجوز می‌گیرند اقدام کنیم .کامیون‌های حمل نخاله نیز به صورت آنلاین معاینه فنی‌شان چک می‌شود و از این پس دریافت مجوز حمل نخاله منوط به مثبت بودن استعلام معاینه فنی خواهد بود.
سهم موتور‌ها از تولید ذرات معلق؟
وی با بیان اینکه حدود ۱۰ درصد از کل ذرات معلق موجود در هوای شهر تهران به موتورسیکلت‌ها اختصاص دارد، افزود: از این نظر لزوم اعمال سیاست‌های کنترلی در این حوزه نیز ضروری است. اما ساماندهی موتورسیکلت‌ها کار امروز و چند ماه نیست بلکه باید درمورد فرهنگ موتورسیکلت سواری فکری کرد و بر همین اساس تا هنگامی که موتورسیکلت‌ها هویت بخشی نشوند قابل کنترل نیستند. وی در مورد درآمد شهرداری از محل جرایم معاینه فنی با بیان اینکه در بودجه امسال ۱۵۰ میلیارد تومان درآمد از این محل برای شهرداری تهران در نظر گرفته شده که تاکنون ۱۰۵ میلیارد تومان آن ابلاغ شده است، گفت: البته پلیس پولی را که به خزانه واریز می‌کند به تفکیک جرایم نیست و مشخص نیست که چه جریمه و پولی بابت سرعت، و چه جریمه‌ای بابت معاینه فنی است و ما نیازمند آن هستیم که پلیس نحوه واریز را از مبدا تعیین کند، یعنی آنکه کد تخلف معاینه فنی را مشخص کرده و جرایم نداشتن معاینه فنی را به حساب دیگری واریز کنند.
