گروه راه و شهرسازی آزاده کاری
روز گذشته سید محمود حسینی و پیروز حناچی دو کاندیدا از 5کاندیدای تصدی شهرداری تهران برنامه‌های خود را در صحن شورا ارائه کردند. روز یک‌شنبه نیز 3 نامزد دیگر برنامه‌های خود را در صحن علنی شورا و در حضور خبرنگاران ارائه کردند و به سوالات اعضای شورا در ارتباط با برنامه‌هایشان پاسخ دادند. انصراف انصاری‌لاری و محمود حجتی از کاندیداتوری شهرداری تهران نیز در روز یک‌شنبه به‌طور رسمی اعلام شد تا تعداد گزینه‌های 7گانه اعضای شورای شهر به 5 نفر تقلیل یابد. با ارائه برنامه‌های حسینی و حناچی در جلسه روز گذشته، امروز سه‌شنبه 18 اردیبهشت قرار است از میان 5نامزد یاد شده، 2نفر به عنوان کاندیدای نهایی انتخاب شوند و از میان آنها نیز در روز یک‌شنبه 23اردیبهشت، شهردار جدید تهران انتخاب خواهد شد.
بررسی برنامه‌های 5کاندیدای شهرداری نشان می‌دهد که محور اصلی برنامه‌ها تقریبا یکسان است. البته دلیل آن نیز مشخص است، زیرا مشکلات و معضلات شهر تهران سال‌هاست که شناسایی شده و مدیر آتی شهر تهران باید برنامه‌ها و راهکارهایی برای از بین بردن مهم‌ترین مشکلات تهران شامل ترافیک، آلودگی هوا و حمل و نقل داشته باشد؛ مواردی که در برنامه‌های هر 5 کاندیدا لحاظ شده است. سید محمود حسینی که استانداری اصفهان و سیستان و بلوچستان را در کارنامه خود دارد، برنامه‌های خود را تحت عنوان «تهران برای همه، با مشارکت همه» در حضور اعضای شورای شهر تشریح کرد.
به گزارش «تعادل» نخستین موردی که حسینی به آن اشاره کرد، حکمرانی خوب شهری بود. موردی که تقریبا تمام کاندیداها درباره آن ایده و برنامه داشتند. حکمرانی خوب اصطلاحی است که طی چند دهه اخیر مورد توجه محققان اجتماعی و مسوولان شهری قرار گرفته است. حکمرانی خوب هشت مشخصه اصلی دارد: مشارکت، اجماع‌محور، مسوولیت‌پذیر، شفافیت، پاسخگویی، اثربخشی و کارا بودن، منصفانه و همه‌گیر بودن و پیرو حکومت قانون. این شکل حکمرانی باعث می‌شود که فساد به حداقل ممکن کاهش یابد، دیدگاه اقلیت‌ها به حساب آورده شده و صدای اقشار آسیب‌پذیر در تصمیم‌گیری شنیده شده و به نیازهای حال و آینده شهر پاسخ داده شود.
به گفته حسینی، حکمرانی خوب شهری با مسوولیت‌پذیری، پاسخگویی و شفافیت، عدالت، مشارکت و اجماع‌پذیری حاصل می‌شود. وی مهم‌ترین اقدام‌هایی که منجر به استقرار حکمرانی خوب شهری در شهرداری تهران می‌شود را این‌گونه برشمرد: اصلاح ساختار با رویکرد چابک‌سازی، افقی‌سازی و تخصصی‌سازی، اصلاح ساختار اداری و تشکیلات شهرداری با رویکرد محله‌محوری، استقرار و بهینه‌سازی نظام‌های ارزیابی عملکرد، نظارتی و مالی، ایجاد هماهنگی میان برنامه‌ها، ساختار و منابع انسانی، اصلاح رابطه و نسبت صف و ستاد در شهرداری و شفاف کردن نقش سازمان‌ها و شرکت‌ها.
اما پیروز حناچی که اکنون معاونت فنی و عمرانی شهرداری را بر عهده دارد، با اشاره به لزوم تغییر ساختار حکمرانی شهر معتقد است، با استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی و نیز تکیه بر توانمندی‌های علمی، فناوری و نوآوری می‌توان ساختار حکمرانی شهری را تغییر داد. هوشمندسازی یکی دیگر از نیازهای شهر تهران و نقطه اشتراک برنامه‌های کاندیداها محسوب می‌شود. حناچی که با شعار تهران، شهر خلاق برنامه‌هایش را ارائه کرد، برنامه‌اش در این ارتباط تشکیل «محله هوشمند» است. حناچی در برنامه‌های خودش آورده است: شهر هوشمند یعنی ترکیب استفاده از فناوری برای رسیدن به اهداف پایداری. در این نگاه فناوری در تقابل با توسعه پایدار نیست، بلکه فناوری همراهی برای وصول به تمام اهداف زیست محیطی و اهداف پایداری محسوب می‌شود. بر این اساس تهران یک محله پایلوت «محله هوشمند» خواهد شد و الگوی توسعه، تهران می‌شود. منطقه‌یی با بیشترین میزان تولید و مصرف انرژی تجدیدپذیر در کشور، بیشترین میزان اتصال به اینترنت و بیشترین میزان استفاده از فناوری‌های همراه با طبیعت. در واقع محله هوشمند یک محله پایلوت برای توسعه‌دهندگان فناوری است تا از دستاوردهای خود رونمایی کنند.
سید محمود حسینی 3 محور اصلی و اولویت‌دار برای برنامه‌های خود تعیین کرده است. اول بازآفرینی شهری با رویکرد محله‌محوری، دوم اقتصاد شهری و منابع پایدار و سوم کاهش مساله ترافیک، آلودگی هوا و مسائل زیست محیطی.
همان‌طور که عنوان شد، یکی از مهم‌ترین مشکلات شهر تهران که سال‌ها با آن درگیر است و هر ساله قربانیان زیادی از شهروندان می‌گیرد، آلودگی هواست. یکی از راه‌حل‌های مشترک همه کاندیداها برای کاهش آلودگی هوا استفاده از دوچرخه و مناسب‌سازی پیادرو‌هاست. اما هیچ یک به این موضوع اشاره نکردند که چگونه می‌خواهند در شهری مانند تهران که از زیرساخت‌های لازم برای دوچرخه سواری برخوردار نیست، این کار را انجام دهند. از سوی دیگر هنوز در شهر تهران بانوان به راحتی نمی‌توانند در مراکز شهر سوار دوچرخه شوند و هنوز محدودیت‌هایی برای آنها در این زمینه وجود دارد. البته در برخی مناطق غربی مانند منطقه 22 شرایط و زیرساخت‌ها تقریبا فراهم است.
پیروز حناچی معتقد است به‌طور کلی کربن‌زدایی، استفاده گسترده از حسگرها، توسعه اینترنت IOT و نیز ترویج استفاده از دوچرخه و بهینه‌سازی پیاده‌رو‌ها راهکار‌های کاهش آلودگی هوا هستند. این در حالی است که سید محمود حسینی برای این بخش از برنامه‌های خود توضیحات بیشتری ارائه کرده است که عبارتند از: توسعه فناوری‌های بازیافت کامل پسماند با هدف کاهش دفن پسماند و افزایش میزان بازیافت، تاکید بر برنامه جامع برای مقابله با ایجاد آلودگی‌ها (آلودگی هوا، آب، خاک، صوتی و بصری) به‌ویژه آلودگی هوا و نقش محوری در مطالبه وظایف دستگا‌ه‌های متولی، تهیه بستر توسعه و بهره‌برداری از انرژی‌های نو در ساختمان‌های شهر، ارائه بسته‌های حمایتی و تشویقی به محله‌های برتر از نظر کاهش ردپای زیست محیطی، رعایت نتایج EIA ارزیابی آثار زیست محیطی برای هر گونه بارگذاری جدید در شهر از جمله ساختمان، ترویج استفاده و بهره‌برداری از انرژی‌های نو در تامین انرژی مجتمع‌های مسکونی، سازمان‌ها و بخش تجاری با وضع قوانین تشویقی و حمایتی، الزام سازندگان به رعایت نظامنامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به ساختمان سبز، بازنگری قوانین و آیین‌نامه‌های تردد وسایل نقلیه آلوده‌کننده و فراهم آوری بستر جایگزینی وسایل نقلیه هیبریدی و الکتریکی. به گفته حناچی، شهر تهران اکنون بیش از همیشه نیازمند ارتقای کیفیت شهری، هوشمندسازی، به کارگیری روش‌های نوین اقتصاد در تامین درآمدهای پایدار، تقویت زیرساخت‌های شهر با سطح جهانی، تقویت پایه‌های اقتصاد دانش‌بنیان، بهبود محیط کسب و کار شهری با همکاری بخش خصوصی و اتاق بازرگانی، حذف زایش فساد، اجرای برنامه‌ریزی برای هویت، توجه به زیست‌پذیری و ارتقای فرهنگ و هویت شهری مبتنی بر ظرفیت‌هایی که در تهران وجود دارد، است. حناچی با بیان اینکه نظام درآمد کلان‌شهرها به درآمد ساخت و ساز در تهران ۸۲درصد بوده است، گفت: این یک معضل ملی بوده و تنها در مقیاس شهر تهران نیست، اما منابع مالی در شهرهای توسعه یافته مالیات مستقیم، مالیات مشترک، کمک‌های دولتی، مالیات‌های مرتبط با دارایی، تامین مالی و فروش کالا و خدمات است. یکی از مهم‌ترین این شاخصه‌ها مالیات‌های مرتبط با دارایی است که تاکنون به آن توجه نکرده‌ایم.
فقدان راهکار برای کاهش بدهی‌ها
بعد از اتمام صحبت هر یک از کاندیداها، اعضای شورای شهر سوالات خود را مطرح کردند. زهرا نژادبهرام عضو هیات رییسه شورای شهر خطاب به حسینی کاندیدای شهرداری تهران گفت: انتظار داشتیم در برنامه‌تان برای کاهش بدهی‌های شهر و تامین منابع پروژه‌های نیمه تمام راهکارهایی را ارائه می‌دادید. یکی از معضلات اصلی تهران پسماند زباله است و مردم منتظرند که در این زمینه مدیریت شهری برنامه مدون و زمانبندی شده‌یی ارائه دهد.
وی افزود: انتظار داشتم، سهم کاهش بدهی‌های شهر تهران را در برنامه شما شاهد باشم. انتظار داشتم با توجه به اولویت‌گذاری نسبت به پروژه‌ها، اولویت خود را در این امر مشخص می‌کردید. راهکار تامین منابع پروژه‌های نیمه تمام را بگویید، برای فضاهای زیرسطحی تهران چه برنامه‌یی دارید. آیا پروژه‌های نیمه تمام را تکمیل خواهید کرد تا مردم شاهد آن باشند. مشکل اصلی ما این است که تا به امروز نتوانستیم با مردم گفت‌وگو کنیم. شما برای این مهم چه راهکاری دارید.
حجت نظری عضو دیگر شورای شهر نیز خطاب به حناچی گفت: در حوزه فرهنگی و اجتماعی برنامه‌های شما تشریح نشده مثلا در مورد هویت‌بخشی به محلات چگونه عمل می‌کنید. برای حیاط شبانه تهران چه برنامه‌یی دارید و در رابطه با ظرفیت آزاد نیروی انسانی چه می‌کنید.
نظری گفت: در مورد سرانه خطاهای ورزشی چه می‌کنید و برای کاهش سن مدیران و استفاده از نیروهای بازنشسته چه برنامه‌یی دارید.
