تعادل | فرشته فریادرس |
به دنبال اختلاف بین گمرک و سازمان غذا و دارو درباره داروهای دپویی، به تازگی رییس سازمان غذا و دارو طی نامه‌ای به سازمان بازرسی کل کشور علیه گمرک، به دلیل «واردات اقلام دارویی بدون مجوز» شکایت کرد. در پی شکایت این سازمان و طرح ادعای اصرار گمرک برای ترخیص داروهای بدون مجوز، معاون فنی گمرک در واکنش به این جریان، ضمن رد ادعاهای مطرح شده، دست به افشاگری زد و بخشی از اسناد مربوطه مبنی بر درخواست سازمان غذا و دارو برای ترخیص داروهای مرتبط با کرونا را منتشر کرد. گزارش گمرک نشان می‌دهد، داروهایی که گفته شده مجوز واردات نداشته، در همین مدت اخیر با مکاتبه مسوولان سازمان غذا و دارو با گمرک ایران درخواست ترخیص آن صادر شده است. معاون فنی گمرک همچنین نسبت به تعارض منافع و انحصار اقلام دارویی از جمله واردات داروی «رمدسیویر» از هند و«سرم» از ترکیه توسط سازمان غذا و دارو هشدار داد.
ماجرای شکایت از گمرک
پس از کمبود داروهای ویژه کرونا از جمله «رمدسیویر» و «کمبود سرم» در کشور تلاش برای واردات این اقلام آغاز شد و گمرک نیز به سرعت مجوزترخیص کالاهای مانده در انبارها را صادر کرد. اما این اقدام گمرک چندان به مذاق سازمان غذا و دارو خوش نیامد. به‌طوری که، وزارت بهداشت از گمرک به دلیل ورود اقلام دارویی بدون دریافت و اخذ مجوز از وزارت بهداشت، به سازمان بازرسی کل کشور شکایت کرد؛ موضوعی که خبرساز شد. سازمان غذا و دارو می‌گوید: علیرغم اینکه برخی کالاهای وارد شده مجوز وزارت بهداشت را کسب نکرده‌اند، اما مقامات گمرک در حال فشار آوردن به وزارتخانه برای ترخیص این کالاها هستند واین خلاف رویه قانونی است. به گفته رییس این سازمان، این امر منجر به انباشت دارو در گمرکات در شرایط نگهداری نامطلوب شده و ترخیص این کالاها بدون تایید وزارت بهداشت منجر به مخاطره افتادن سلامت هم میهنان خواهد شد. رییس سازمان غذا و دارو همچنین از ممنوعیت ورود داروهای مربوط به برخی شرکت‌های خارجی و عدم مجوز این سازمان برای آنها اشاره داشته و خطاب به سازمان بازرسی اعلام کرده که «این سازمان در خصوص خطر ترخیص کالاهای فاقد مجوز به گمرک هشدار داده و مسوولیت ایجاد هرگونه عارضه‌ای را بر عهده گمرک می‌داند.»
واکنش گمرک به ادعاهای مطرح شده
این گزارش سازمان غذا و دارو اما واکنش گمرک ایران را در پی داشت. به‌طوری که ارایه توضیحات و اسناد گمرک نشان می‌دهد، حتی درباره داروهایی که گفته شده مجوز واردات نداشته، در همین مدت اخیر با مکاتبه مسوولان سازمان غذا و دارو با گمرک، درخواست ترخیص آن صادر شده است. در همین حال، معاون فنی گمرک ایران در مکاتبه خود با رییس سازمان غذا و دارو، به ادعاهای مطرح شده پاسخ داده است. در بند نخست این نامه با عنوان «ورود کالاهای فاقد مجوز بهداشت به گمرکات» آمده است: «باید توجه داشت خروج کالا یا ترخیص آن از اماکن گمرکی، مستلزم انجام تشریفات گمرکی است که مجوزهای قانونی لازم از جمله مجوز «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» در زمان انجام تشریفات گمرکی، به صورت سیستمی اخذ وسپس با رعایت سایر مقررات، اجازه ترخیص قطعی کالا از گمرک و خروج آن داده می‌شود. بنابراین، تمام کالاهای سلامت محور مشمول اخذ مجوزهای قانونی، با مجوز ترخیص وزارت بهداشت ترخیص و از گمرک خارج می‌شوند.»
یک بام و دو هوای واردات رمدسیویر هندی!
بند دوم این نامه به «عدم تایید کلیه خطوط تولید محصولات دارویی شرکت « Kwality » هند و وجود داروی رمدسیویر در گمرک» اشاره و عنوان شده: نخست اینکه «داروی مزبور در انبارهای شرکت تحویل‌گیرنده (شرکت انبارهای عمومی فرودگاه امام خمینی(ره) موجود بوده و نگهداری می‌شود و نه در گمرک.» دوم اینکه «توجه جنابعالی را به گزارش مورخ 23 مردادماه سال جاری اینجانب با عنوان دادستان محترم عمومی و انقلاب تهران جلب می‌نماید که در آن تصریح شده: «مقرر گردید وزارت بهداشت، به قید فوریت، مستنداً نسبت به اعلام نظر در خصوص «ترخیص» یا «عدم ترخیص» محموله ۲۰۰ هزار بسته داروی (Remdesivir Injection mg100) متعلق به شرکت «اریکه تجارت ویستا»، با عنایت به اظهارات مدیرعامل شرکت موصوف مبنی بر ترخیص و توزیع چند محموله قبلی از این دارو در کشور با مجوز ترخیص وزارت بهداشت اقدام نماید.» بنابراین، هیچگونه فشاری بر وزارت بهداشت مبنی بر ترخیص این دارو بدون اخذ مجوز، وجود نداشته و آنچه خواسته شده، تعیین تکلیف کالایی است که در بحران کرونا، در انبارهای فرودگاه امام خمینی خاک می‌خورد. مورد بعدی اینکه آن مرجع محترم اعلام کرده که «اداره بازرسی فنی دارو به تاریخ 4 مردادماه 1400 گزارشی مبنی بر موارد متعدد شکایت و ریکال از داروهای مختلف شرکت « Kwality» هند در سال‌های گذشته، به دلایلی چون وجود رسوب، ذرات خارجی و حشره در ویال‌های تزریقی و تغییر رنگ وشکل دارو را به معاونت برنامه‌ریزی اداره کل دارو ارایه و اعلام کرده که کلیه خطوط تولید محصولات دارویی شرکت مذکور مورد تأیید آن اداره نیست.» حال از آن مرجع محترم درخواست دارد اگر این موضوع در 4 مردادماه سال جاری به اطلاع سازمان غذا و دارو رسیده، چگونه در تاریخ 6 مردادماه سال جاری، سازمان غذا و دارو طی نامه شماره ۲۳۵۱۸/۶۵۵ دقیقاً برای داروی «رمدسیویر» از همان برند واز همان کارخانه و دقیقاً برای همان شرکت، مجوز ترخیص صادر و به گمرک ابلاغ کرده تا کالا ترخیص شود؟ به فرض اینکه گزارش اداره بازرسی فنی دارو با تأخیر به سازمان غذا و دارو واصل شده (که چنین نبوده)، چرا نسبت به جلوگیری از پخش و توزیع این دارو اقدامی نشده است؟ و این اجازه داده شده تا کالا از گمرک ترخیص و به چرخه توزیع، روانه شود؟ معاون فنی گمرک در این زمینه دست به افشاگری زده وگفته است: «این در حالی است که دو فقره مجوز ترخیص دیگر از سازمان غذا و دارو به شماره‌های ۹۸۳۹/۶۵۵ مورخ ۲۹/۲/۱۴۰۰ و ۲۰۴۱۲۶ مورخ 20 تیرماه سال 1400 برای همان داروی آماده از همان شرکت هندی برای همان واردکننده داخلی، مزید استحضار و شفاف‌سازی موضوع ایفاد می‌گردد. سایر سوابق ترخیص نیز نشان می‌دهد، همان دارو توسط شرکت «یارا طب خاورمیانه» با مجوز آن مرجع، از گمرک ترخیص و توزیع شده است.
جنجال واردات سرم از ترکیه
در بند سوم نامه، معاون فنی گمرک، به واردات سرم از کارخانه « Turk ilac » ترکیه بدون داشتن سیاست واردات و ثبت سفارش نیز اشاره کرده وگفته است: «ممنوعیت ترخیص سرم تزریقی از کارخانه « Turk ilac » ترکیه که در آن درخواست شده، از «ترخیص» این نوع سرم جلوگیری شود طی نامه شماره ۲۸۳۵۷/۶۶۵ مورخ 25مردادماه 1400به گمرک ابلاغ و این سازمان نیز بلافاصله مراتب را به کلیه گمرکات کشور ابلاغ و بر ترخیص این سرم‌ها نظارت کافی داشته تا حتی یک عدد سرم بدون مجوز ترخیص وزارت بهداشت، از گمرک ترخیص نگردد. ارونقی در ادامه اظهار کرده: اما باید توجه داشت آن مرجع بعد از ابلاغ ممنوعیت «ترخیص» این سرم‌ها، خود، نسبت به صدور مجوز ترخیص برای همین برند سرم تزریقی از کارخانه «Turk ilac» در تاریخ یکم شهریورماه 1400، اقدام کرده است. نکته جالب توجه اینکه سازمان غذا ودارو طی نامه مورخ 20 مردادماه 1400 یعنی ۵ روز قبل از اعلام ممنوعیت ترخیص این نوع سرم، از شرکت «دارو درمان سلامت پارس»، درخواست کرده ۶۰۰ هزار عدد سرم تزریقی از کارخانه «Turk ilac» در دو نوع قندی و نمکی، حداکثر ظرف یک هفته وارد کشور گردد.» معاون فنی گمرک در ادامه تاکید کرده: بنابراین آنچه محرز و مشخص است، ظاهراً واردات سرم مذکور توسط شرکت «اریکه تجارت ویستا»، واردات سرم بدون سیاست واردات و ثبت سفارش به گمرک تلقی می‌گردد! و واردات همان برند سرم توسط شرکت «دارو درمان سلامت پارس»، برای تأمین فوری سرم در کشور، مورد تأکید آن مرجع واقع می‌شود.» همچنین در بخش پایانی این نامه آمده است که «با توجه به اینکه تاکید گمرک بر تعیین تکلیف فوری کالاهای سلامت محور و مرتبط باکرونا در این شرایط بحرانی بوده و نه ترخیص کالاهای مشمول مجوز بهداشت، بدن مجوز ترخیص، اظهارات رییس سازمان غذا و دارو مصداق بارز تشویش اذهان عمومی در این شرایط است و قضاوت در این رابطه با افکار عمومی است.»
