پرویز کاکایی رییس یکی از شعب بانک ملی
بانک ملی ایران به عنوان بزرگ‌ترین بانک دولتی کشور اوراق گواهی سپرده مسکن را چهارشنبه هفته گذشته رونمایی کرد. این بانک برای تامین مسکن عموم مردم و جلوگیری از انحصار در اوراق تسهیلات مسکن حساب سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت خاص گواهی مسکن را ایجاد کرده و سپرده‌گذاران در این حساب علاوه بر دریافت سود سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت از امکان دریافت حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن بهره‌مند می‌شوند.
همچنین دارندگان این اوراق علاوه بر امکان استفاده از تسهیلات مسکن، امکان فروش این اوراق به غیر را نیز طبق ضوابط و شرایط خواهد داشت. از مزایای ارائه این اوراق در بازار مسکن این است که بانک ملی به عنوان یک بانک بزرگ دولتی با پتانسیل بالا و گستردگی شعب در سراسر کشور با ورود به این طرح عملا انحصار موجود در بازار ارائه گواهی سپرده را رقابتی خواهد کرد و گیرندگان تسهیلات نسبت به تهیه این اوراق در یک بازار رقابتی حق انتخاب خواهند داشت.
علاوه بر این ارائه تسهیلات مسکن در بانک ملی با سازوکارهای بهتری در کوتاه‌ترین زمان و راحت‌ترین شکل انجام می‌گیرد و یقینا مورد استقبال مردم قرار خواهد گرفت و با توجه به پشتوانه قوی بانک ملی مشتریان با اطمینان بیشتری در این بانک سپرده‌گذاری خواهند کرد و علاوه بر سود سپرده از محل فروش حق تقدم اوراق گواهی سپرده مسکن از سود بیشتری نیز منتفع خواهند شد.
از دیگر مزایای این طرح ممکن است که سایر بانک‌های تجاری نیز بتوانند با ارائه طرح‌های دیگر در این زمینه وارد شوند. وارد شدن بانک‌های بیشتر یعنی ارائه تسهیلات بیشتر در زمینه مسکن که خود به خود تحریک تقاضا کرده و بخش مسکن را مورد توجه قرار داده و از رکود خارج می‌کند.
اوراق صادره بانک ملی از تاریخ صدور به مدت دو سال دارای اعتبار است و با توجه به حجم نقدینگی موجود در بازار و اطمینان به بانک ملی این طرح یقینا مورد استقبال مشتریان قرار گرفته و موجب تقویت منابع بانک ملی شده که بتواند با قدرت بیشتر در این زمینه ارائه تسهیلات کند و بر بازار مسکن تحریک تقاضا کند.
در بانک ملی دو طرح فعلا برای این تسهیلات اجرایی می‌شود، نخستین مورد به سپرده‌گذاری ۱۸میلیون و ۲۰۰هزار تومانی مربوط می‌شود به طوری که متقاضی وام مسکن سپرده‌یی با این مبلغ در بانک باز می‌کند در پایان ماه اول یک برگ اوراق حق تقدم به او تعلق می‌گیرد که به معنای تسهیلات ۵۰۰ هزار تومانی است. در کنار این اوراق سود ۱۰درصد نیز برای سپرده وی پرداخت خواهد شد.
اگر مشتری بخواهد تسهیلات ۶۰ میلیون انفرادی دریافت کند باید ۱۲۰برگ اوراق داشته باشد که این ۱۲۰برگ را با سپرده ۱۸میلیون و ۲۰۰هزار تومانی باید در طول ۱۲۰ماه دریافت کند، در غیر این صورت می‌تواند مبالغ بالاتری را در بانک سپری کند و مدت زمان دریافت تعداد اوراق مورد نیاز را کاهش دهد ولی در نهایت تعداد اوراقی که دریافت می‌کند مثلا اگر ۱۲۰برگ است را می‌تواند یکجا به بازار فرابورس برده و به فروش برساند که اگر هر برگ اوراق ۸۰ هزار تومان باشد، صاحب آن نزدیک به ۱۰میلیون تومان دریافتی دارد.
در کنار این رقم سود سپرده ۱۰درصدی را از بانک ملی دریافت می‌کند.
در طرح شماره دو این بانک باید حداقل سپرده ۲۲میلیون و ۳۰۰هزار تومان باشد که در مرحله اول تا 3ماه به صاحب سپرده اوراقی تعلق نخواهد گرفت ولی بعد از 3ماه نخستین برگ ارائه می‌شود و در ادامه هر ماه این عمل تکرار خواهد شد با این تفاوت که در سپرده ۲۲میلیون و ۳۰۰هزار تومانی سودی که بانک پرداخت می‌کند از ۱۰درصد قبلی به ۱۲درصد افزایش دارد.
در مجموع اختلاف اصلی پرداخت تسهیلات مسکن از طریق انتشار اوراق بین دو بانک مسکن و ملی در مرحله اول به دوره زمانی آن برمی‌گردد که در بانک مسکن کوتاه‌تر خواهد بود چون سپرده‌گذاری انجام نشده و متقاضی به طور یکجا مبلغ خرید اوراق را پرداخت می‌کند ولی در بانک ملی سپرده‌گذار بابت دریافت اوراق، مستقیم پولی نمی‌پردازد بلکه سپرده وی در بانک می‌ماند و متناسب با آن یک برگ اوراق می‌گیرد و می‌تواند بفروشد و از سود سپرده هم بهره‌مند شود یا تا رسیدن به میزان کافی برای دریافت وام صبر کند که زمانبر است.
امیدوارم که با ورود بانک‌های دیگر کشور در این زمینه دوران پرداخت سنتی تسهیلات مسکن به سر آمده و بانک‌ها با ابزار جدید و سازوکارهای بهتری نسبت به تامین مالی خرید مسکن خریداران اقدام کنند تا عموم مردم به ویژه مزدوجین که تازه تشکیل خانواده می‌دهند، بتوانند به راحتی صاحب مسکن شوند و بازار مسکن نیز از رونق و جنب‌وجوش لازم برخوردار شود.
