تعادل | گروه تجارت | در ادامه برخورد با اخلالگران بازار نهاده‌های استان مازندران و کشور، عصر روز گذشته مدیرعامل بزرگ‌ترین شرکت تولید خوراک دام و طیور شمال کشور به اتهام اخلال در بازار نهاده‌ها و اقدامات مجرمانه دیگر توسط پاسداران گمنام امام زمان(عج) در اطلاعات سپاه مازندران دستگیر شد. نزدیک به یکسال است که کمبود عرضه و گرانی در بازار نهاده‌های دامی، خبرساز شده است؛ کمبودی که بسیاری از بازارها را با چالش جدی همراه کرد. البته دلایل مختلفی برای این کمبود نهاده‌ها در بازار مطرح می‌شداما بسیاری از کارشناسان حوزه صنعت دام و طیور، تخصیص ارز ترجیحی را از دلایل این نابسامانی در بازار نهاده‌های دامی عنوان کردند؛ چرا که این ارز باعث شد حیاط خلوتی برای دلالان و مفسدان به وجود آاید و با واردات نهاده‌های دامی با ارز دولتی، اقدام به احتکار این نهاده‌ها کنند و در نهایت آن را با قیمت آزاد در بازار عرضه کنند. اما افزایش قیمت نهاده‌های دامی و عدم کنترل و نظارت مسوولان دولتی بر بازار دام و طیور، مشکلات عدیده‌ای را برای دامداران و حتی مصرف‌کنندگان به وجود آورد، به‌طوری‌که هزینه‌های نگهداری دام برای دامداران را افزایش داد و به موازات آن شاهد افزایش قیمت مرغ، تخم‌مرغ و گوشت قرمز در بازار بودیم. با افزایش نارضایتی‌ها در بازار نهاده‌های دامی کمبود شدید دان و خوراک مرغ گزارش‌های متعددی مبنی بر وجود فساد متعددی در حلقه‌های متعدد واردات تا توزیع خوراک مرغ به نهادهای نظارتی و امنیتی استان ارسال شد. از همین رو، هفته گذشته با ورود اطلاعات سپاه مازندران و با پیگیری‌های به عمل آمده رد پای یکی دیگر از شرکت‌های واردکننده در این فساد آشکار شد و با مسجل شدن نقش گسترده این شرکت در افزایش قیمت نهاده‌های طیور، بالاخره این واردکننده بزرگ نهاده‌های دامی توسط سازمان اطلاعات سپاه مازندران دستگیر شد.
جزییات ماجرا
عصر روز گذشته مدیرعامل بزرگ‌ترین شرکت تولید خوراک دام و طیور شمال کشور به اتهام اخلال در بازار نهاده‌ها و اقدامات مجرمانه دیگر توسط پاسداران گمنام امام زمان(عج) در اطلاعات سپاه مازندران دستگیر شد. پس از دستگیری واردکننده بزرگ نهاده‌های دامی در مازندران، زوایای جدیدی از این پرونده فساد رمزگشایی و مشخص شد مدیر اصلی این شرکت در اسپانیا حضور داشته و از راه دور توسط بستگان خود بدون اینکه ردپایی از خود به‌جای گذارد آن را مدیریت می‌کرد. یافته‌های کارشناسان اقتصادی اطلاعات سپاه نشان داد یکی از شگردهای این شرکت، نگهداری و دپوی نهاده‌ها در گمرک به دلایل واهی ازجمله عدم تخصیص ارز و بروکراسی اداری در ترخیص کالا بود تا از این طریق ضمن ایجاد کمبود تصنعی نهاده در بازار، ایجاد تنش در صنعت دام طیور و ضرر و زیان به این بخش تولیدی، مصرف‌کنندگان نهایی در زنجیره تولید مرغ را مجبور به تأمین نهاده‌ها از طریق بازار غیررسمی کند. با افزایش بررسی‌ها مشخص شد صاحب اصلی این شرکت معروف ظاهرا به دلیل دریافت ارز دولتی نهاده‌های وارد شده را به قیمت مصوب به شرکت‌های توزیع‌کننده می‌فروخت، اما در قرارداد پنهانی مابه‌التفاوت قیمت در بازار آزاد را از طریق شماره حساب‌های دیگری دریافت می‌کرد تا ضمن قانونی نشان دادن قراردادها و معاملات، محصولات خود را با نرخ آزاد به شرکت‌های توزیع‌کننده به فروش برساند. این اقدام هرچند سود و منافع زیادی را برای این شرکت به ارمغان آورد اما به دلیل افزایش قیمت تمام شده صنعت مرغداری، ضربه سنگینی به اقتصاد مرغداران و مصرف‌کنندگان نهایی وارد کرد. با تداوم این بحران و مسجل شدن نقش گسترده این شرکت در افزایش قیمت نهاده‌های طیور، بالاخره این واردکننده بزرگ نهاده‌های دامی توسط پاسداران گمنام امام زمان (عج) در اطلاعات سپاه مازندران دستگیر شد. اطلاعات به دست آمده از منابع موثق نشان می‌دهد حلقه‌های متعددی از همکاران و همراهان این اخلالگر صنعت مرغداری شناسایی شدند که به‌زودی آنها نیز گرفتار محاکم قضایی خواهند شد و با ورود متهمان جدید زوایای دیگر این پرونده بازگشایی شده و مشخص خواهد شد که چه کسانی با تراکنش‌های نجومی در اخلال و بحران بازار نهاده‌های دامی و خوراک مرغ استان و کشور نقش داشته و دارند.
فساد گسترده درتوزیع نهاده‌های دامی
پیش از این اما برخی نسبت به فساد و رانتی که در حوزه نهاده‌های دامی وجود دارد، هشدار داده بودند؛ بطوری که علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل ٩٠ در اظهاراتی گفته بود که که فساد در توزیع نهاده‌های دامی وجود دارد و نیاز است که رییس‌جمهور و معاونانش، به درخواست‌های وزارت جهاد کشاورزی و هشدارهای وزارت اطلاعات درباره حساسیت موضوع تامین ارز مناسب برای واردات و توزیع نهاده‌های دامی و عدم ابلاغ دستورات به موقع رسیدگی کنند.خضریان با بیان اینکه وزارت صمت اشراف کافی بر مشکلات بخش کشاورزی ندارد و با وزارت جهاد کشاورزی نیز هماهنگ نبوده است، گفته بود: این وزارتخانه تعمدا پیگیر اولویت تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی نبوده و دغدغه‌های لازم را در این زمینه نداشته است. به گفته این نماینده مجلس، در جلسه مورخ ١٦ خرداد ٩٩ در وزارت صمت، حدود یک میلیاردیورو ارز تخصیصی به واردات نهاده‌ها میان تعداد قلیلی از واردکنندگان توزیع شد که به دنبال افشای موضوع و ورود دستگاه‌های نظارتی و سازمان‌های مردم‌نهاد این مصوبه باطل شد و از آنجایی که دولت مکلف است ۲. ۵ میلیون تن کنجاله سویا و ذرت را تحت عنوان ذخایر استراتژیک در انبارهای سراسر کشور ذخیره کند، این میزان در شهریور ١٣٩٩ به ٦٩ هزارتن سویا و ٢٣٠ هزارتن ذرت رسیده و این نشان می‌دهد که عزم جدی برای تامین نهاده‌های دامی و همچنین کنترل بازار سیاه از سوی دولت وجود ندارد. از سوی دیگر، نایب‌رییس کمیسیون کشاورزی مجلس با بیان اینکه برخی عناصر دولتی عمدا در تامین نهاده خوراک دام مشکل ایجاد می‌کنند، گفت: برخی افراد که از وزارت جهاد رفته‌اند، با تاسیس شرکت در کنار شرکت پشتیبانی امور دام باعث فساد شده‌اند. محمد جواد عسگری نایب‌رییس کمیسیون کشاورزی مجلس در گفت‌وگو با «خبرگزاری فارس» درپاسخ به مشکلات نهاده خوراک دام و طیور به ویژه شکل‌گیری بازار سیاه با وجود صراحت قانون برای عرضه این نهاده از کانال دولتی گفته بود: مشکلات نهاده در کشور چند تا است، نخست اینکه برخی عناصر دولتی تعمدا می‌خواهند مشکل ایجاد کنند و به جای حل مشکل، عمدا در مسیر سنگ‌اندازی می‌کنند. وی در پاسخ به اینکه منظور شما کدام نهادها است؟ گفت: مثلا یکی بانک مرکزی است، قرار بود که طی یکسال برای تامین 9. 2 میلیون تن ذرت، 4. 3 میلیون سویا و 6. 6 میلیون تن جو ارز اختصاص دهد، اما این ارز اختصاص نیافت یا با تاخیر و تعلل انجام شد.
پای بانک مرکزی در میان است؟
بنابر آمار این نماینده مجلس، سال 98 به میزان 450 میلیون دلار ارز به بهانه واردات نهاده‌های دامی به افراد داده شده، اما نهادهای وارد نشده، سال 99 به میزان 145 میلیون دلار ارز برای واردات نهاده داده‌اند، اما وارد نشده بانک مرکزی اینها را پیگیری نکرده است، بنابراین مقصر اصلی همان نهادهای دولتی‌اند که اخلال ایجاد می‌کنند. عسگری در پاسخ به اینکه آیا این ارزها را شرکت‌های دولتی یا خصوصی دریافت کرده‌اند، گفت: بخش‌های خصوصی گرفته‌اند. نایب‌رییس کمیسیون کشاورزی مجلس ادامه داد: نکته دوم پشتیبانی امور دام به ماموریت خود به خوبی عمل نمی‌کند و شرکت‌های اقماری مشکل ایجاد می‌کنند. وی افزود: برخی افرادی که از وزارت جهاد کشاورزی رفته‌اند، در کنار شرکت پشتیبانی امور دام کشور که یک شرکت دولتی است، یک شرکت تاسیس کرده‌اند و باعث ایجاد رانت و فساد می‌شوند و این شرکت انحصاری است، دستگاه‌های قوه قضاییه، وزارت اطلاعات، اطلاعات سپاه و سیستم‌های بازرسی و نظارت کشور باید ورود کرده و به این موضوعات رسیدگی کنند. البته این نماینده مجلس معتقد است که رییس‌جمهور باید همه اختیارات نهاده را به وزارت جهاد بدهد و در توضیح آن می‌گوید: رییس‌جمهور باید بپذیرد که همه ماموریت‌های بازرگانی نهاده‌ها باید جزو اختیارات وزارت جهاد کشاورزی باشد و رییس‌جمهور برای اینکه ثابت کند، نیتش خیر است، باید این را قبول کند و اگر نپذیرد قطعا در این اخلال‌ها نقش دارد و باید به مردم پاسخگو باشد. وی ادامه داد: نکته بعدی اینکه در شرایط فعلی چند کار را انجام دهیم باید تغییر در جیره غذایی ایجاد کنیم، افراد علاقه‌مند را اجازه دهیم وارد کنند و تهاتر ایجاد کنند، اما متاسفانه دولت در این زمینه هم اخلال ایجاد می‌کند. عسگری گفت: بخش خصوصی آماده است با اعتبار خود یا به صورت تهاتری نهاده وارد کند، اما بخش دولتی در این زمینه همکاری نمی‌کند.
فساد درسیستم دولتی باعث بازار سیاه نهاده شده
عسگری همچنین درباره اینکه چطور بازار آزاد شکل می‌گیرد، گفت: سامانه بازارگاه ایراد اساسی دارد و اگر اینها برطرف شود . او با باین اینکه فساد در سیستم دولتی باعث شکل‌گیری بازارهای سیاه نهاده می‌شود، در پاسخ به اینکه گفته می‌شود تعدادی افراد طی سال‌های اخیر در کشور اینقدر بال و پر گرفته‌اند که اکنون بادور زدن قانون بازار سیاه نهاده درست کرده‌اند و به چندین برابر قیمت می‌فروشند، گفت: همه اینها در سیستم دولتی است، فساد در سیستم‌های دولتی نهادینه شده و این عناصر فرصت طلب فضا را برای نفوذ این آدم‌ها هموار می‌کند. نایب‌رییس کمیسیون کشاورزی مجلس همچنین عنوان کرده که کشت‌های فراسرزمینی در سال‌های گذشته بسیار ضعیف بوده و وزارت امور خارجه بسیار کند عمل کرده است این وزارتخانه باید 80 درصد وقت خود را روی مسائل اقتصادی بگذارد و اکنون بسیاری از کشورها روی کشت فراسرزمینی کار می‌کنند الان عربستان رفته منطقه قفقاز در قطعات 100 هزار هکتار کشت می‌کند قطر در عراق در قطعات 20 هزار هکتاری کشت می‌کنند اما وزارت امورخارجه نتوانسته ارتباطی با دیگر کشورها برقرار کند. او گفته است که برای سال آینده برنامه داریم و مجلس ورود می‌کند و با اصلاح خرید تضمینی وضعیت کشت نهاده‌ها را بهبود می‌دهیم و باتوجه به اقلیم‌های مختلف می‌توانیم 9. 2 میلیون تن ذرت، 4. 3 میلیون تن سویا و 6.6 میلیون تن جو را می‌توانیم در کشور تولید کنیم و تنها اراده می‌خواهد.
