گروه راه و شهرسازی
معاون شهرداری تهران با اشاره به اینکه بودجه شهرداری تهران وابستگی شدیدی به درآمدهای ناشی از ساخت و ساز دارد، اعلام کرد که صدور پروانه‌های ساختمانی با رشد منفی 80 درصدی به 50 هزار فقره در سال کاهش یافته است.
به گزارش ایلنا، حجت‌الله میرزایی معاون توسعه و برنامه‌ریزی شهری شهرداری توضیحاتی در خصوص برنامه سوم توسعه شهر تهران که در حال تدوین است، ارائه کرد. او در پاسخ به این سوال که با وجود جریان‌هایی مخالف و فساد گسترده در شهرداری چطور می‌خواهد برنامه سوم را اجرایی کند، گفت: یکی از هنرهای برنامه‌ریزی این است که برنامه انعطاف لازم را در برابر شوک‌های خارجی و داخلی داشته باشد. نباید برنامه‌یی با سناریو خیالبافانه و آرمانگرایانه تنظیم کرد. با این حال اقتصاد تهران و مالیه شهرداری به ساخت و ساز وابستگی زیاد دارد. از این‌رو در حال بررسی آثار سیاست‌های دولت، نوسانات نرخ ارز و تحولات خارجی و تغییرات در نظام بانکی در ساخت و ساز هستیم. برنامه باید از قابلیت انعطاف، انطباق و تعدیل برخوردار باشد. برنامه باید دارای یک سیستم پایش قدرتمند باشد تا در صورت لزوم بتواند با توجه به شرایط تغییر کند. هیچ برنامه‌یی نباید آن قدر آرمانگرایانه نوشته شود که با تغییرات شرایط موجود نتواند خود را تطبیق دهد. حداقل آنکه باید به مدیران شهری الزام کند که چه کارهایی را نباید انجام دهد، اگر همین کار را هم انجام دهیم، موفقیتی کسب کرده‌ایم.
پس از خروج امریکا از برجام و وضع احتمالی تحریم‌های جدید برخی کالاهای اساسی در شهرداری از جمله تجهیزات مترو، واگن‌های قطار، دوربین‌ها که وارداتی هستند، تحت تاثیر نوسانات نرخ ارز و تبادلات قرار خواهد گرفت؛ در نتیجه باید منتظر تغییر باشیم.
میرزایی درباره خروج امریکا از برجام و وضع احتمالی تحریم‌های جدید و تاثیر آن بر برنامه‌های شهرداری تهران گفت: کلان‌شهرها سرپل‌های اصلی ارتباطی کشور با اقتصادهای بین‌المللی هستند و تهران از این جهت نقش برتری دارد. تهران پایتخت سیاسی، اقتصادی، فناوری و صنعتی کشور محسوب می‌شود، به همین دلیل نقش تهران در برقراری ارتباطات فناوری و مالی در سطوح بین‌المللی اهمیت فراوان دارد و بیشترین تاثیر و تاثر را نظام اقتصادی کشور از طریق شهر تهران دریافت خواهد کرد. به همان اندازه که سهم تهران در اقتصاد فعالیت‌های پژوهشی و... بیشتر است، تاثیرپذیری آن نیز از تحولات مثبت و منفی بین‌المللی افزایش می‌یابد.
اما به دلیل قدرتمند بودن اقتصاد تهران قدرت تاب‌آوری‌اش در برابر شوک‌ها و تغییرات درونی و بیرونی بیشتر است. هم شهر تهران و هم شهرداری از تعاملات بین‌المللی بسیار متاثر هستند. ۳۵ تا ۴۰ درصد صنعت کشور در شهر تهران است. دفتر مرکزی همه بانک‌ها و موسسات مالی بورس اصلی کشور در این شهر مستقر است و تاثیراتی که تحولات بین‌المللی در کشور دارد بر تهران بیشتر است.
میرزایی تصریح کرد: شهرداری هم در یک‌سری فعالیت‌ها به واردات کالاهای خارجی وابسته است، در این موارد باید منتظر تغییر باشیم. برای مثال تجهیزات مترو، واگن‌های قطار، دوربین‌ها وارداتی بوده و تحت تاثیر نوسانات نرخ ارز و تبادلات قرار خواهد گرفت. سیستم‌های ذخیره‌سازی اطلاعات، هوشمندسازی و راهوری، تجهیزات پدافند غیرعامل، مدیریت بحران، تجهیزاتی که به افزایش ایمنی کمک می‌کنند و... تاثیرپذیری بیشتری دارند. طبیعی است که شهرداری و سایر سازمان‌هایی که در اداره شهر تهران موثرند باید برای کاهش شوک‌ها و پیامد خروج امریکا از برجام و تحریم‌های احتمالی که در 6 و 9 ماه آینده اعلام می‌شود، آسیب‌پذیری را به حداقل رسانده و تدارک لازم را ببینند.
به گفته او، خروج امریکا از برجام همه چیز را زیر و رو نمی‌کند. پروژه‌های شهری اصولا کوچک مقیاس هستند و تنوع سرمایه‌گذار هم زیاد است. اگرچه این تحریم‌ها محدودیت ایجاد کرده و هزینه و زمان اجرای پروژه‌های را افزایش می‌دهد، اما به صورت کامل این امکان را برای ما از بین نمی‌برد.
تقاضایی برای ساخت و ساز نیست
معاون شهردار با بیان اینکه شهرداری اگر هم بخواهد شهرفروشی کند، دیگر کسی خریدار نیست، تاکید کرد: اگر امروز آقای قالیباف هم بود، نمی‌توانست روند گذشته را ادامه دهد، چون تقاضایی برای ساخت و ساز وجود ندارد. ۵۰۰هزار خانه خالی وجود دارد و درخواست برای ساخت و ساز به شدت کاهش پیدا کرده است. تعداد 80درصد کاهش پروانه‌های صادر شده به ۵۰هزار پروانه در سال رسیده است، در حالی که در دوره‌های رونق این عدد به ۲۴۰هزار هم می‌رسید. فروش تراکم که متوقف نشده فقط آقای نجفی فروش تراکم خارج از طرح تفصیلی و بی‌ضابطه را با بخشنامه متوقف کرد. اگر 10سال گذشته این اصل را رعایت می‌کردیم، این میزان ساختمان بلندمرتبه در منطقه ۲۲ نداشتیم.
او در پاسخ به اینکه آیا عوارض شهر تهران افزایش خواهد یافت، گفت: قاعدتا سهم عوارض با رعایت عدالت باید افزایش پیدا کند. همچنین باید دامنه تنوع خدمات و کالاهایی که شهرداری می‌فروشد، سهم کمک‌های دولت، فاینانس و مشارکت را افزایش دهیم. همچنین افراد متناسب با توان مالی و بهر‌ه‌مندیشان از خدمات شهری باید سهم بیشتری در پرداخت عوارض شهر داشته باشند. این امر باید از طریق مجلس و شورای شهر تبدیل به قانون شود. برخی از این قوانین به مصوبه مجلس نیاز دارد، برای اینکه به آفت نقض توسط دیوان عدالت اداری گرفتار نشود. البته برنامه هنوز در مرحله تدوین پیش‌نویس است و در مرحله تدوین نهایی در شهرداری و شورا تعدیل‌های نهایی اتفاق خواهد افتاد. تعهدمان به شورا پایان تیرماه است و تلاش می‌کنیم به زمان تعیین شده برسیم. درست است که این تعهد زمانی برای ما اهمیت دارد، اما تلاش بیشتر ما روی رسیدن به وفاق حداکثری است و اگر این امر موجب افزایش زمان آماده‌سازی شود، زیر بار مساله خواهیم رفت.
میرزایی با اشاره به بحث فساد در شهرداری اظهار داشت: فساد یکی از موضوعات اساسی برنامه است و تلاش می‌کنیم در قالب یک سند مقابله با فساد، شفافیت حداکثری و بهبود حکمرانی فساد را کاهش دهیم. قصد داریم تمام مجاری فساد را شناسایی و برای مسدود کردنشان برنامه‌ریزی کنیم. بارها گفتیم که نخستین راه؛ شفافیت است. هر آنچه در شهرداری به عنوان تراکنش مالی یا فعالیت تاثیرگذار وجود دارد، باید شفاف شود و این شامل معاملات، خرید، فروش، استخدام‌ها، انتصابات، صدور مجوز، واگذاری اموال، واگذاری اختیارات می‌شود. بخش بعدی رقابت‌پذیر کردن فعالیت‌هاست، یعنی هیچ انحصاری جز در موارد مشخصی نباید وجود داشته و همه فرآیندها باید به سمت رقابتی شدن حداکثری حرکت کنند.
وی ادامه داد: مرحله بعد از شفافیت مرحله سوال، نقد و ارزیابی مردم است. مرحله سوم پاسخگویی مدیران شهری نسبت به این سوالات و نقدهاست و مرحله چهارم اصلاح رویه نادرست است، این چهار مرحله در برنامه پیش‌بینی خواهد شد. اما باز هم کافی نیست باید سطح نظارت همگانی هم افزایش یابد، چراکه بسیاری از مردم کاری با قراردادهای شهرداری ندارند و به آن سرنمی‌زنند. برای شهروندان عمومی باید امکان مشارکت برای مقابله با فساد فراهم شود. خطی که فقط به فساد اختصاص داشته باشد، این مهم‌ترین ابزاری است که در کشورهای مختلف ازجمله چین از آنها استفاده شده است.
در برنامه سوم برای نخستین بار استان البرز و شهرستان‌های اطراف را مدنظر قرار گرفته است، این شهرستان‌ها اصولا سرشار از آسیب‌های اجتماعی هستند و سهمی از ثروت و خدمات تهران ندارند.
میرزایی درباره جایگاه مهاجران و زاغه‌نشینان در برنامه سوم توضیح داد: مهم این است که تحولات مناطق پیرامونی را رصد کنیم و سرریزهای آن را در داخل تهران ببینیم. یکی از نکات اصلی که در برنامه خود به عنوان کاندید شهرداری ذکر کردم همین بود. در گذشته می‌خواستیم مسائل تهران را درون تهران حل کنیم و این خطای بزرگی بود. قدم اول دیدن هر آن چیزی است که از مناطق پیرامونی به صورت سرریز به تهران ریخته می‌شود و تهران را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در قدم دوم باید برای کاهش آسیب‌های ناشی از آن تلاش کنیم.
معاون شهردار افزود: به دلیل نبود شبکه فعال حمل‌و‌نقل عمومی بین‌شهری روزانه ۶۰۰ الی ۷۰۰ هزار خودرو به تهران سرریز شده و ترافیک و آلودگی شدید را به شهر تحمیل می‌کند. شاید نتوانیم از ورود این جریان جمعیتی جلوگیری کنیم اما جریان رفت و آمد خودرویی قابل مدیریت است. از سوی دیگر این جمعیت باید در هزینه‌هایی که به تهران تحمیل می‌کنند، در قالب عوارض یا روش‌های کنترل‌کننده دیگر مشارکت داشته باشند. برای مثال می‌توان از محل خودروهایی که وارد تهران می‌شوند برای حمل‌و‌نقل ریلی بین شهری استفاده کرد. در تحلیل روندهای تهران فقط نباید به مناطق ۲۲گانه توجه کنیم. باید رشد جمعیت میزان ساخت و ساز و همچنین شاخص‌ها و تاثیرشان بر تهران را مدنظر قرار دهیم. موضوع برنامه‌ریزی باید از شهر تهران به مجموعه شهری تهران تعمیم پیدا کند.
