تعادل - گروه خودرو|
بررسی قیمت‌های بازار خودرو در هفته‌ای که گذشت نشان‌دهنده ثبات نسبی قیمت‌ها و رکود در بازار خودرو بود. با وجود اینکه نرخ ارز در طول این هفته تا حدودی روند افزایشی داشت؛ اما تاثیر به خصوصی در بازار خودرو به دنبال نداشت. در حال حاضر تنها خریداران و مصرف‌کنندگان واقعی در بازار خودرو فعالیت می‌کنند. در همین حال، طی روزهای گذشته در جریان بررسی طرح ساماندهی صنعت و بازار خودرو در مجلس شورای اسلامی، عرضه خودرو در بورس کالا با اکثریت آرا در کمیسیون صنایع به تصویب رسید. بنابر اعلام، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، در جلسه بعدازظهر روز سه‌شنبه کمیسیون صنایع، ماده ۴ طرح ساماندهی صنعت خودرو اعاده شده از شورای نگهبان با حضور نماینده شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفت و اصلاح شد، که بر اساس این اصلاح مقرر شد خودروهای تولید شده داخلی در بورس عرضه شوند. در این ماده قیمت پایه عرضه خودرو در بورس توسط سازمان حمایت تعیین شده و ساز و کار تحقق این مهم باید در بورس مهیا شود. برخی از کارشناسان این حوزه بر این باورند که عرضه خودرو در بورس می‌تواند عاملی برای حذف رانت و دلالی در بازار خودرو شود. در واقع هدف از ایجاد محدودیت برای خرید خودرو از طریق بورس این است که مصرف‌کنندگان واقعی اقدام به خرید کنند.
روند قیمت‌ها در بازار خودرو
روز دوشنبه علیرضا رزم‌حسینی، وزیر صنعت معدن و تجارت در حاشیه کمیسیون اقتصادی مجلس خبر از تداوم روند کاهشی قیمت خودرو داد و به این نکته اشاره کرد که قیمت خودروهای خارجی نیز در بازار دچار رکود شده است. به گفته او، سیاست کشور افزایش تولید خودروی داخلی است که خیلی تا کنون توانسته‌ایم در این مسیر موفق عمل کنیم و حرکتی رو به رشد داشته باشیم. علاوه بر این در تولید قطعات داخلی نیز عملکرد خوبی داشته ایم. در همین حال، نعمت‌الله کاشانی‌نسب، نایب رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو در گفت‌وگو با «ایلنا»، در مورد وضعیت بازار خودرو در اظهاراتی گفته است: قیمت‌ها تقریبا ثابت شده است و خرید و فروش فقط از طرف کسانی که مصرف‌کننده واقعی هستند، صورت می‌گیرد. براساس قیمت‌های اعلامی از سوی او، درپایان هفته پژو 206 تیپ 2 حدود 195 تا 196 میلیون تومان و تیپ 5 حدود 275 میلیون تومان، پژو 206 صندوق‌دار 250 میلیون تومان، پراید 108 تا 110 میلیون تومان، پژوپارس 215 میلیون تومان و پژوپارس دوگانه‌سوز 238 تا 239 میلیون تومان، تیبا صندوق‌دار 122 میلیون تومان، پژو 405 حدود 188 تا 190 میلیون تومان و کوئیک 148 میلیون تومان در بازار خرید و فروش می‌شوند. اما وضعیت قیمتی خودروهای خارجی به چه شکلی است؟ نایب رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو در این باره گفته است: بازار خودروهای خارجی دچار رکود است و خرید و فروشی برای این خودروها صورت نمی‌گیرد. قیمت خودروهای خارجی نسبت به دوماه گذشته حدود 30 درصد کاهش داشته است و افزایش نرخ دلار و به تبع آن افزایش نسبی قیمت خودروها بر نرخ خودروهای خارجی تاثیری نگذاشته است چراکه در این بازار خریداری وجود ندارد. از سوی دیگر، سعید مدنی، مدیرعامل اسبق سایپا در خصوص افزایش قیمت خودرو در بازار ایران می‌گوید: علت اصلی گرانی خودرو را می‌توان در محدودیت‌های وارداتی جست‌وجو کرد. هرچند به خاطر مسائل سیاسی ۳۰ درصد قیمت خودرو طی چند ماه گذشته کاهش یافته، اما این در حالی است که انتظار می‌رود روند کاهشی قیمت خودرو بین ۲۰ تا ۳۰ درصد دیگر هم ادامه‌دار باشد؛ حال اگر بازار خودرو به مانند گذشته بود یعنی واردات خودرو انجام می شد، بازار خودرو متعادل می‌شد.
عرضه خودرو در بورس تصویب شد
در این میان اما برخی کارشناسان خودرویی بر این باورند که با توجه به تجربه موفق صنایع دیگر در بورس کالا، بهتر است خودرو نیز در بورس کالا عرضه شود تا بحث رانت و دلالی در بازار خودرو که ناشی از دو نرخی بودن است از بین برود. در این زمینه حتی رییس قوه قضاییه نیز پیشنهاد عرضه مستقیم خودرو در بورس کالا را ارایه داده بود که به نظر می‌رسد با پرورش این ایده قادر به عملیاتی کردن این موضوع خواهیم بود. با ورود خودرو در بورس کالا، شفافیت و امکان نظارت دقیق از سوی نهادهای مسوول، جای خود را به بحث قیمت‌گذاری می‌دهد و این بوروکراسی اداری برای قیمت‌گذاری بین شورای رقابت و ستاد تنظیم بازار نیز دیگر وجود نخواهد داشت. از طرفی اگر خودرو در بورس عرضه شود، ضمن از دست رفتن تدریجی هیجان سرمایه‌گذاری در بازار، به احتمال زیاد جلوی ضرر و زیان خودروسازان نیز گرفته می‌شود. البته طبق گفته حجت‌الله فیروزی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در جلسه بعدازظهر روز سه‌شنبه کمیسیون صنایع، ماده ۴ طرح ساماندهی صنعت خودرو اعاده شده از شورای نگهبان با حضور نماینده شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفت و اصلاح شد، بر اساس این اصلاح مقرر شد خودروهای تولید شده داخلی در بورس عرضه شوند. در این ماده قیمت پایه عرضه خودرو در بورس توسط سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان تعیین شده و ساز و کار تحقق این مهم باید در بورس مهیا شود. علاوه بر این باید به این موضوع توجه داشت که در طرح کنونی که مربوط به شورای نگهبان است عرضه خودرو در بورس فقط برای خودروهای داخلی است، اما در طرحی که در کمیسیون مجلس در حال بررسی است موضوعات دیگری در زمینه بومی‌سازی، کیفی‌سازی، قطعه‌سازان و خودروهای خارجی در مجلس مطرح است.
بنا به توضیحات سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس از طرفی قیمت‌گذاری دستوری همانطور که از جنس آن مشخص است باید به صورت دستوری اعلام شود که این محصول در بورس با قیمتی مشخص فروخته شود، در حالی که در خودرو این اتفاق رخ نمی‌دهد. در خودرو با قیمت تمام شده محصول مواجه هستیم که با شرایط و معیارهایی مشخص شده و سود معقولی هم داریم که با شیوه‌ای مشخص معین می‌شود. بنابراین قیمتی که قرار است برای خودرو تعیین شود به گونه‌ای است که برای سایر کالاها در بورس انجام می‌شود، یعنی قیمت پایه مشخص می‌شود و در انتها رقابت قیمت فروش را تعیین می‌کند و به هیچ عنوان با قیمت‌گذاری دستوری برای خودرو در بورس مواجه نخواهیم بود. نماینده مردم فسا در مجلس یادآور شد: طرح ساماندهی صنعت خودرو مصوب مجلس دهم بود که شورای نگهبان به ماده ۴ آن ایراد گرفت. این موضوع در جلسه امروز کمیسیون بررسی و ایرادات آن رفع شد. وی درباره طرح تحول بازار و صنعت خودروی سبک که در کمیسیون صنایع مجلس یازدهم تدوین شده، گفت: کلیات این طرح در کمیسیون صنایع و معادن تصویب شده و جزئیات آن در دست بررسی است و کمیسیون پس از بررسی بودجه به آن رسیدگی خواهد کرد. علاوه بر عرضه خودرو در بورس، مسائلی مانند کیفیت، بومی سازی، قطعه‌سازان، خدمات پس از فروش و... نیز در آن بررسی شده است. در همین رابطه فیروزی در رابطه با تصمیمات اتخاذ شده توسط مجلس برای عرضه خودرو در بورس در گفت‌وگو با «ایرنا» به ارایه توضیحاتی پرداخته است. او گفته است: «عرضه خودرو در بورس به‌گونه‌ای است که قیمت تمام شده خودرو همراه با سود منطقی که باید لحاظ شود، با نظر شورای رقابت مشخص می‌شود. از سوی دیگر محدودیت‌هایی برای خرید خودرو از طریق بورس وجود دارد، بدین صورت که افرادی که اقدام به خرید خودرو از طریق بورس می‌کنند تا سه سال امکان فروش ندارند و در صورت فروش باید تا ۳۰ درصد از قیمت خودرو را به عنوان عوارض پرداخت کنند.» همچنین نکته مهم دیگر این است که عرضه خودرو در بورس برای شرایطی است که وضعیت بازار دارای نوسان است و تقاضا بیشتر از عرضه باشد، به محض اینکه بازار خودرو به وضعیت متعادل برسد، خودروسازان خرید و فروش را به شیوه عادی انجام می‌دهند. علاوه بر این عرضه خودرو در بورس کالا موجب ایجاد تعادل در قیمت خودرو خواهد شد و از طرف دیگر افرادی اقدام به خرید می‌کنند که مصرف‌کننده واقعی بوده و در نهایت خودرو از حالت یک کالای سرمایه‌ای خارج می‌شود.
