علایم حیات برجام در آسمان تهران

گروه راه و شهرسازی|زهره علامی|

صبح امروز 5 فروند هواپیمای ATR جدید وارد ناوگان شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) می‌شود. ورود این 5 فروند هواپیما درحالی صورت می گیرد که از 27 اردیبهشت سال 96 تاکنون 8 فروند از این نوع هواپیما طی سه مرحله به ناوگان‌ ایران ایر اضافه شده‌اند و با احتساب این 5 فروند جدید، تعداد هواپیماهای ATR ایران ایر به 13 فروند می رسد.

رضا جعفرزاده، مدیر روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری درباره ورود هواپیماهای جدید به ناوگان هوایی کشورمان می گوید: مجوز ثبت و اجازه پرواز مخصوص 5 فروند هواپیمای ATR جدید، توسط دفتر صلاحیت پرواز سازمان هواپیمایی کشوری صادر شده است.

ناگفته نماند که ورود 5 فروند هواپیمای جدید ATR به ایران در شرایطی است که تنها یک روز به آغاز دور اول تحریم های آمریکا علیه ایران مانده است و با آغاز این تحریم ها مجوز واردات هواپیمای تجاری به ایران و فروش قطعات آن ها لغو می شود، بنابراین احتمالا دیگر شاهد ورود 183 هواپیمای دیگر

ایران ایر و اجرای قراردادهای آسمان، قشم ایر و ... با شرکت های هواپیماساز بویینگ و ایرباس نخواهیم بود، مگر این که مناسبات بین‌المللی دچار تغییر شود.

با اجرای برجام، ایران ایر به عنوان نخستین ایرلاین ایرانی قراردادهایی را با بویینگ، ایرباس و ATR برای خرید 200 فروند هواپیما امضا کرد که با نهایی شدن این قراردادها، درگام نخست یک فروند از هواپیماهای 321 خریداری شده از ایرباس در اواخر دی ماه 1395 و پس از آن یک فروند هواپیمای 330 در اسفند ماه 1395 وارد ناوگان هوایی این شرکت شد و در این مدت 4 فروند هواپیمای ATRدر اردیبهشت 96، مهر و دی ماه 96 وارد ناوگان هوایی شد و درگام پنجم یک فروند دیگر از هواپیمای 330 در پنجم فروردین ماه سال 1396 وارد کشور شد.

 راه سخت هما برای خریدهای جدید

اما با خروج آمریکا از برجام در 18 اردیبهشت ماه سال جاری، اما و اگرهایی درباره سرنوشت قراردادهای ایرلاین های ایرانی و به ویژه ایران ایر با شرکت های هواپیماساز ایجاد شد، که موضع گیری برخی

شرکت های هواپیماسازرا به دنبال داشت.

 در گام اول بویینگ، غول هواپیماساز آمریکایی به صورت یکطرفه قرارداد با ایران ایر را فسخ کرد. پس از آن مسئولان ارشد ایرباس، شرکت هواپیماساز فرانسوی هم در اظهارات مختلف اعلام کردند که تمایلی برای مخالفت با آمریکا و ایستادن در برابر تحریم ها ندارند و اگرچه برای فروش هواپیماهای خود به ایران ایر تلاش می کنند اما این فروش باید مطابق با رضایت مقامات آمریکایی باشد.

 در این میان، مسئولان ارشد شرکت هواپیماساز ATR تمایل بیشتری برای اجرای قرارداد و فروش هواپیماهای خود به ایران داشتند و تا همین اواخر هم مدیرعامل این شرکت اعلام کرده بود که مسئولان این شرکت به دنبال مذاکره با اوفک (اداره کنترل

دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا) هستند تا بتوانند تعدادی از ATR هایی که برای هما آماده سازی کرده‌اند در اختیار ایران ایر قرار دهند.

البته این شرکت هم در موضع گیری هایی اعلام کرد که نمی خواهد برای فروش هواپیماهای خود به ایران، تحریم های آمریکا علیه ایران را زیرپا بگذارد و حتی یکبار کریستین شرر، مدیر عامل شرکت ATR در اظهار نظری اعلام کرد که این شرکت از تحویل

14 فروند هواپیمای 600-72 ATR به ایران از مجموع 20 هواپیمایی که باید تحویل می داد به دلیل تحریم های آمریکا خودداری خواهد کرد.

اما هم‌اکنون ورود 5 فروند هواپیمای ATR از تولوز به فرودگاه مهرآباد پیش از آغاز تحریم ها نشان

می‌دهد که مدیران ارشد ATR تلاش خود را برای اجرای قرارداد با ایران ایر کرده‌اند.این در حالی است که طی یکی دو ماه گذشته اظهارات مثبتی از سوی مسئولان ارشد صنعت هوایی کشورمان و برخی مسئولان کشور فرانسه درباره ورود هواپیمای جدید ATR به ناوگان هوایی کشورمان شنیده می شد. به عنوان نمونه فخریه کاشان، مشاور وزیرراه و شهرسازی چندی پیش درگفت‌وگو با یکی از رسانه ها گفت که ورود هواپیمای نو به ناوگان هوایی کشور نیاز به دریافت مجوز جدید و خاص از اوفک دارد چراکه مجوز قبلی اوفک برای فروش هواپیما به ایران، با خروج یک طرفه دولت ترامپ از این معاهده بین المللی، باطل شده است اما امیدواریم که این مجوز دریافت شده و شاهد ورود هواپیماهای جدید به ناوگان هوایی کشور باشیم.

چهار روز پیش هم خبری درباره اظهارات برون لومیر، وزیر اقتصاد فرانسه منتشر شد که درباره تلاش این کشور برای فروش هواپیمای ATR به ایران بود، لومیر در این مصاحبه اعلام کرد که طی هفته‌های اخیر مذاکراتی با استیون منوچین، وزیر اقتصاد آمریکا داشته است.او ابراز امیدواری کرد که بتواند معافیت‌هایی را از آمریکا درباره چندین موضوع مرتبط با شرکت های کوچک و متوسط و فرصت های شغلی فرانسه در ایران به خصوص درباره صادرات هواپیماهای ATR داشته باشد.وزیرخارجه فرانسه گفته بود که توافق صادرات هواپیماهای ساخت شرکت فرانسوی- ایتالیایی ATR پیش از آغاز تصمیم آمریکا برای تحریم ایران بسته شده بود و تحویل 8 عدد از این هواپیماها در تابستان امسال انجام خواهد شد.وزیر اقتصاد فرانسه، گفت: شرکت باید 8 فروند را پیش از 6 آگوست به تهران تحویل دهد و این قرارداد بخش مهمی از حجم سالیانه تولید شرکت ATR که در شهر تولوز فرانسه بوده به شمار می آید و امیدواریم که آمریکا برای صادرات این هواپیماها چراغ سبز نشان دهد.با وجود اظهارات امیدوارکننده مسئولان دوکشور ایران و فرانسه برای ورود چند فروند هواپیمای جدید به ناوگان ایران ایر اما با توجه به خروج آمریکا از برجام و سختگیری های آمریکایی ها انتظار نمی رفت که شاهد پرواز هواپیماهای جدید ATR در آسمان ایران باشیم و به نظر می رسد که هم هما و هم ATR راه سختی را طی سه ماه گذشته پشت سرگذاشته‌اند.ضمن اینکه ورود 5 فروند هواپیمای جدید به معنای دریافت دوباره مجوز اوفک از آمریکا است در واقع پرواز این 5 فروند هواپیما بر فراز آسمان ایران به معنای ارسال سیگنال های مثبت اروپا و حتی آمریکا به ایران است.

 شناسنامه هواپیماهای ATR

با توجه به آغاز دور جدید تحریم های آمریکا علیه صنعت هوایی ایران از فردا، به نظر می رسد که 5 فروند هواپیمای جدید ATR آخرین سری از ۲۰ فروند 600-72 ATR هایی است که

ایران ایر در ماجرای برجام با این شرکت امضا کرد.

پنج فروند هواپیمای ATR دارای رجیستر (شماره ثبت) EP-ITI و EP-ITJ و EP-ITK و EP-ITL و EP-ITM است.

گفتنی است، ایران‌ایر قرارداد خرید 20 فروند ATR در گام اول و در گام دوم 20 فروند ATR دیگر با شرکت هواپیماساز ATR دارد.

اما موتور این هواپیماها توربوپراپ است یعنی به جای فن های بزرگ در توربو یک فن پروانه ملخی در آن قرار گرفته و نوعی موتور توربینی گازی است .

این نوع هواپیماها به دلیل مصرف سوخت و تعمیرات ارزان و برد کم و سرعت 700 کیلومتر در ساعت از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه هستند.

هواپیمای 600-72 ATR می تواند در تمام شرایط جوی پرواز کند و به دلیل مجهز بودن کابین خلبان به نمایشگرهای بسیار پیشرفته، امکان فرود در سخت‌ترین شرایط جوی را برای این هواپیما فراهم می‌کند.

 درآمد یک میلیاردی با 13 فروند ATR

ظرفیت هر فروند ATR هما، ۷۰ نفر است که اگر میانگین قیمت بلیت این هواپیما در ایران از سوی ایران ایر به‌طور متوسط 200 هزار تومان و همچنین میانگین فروش تعداد صندلی های آن در هر سورت پروازی ۵۰ نفر باشد، 10 میلیون درآمد هما از هر سورت پروازی ATR خواهد بود.

از سوی دیگر، اگر این هواپیما در هر

۲۴ ساعت، حداکثر ۱۰ بار پرواز کند، هما روزانه 100 میلیون تومان درآمد از محل فروش بلیت هواپیمای 600-72 ATR خواهد داشت.

البته این مقدار، بدون احتساب قیمت سوخت، هزینه عوارض شهرداری از هر پرواز، هزینه خدمات فرودگاهی به شرکت فرودگاه ها و سایر هزینه‌هاست که معمولا رقمی حدود ۲۰ درصد درآمد (20 میلیون تومان) را شامل می شود، یعنی روزانه هما می تواند از هر ATR خود 80 میلیون تومان و از 13 فروند، 1 میلیارد و 40 میلیون تومان به دست بیاورد.