تعادل|
بازار خودروی ایران در حال حاضر در انحصار خودروهای داخلی و مونتاژی است و به دلیل عرضه محدود، این خودروها با قیمت‌های دلبخواهی به فروش می‌رسند. شرایط به گونه‌ای که خودروسازان خودروهای مونتاژ شده را حتی با قیمتی بسیار فراتر از قیمت خودرو در مبدا می‌فروشند. آنطور که فعالان بازار خودرو نیز می‌گویند، مونتاژکاران خودروهای خود را ۲ تا ۴ برابر بالاتر از قیمت جهانی و آنهم به صورت ۴ تا ۵ ماهه می‌فروشند؛ به عنوان مثال اگرچه قیمت خودرو شاید ۱۵ هزار دلار باشد اما در حقیقت ۳۰ هزار دلار فروخته می‌شود.
مونتاژی‌ها بازار را به دست گرفته‌اند!
سال ۹۷ به دنبال تشدید تحریم‌ها، دولت به منظور صرفه‌جویی در منابع ارزی واردات برخی از محصولات از جمله خودرو را ممنوع اعلام کرد؛ پس از ممنوعیت واردات و انحصاری شدن بیش از پیش بازار خودرو، کم‌کم زمینه برای حضور بیشتر و پررنگ‌تر خودروهای مونتاژ شده توسط شرکت‌های خصوصی در بازار نیز فراهم شد. این شرکت‌ها، با واردات قطعات منفصله از کشور چین، خودروها را در داخل ایران مونتاژ کرده و روانه بازار می‌کنند؛ این شیوه تولید خودرو در اغلب کشورها انجام می‌شود، اما نکته‌ای که در مورد مونتاژکاران ایرانی وجود دارد این است که متأسفانه محصولات مونتاژ شده با نرخ‌های نجومی به فروش می‌رسند؛ نرخ‌هایی که بعضاً ۲ تا ۴ برابر قیمت واقعی این خودروها در کشور مبدا است. موضوعی که حتی معاون صنایع حمل و نقل وزیر صمت نیز آن را تایید می‌کند. منوچهر منطقی در یک گفت‌وگوی تلویزیونی ضمن اشاره به اینکه در نبود خودروهای وارداتی، خودروهای مونتاژ شده بازار را در دست گرفته‌اند، گفته بود که این خودروها ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان بالاتر از قیمت واقعی به فروش می‌رسند.در همین راستا، فعالان بازار خودرو نیز می‌گویند، مونتاژکاران خودروهای خود را ۲ تا ۴ برابر بالاتر از قیمت جهانی و آن هم به صورت ۴ تا ۵ ماهه می‌فروشند؛ به عنوان مثال اگرچه قیمت خودرو شاید ۱۵ هزار دلار باشد اما در حقیقت ۳۰ هزار دلار فروخته می‌شود.در این راستا سعید موتمنی رییس اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودروی تهران می‌گوید: شرکت‌های ایرانی قطعات منفصله را به صورت اعتباری و در تیراژ بالا خریداری می‌کنند، اما به جای اینکه نرخ دلار را نرخ روز در نظر بگیرند، ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان در نظر می‌گیرند و خودروهای مونتاژ شده را با قیمتی بسیار فراتر از قیمت خودرو در مبدا می‌فروشند. در جدولی که خبرگزاری مهر منتشر کرده، قیمت برخی از خودروهای مونتاژی آمده است که نشان می‌دهد قیمت‌ها نسبت به یک ماه پیش با افزایش میانگین ۱۰ تا ۵۰ میلیون تومانی مواجه شده‌اند. نکته قابل توجه آنکه خودروهای هایما، دیگنیتی پرایم و فیدلیتی پرایم پس از عرضه در بورس در بازه زمانی تقریباً یک ماهه ۱۵۰ میلیون تومان در بازار گران شده‌اند.
فروش متوقف شده!
در همین حال، رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو تبریز نیز با اشاره به افزایش نرخ خودرو در روزهای اخیر، گفته است: بازار خودرو متاثر از نوسان‌های نرخ ارز بالا و پایین می‌شود؛ امیدواریم با آغاز هفته جدید و کنترل نرخ ارز قیمت‌ها ثابت بماند. ابراهیم مددیان با بیان اینکه نرخ خودروهایی داخلی 300 تا 400 میلیون تومانی در هفته گذشته حدود 5 تا 15 درصد افزایش نرخ را تجربه کردند، به ایلنا بیان کرده: نرخ دنا پلاس از 510 میلیون تومان به 580 میلیون تومان رسید؛ این افزایش نرخ در قیمت پراید نیز ملموس بود پراید هاچ‌بک 210 میلیون تومان، پراید 131 حدود 200 میلیون تومان بفروش رسید همچنین کارخانه نیز حدود 200 میلیون تومان به نرخ هایما اضافه کرد.
به گفته این فعال صنفی، نرخ دلار پنجشنبه هفته گذشته ریزش کرد از این‌رو این احتمال در بازار خودرو تقویت شده است که نرخ‌ها ریزش کند؛ البته این ریزش به معنی بازگشت قیمت‌ها به نرخ‌های سابق نیست به عنوان مثال دنا پلاس پیش از افزایش نرخ‌های اخیر 580 میلیون تومان به‌فروش می‌رسید ممکن است با کاهش نرخ ارز قیمت آن به 560 میلیون تومان برسد اما به نرخ سابق یعنی 510 میلیون تومان نخواهد رسید. مددیان با بیان اینکه تمایل برای خرید خودرو افزایش پیدا کرده، گفت: دارندگان خودرو با این ذهنیت که در روزهای آینده قیمت‌ها همچنان روند افزایشی خواهند داشت فروش را متوقف کردند و همین مساله باعث شده است که بازار در چند روز گذشته راکد شود.
رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو تبریز عرضه خودرو در بورس را مبنای بالا رفتن قیمت‌ها در بازار دانست و افزود: قیمت 206 تیپ 2 در کارخانه 150 میلیون تومان است این در حالی است که در بازار 300 میلیون عرضه می‌شد و در 10 روز گذشته 30 میلیون به نرخ این خودرو اضافه و امروز 330 میلیون تومان به‌فروش می‌رسد؛ خودروسازان می‌خواهند تمام خودروهای تولیدی را در بورس عرضه کنند، که اینگونه نرخ‌ها را افزایش بدهند و به قیمت بازار نزدیک کنند و به قول خود از ضرر بیفتند. وی با بیان اینکه ابقای وزیر صمت تاثیری در افزایش قیمت خودرو نگذاشت، افزود: بعید است وعده‌های وزیر صمت در زمینه واردات خودرو تا آذرماه عملیاتی شود؛ از سوی دیگر خودروسازان می‌خواهند اقدام به واردات کنند و این خودروسازان اجازه نمی‌دهند که خودروهایی زیر نرخ تولیدات آنها در بازار عرضه شود. به گفته مددیان؛ حذف قرعه‌کشی و عرضه خودرو در بورس با هدف حذف سیاست قیمت‌گذاری دستوری انجام می‌شود. این فعال اقتصادی در پاسخ به این پرسش که آیا تولید 206 تیپ 2 برای ایران خودرو بیشتر از 150 میلیون تمام می‌شود که می‌خواهد با عرضه آن در بورس قیمت آن را افزایش بدهد و به عبارتی نرخ کارخانه را به بازار نزدیک کند؟ گفت: در این زمینه نمی‌توانم اظهارنظر کنم اما خودروسازان از زیان‌دهی سخن می‌گویند تا عید قیمت‌گذاری دستوری و قرعه‌کشی حذف خواهد شد اما به چه بهایی می‌خواهند قرعه‌کشی را حذف کنند نمی‌دانم؟ وی نرخ 206 با دلار 37 هزار تومانی را حدود 350 میلیون تومان دانست و افزود: خودرو به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده و دلال‌ها این بازار را مدیریت می‌کنند و به هر سمتی که بخواهند آن را هدایت و سوق می‌دهند و مصرف‌کنندگان واقعی در این بازار نقشی ندارند. در این رابطه عبدالله توکلی لاهیجانی مدیرکل دفتر صنایع خودروی وزارت صمت در گفت‌وگو با مهر گفته بود: سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بر اساس شکایتی که در مورد قیمت و وضعیت فروش اتفاق می‌افتاد، ورود می‌کند. وی افزود: در واقع بر اساس پرونده‌هایی که برای خودروسازان بسته می‌شود، سازمان حمایت ورود و در صورت احراز تخلف، برخورد می‌کند. سازمان حمایت در چند مورد هم ورود و برخورد هم کرده است. توکلی لاهیجانی گفت: بررسی وضعیت گرانفروشی و قیمت‌ها یک کار حقوقی مرتبط با خودروساز است و سازمان حمایت به صورت کارشناسی شده به این حوزه ورود کرده و ریز قیمت‌ها را بررسی می‌کند.
