تعادل|
گزارش ماهانه تولید وفروش شرکت‌های خودروساز در بورس منتشر شد. بررسی‌های صورت گرفته نشان از وضعیت نه چندان خوب خودروسازان دارد. بطوریکه شاهد توقف تولید دو خودروی «ال ۹۰» و «دانگ فنگ» گروه خودروسازی ایران خودرو در ماه پایانی فصل تابستان هستیم و تنها خودروهای باقی مانده در انبارها در این ماه به فروش رسیده است. از سوی دیگر، تحلیل داده‌های ثبت شده در کدال بورس بیانگر این است که این شرکت با کاهش بیش از ۱۷ فروش کلیه محصولات خود مواجه بوده است. اما وضعیت تولید گروه خودروسازی سایپا نشان می‌دهد که این شرکت شرایط بهتری نسبت به ایران خودرو دارد؛ چراکه در بدترین حالت توانسته است تولید محصولات خود را حفظ کند. هر چند که در برخی محصولات خود نسبت به مردادماه با کاهش تولید مواجه بوده است. همچنین بررسی‌های میدانی حاکی از این است که شرکت سایپا، در حالی دو خودروی «ساینا و سراتو» را عرضه می‌کند که در بازار آزاد این دو خودرو با قیمت کمتری در حال خرید و فروش است. از آن‌سو، ایران خودرو دیزل، نیز دو مدل خودروی « پیکاپ دوکابین فوتون بنزینی و دیزلی» را با افزایش قیمت نسبت به بازار آزاد عرضه می‌کند. این در حالی است که پیش از این وزیر صمت اعلام کرده بود که اگر شرکت خودروسازی با وجود داشتن امکانات لازم به تعهداتش عمل نکند، به تعزیرات معرفی خواهد شد.
چگونگی روند تولید و فروش
به گزارش «تعادل» و براساس آمارهای منتشر شده از سوی شرکت‌های خودرویی حاضر در بورس، در گروه خودروسازی «ایران خودرو» شاهد توقف تولید 2 مدل خودرو در شهریور ماه 98 پس از توقف تولید «سوزوکی ویتارا» در ماه قبل از آن هستیم. در این ماه، میزان تولید خودروی ال ۹۰ صفر شده و تنها ۷۸ دستگاه باقی مانده از دوره‌های قبل به ارزش 3.4 میلیارد تومان به فروش رفته است. از طرفی مطابق آمارها، در مجموع 6 ماهه نخست سال جاری هم ۶۶ میلیارد تومان از این محصول فروش رفته است.
همچنین تولید خودروی «دانگ فنگ» نیز همچون ال ۹۰ در آخرین ماه تابستان متوقف شده و صرفا ۲۷۵ دستگاه از آن به ارزش ۴۲.۴ میلیون تومان برای هر خودرو و مجموع 11.6 میلیارد تومان به فروش رفته است.
در مجموع شش ماهه ۱۴۰ میلیارد تومان از این خودرو فروخته است. این شرکت در گزارش دوره یک ماهه منتهی به ۳۱ شهریور، با کاهش بیش از ۱۷ درصدی مجموع مبلغ فروش کلیه محصولات خود مواجه بوده و از رقم 1.8 هزار میلیارد تومان در بازه یک ماهه منتهی به ۳۱ مرداد ۹۸، به رقم 1.5 هزار میلیارد تومان رسیده است.
البته از آن‌سو، گروه خودروسازی ایران خودرو اعلام کرده، که با وجود محدودیت‌ها و چالش‌های موجود در زمینه تامین و تولید خودرو، برخی از تعهدات معوقه محصولات خود را به‌روز کرده و به روزرسانی تعهدات سایر محصولات نیز در دستور کار قرار دارد. تعهدات «پژو پارس‌ای.ال.ایکس، پارس اتوماتیک، هایما اس 5، دناپلاس و سمند‌ای. اف7 بنزینی» به روز شده و تعهدات به جا مانده و معوق محصولات پژو405 بنزینی و دوگانه سوز نیز به زودی اجرا و به روز خواهد شد.
بنابراین تحویل روزانه 2 هزار دستگاه خودرو به مشتریان به زودی محقق خواهد شد. از طرفی، فروش اموال و دارایی‌های غیرمولد، بهبود ساختارهای مالی با هدف کاهش هزینه‌های تولید و اجرای برنامه‌های فروش فوری از جمله اقدامات و تلاش‌های فعلی ایران خودرو است که نتایج آن درکوتاه‌مدت منجربه افزایش تولید و عرضه خودرو و ایجاد تعادل در بازار خواهد شد. این گروه خودرویی همچنین مدعی شده که از سال گذشته تاکنون توانسته بیش از 514 هزار دستگاه خودرو تحویل مشتریان داده و در شرایط تحریم و مشکلات در تامین قطعات، به تولید و عرضه خودرو ادامه دهد.
اما اوضاع گروه خودرویی سایپا کمی متفاوت است و تمام محصولات آن از جمله «پراید، تیبا، سراتو، آریو چانگان و ...» با رشد هر چند اندک همراه بوده است. این رشد همراه با گران فروشی برای سایپا دردسرساز شده است.
گروه خودروسازی سایپا در حالی قیمت خودروی «ساینا» با رینگ آلومینیومی را ۵۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تعیین کرده، که قیمت این محصول در بازار ۵۵ میلیون تومان بوده و در واقع سایپا این محصول را ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان گران‌تر از بازار می‌فروشد. همچنین در مورد دیگری این شرکت قیمت خودروی سراتو را ۲۹۵ میلیون تومان تعیین کرده در حالی که این خودرو در بازار آزاد حدود ۱۲ میلیون ارزان‌تر و به قیمت ۲۸۳ میلیون تومان به فروش می‌رسد.
البته به گزارش ایسنا، در بررسی‌های انجام شده ایران‌خودرودیزل بزرگ‌ترین اختلاف قیمتی کارخانه و بازار را در پیکاپ دو کابین دارد. این اختلاف قیمت در حدود ۱۰۰ میلیون تومان است. پیکاپ دوکابین فوتون بنزینی در کارخانه ۳۵۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده؛ در حالی که قیمت این خودرو در بازار ۲۵۹ میلیون تومان است.
همچنین پیکاپ دوکابین فوتون دیزلی در کارخانه ۳۶۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و در بازار ۳۰۰ میلیون تومان قیمت دارد. این شرایط در حالی است که پیش از این عباس تابش، رییس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تاکید کرده بود که هرگونه عرضه خودرو از سوی خودروسازان به قیمت‌هایی بیش از قیمت بازار، تخلف محسوب می‌شود. پیش از این اعلام شده بود که شرکت‌های مدیران خودرو، کرمان موتور و بهمن موتور برخی محصولات خود را گران‌تر از نرخ‌های بازار می‌فروشند.
پیشنهادهایی برای تحویل به موقع
اما معضل تحویل خودروهای ثبت نامی مدت زیادی در حال پیگیری است؛ چراکه برخی از خودروسازان به دلیل تفاوت قیمت تمام شده خودروهایشان در بحران‌های سال گذشته حاضر به تحویل خودروها به قیمت توافق شده قبل نبودند.
برخی دیگر از این خودروسازان نیز به دلیل کمبود قطعات حاضر به تحویل خودروهای ناقص به مشتریان خود نشدند. در این راستا، وزیر صمت هفته گذشته اعلام کرد که اگر شرکت خودروسازی با وجود داشتن امکانات لازم به تعهداتش عمل نکرد، به تعزیرات معرفی خواهد شد؛ اما در مواردی که خودروسازی به دلیل مسائل تحریمی و عدم دریافت به موقع قطعه به تعهداتش عمل نکرد قضیه متفاوت خواهد بود.
دبیر انجمن خودروسازان در این زمینه می‌گوید: تاخیر در تحویل خودرو علاوه بر سود مشارکت، جریمه هم دارد، پس عدم تحویل عمدی تعهدات خودروسازان، کار عاقلانه‌ای نیست و دپوی خودروهای تولیدی ریسک بسیار بالایی دارد. احمد نعمت‌بخش در گفت‌وگویی درباره سخنان هفته گذشته وزیر صمت که گفته بود« اگر شرکت خودروسازی با وجود داشتن امکانات لازم به تعهداتش عمل نکرد، به تعزیرات معرفی خواهد شد»، با بیان اینکه هیچ خودروسازی را سراغ نداریم که عامدانه از تحویل خودرو خودداری کند، می‌افزاید: در قراردادهای فروش خودرو ذکر شده که خودروسازان در صورت تاخیر در تحویل، باید علاوه بر سود مشارکت، درصدی جریمه نیز پرداخت کنند، بنابراین عدم تحویل عمدی تعهدات، کار عاقلانه‌ای نیست، ضمن اینکه دپوی خودروهای تولیدی ریسک بسیار بالایی دارد.
به گفته او، بررسی مسوولان ثابت کرد که هیچ خودروسازی دست به احتکار خودرو نزده و خودروهایی که در پارکینگ‌ها مانده‌اند، دارای نقص هستند؛ البته عدم تحویل به موقع تعهدات، درخصوص خودروسازانی که به دلیل مسائل تحریمی و عدم دریافت به موقع قطعه، قادر به تحویل به موقع نبوده‌اند، متفاوت است و این خودروسازان به تعزیرات معرفی نشدند و ۹۹ درصد تعهدات معوق و خودروهای موجود در پارکینگ‌ها به این دسته اختصاص دارد.
نعمت‌بخش معتقد است که تمامی خودروسازان اعم از ایران خودرو و سایپا و نیز خودروسازان بخش خصوصی، تعهدات معوق دارند که به دلیل تحریم و عدم تامین به موقع قطعه و کمبود نقدینگی رخ داده است. وقتی خودروساز به دلیل تحریم و عدم تامین قطعه قادر به تحویل به موقع تعهدات نبوده قضیه متفاوت است؛ چراکه این مساله در ید اختیار طرف ایرانی نیست و این مساله دقیقا مصداق فورس ماژور قرارداد محسوب شده و قضیه در اختیار خودروسازان نبوده است.
دبیر انجمن خودروسازان ایران می‌گوید: مردم باید توجه کنند که شرکت‌های خودروساز در به وجود آمدن این شرایط مقصر نیستند؛ به همین دلیل برخی از خودروسازان به مشتریان پیشنهاد داده‌اند که یا سود مشارکت، دارای تداوم باشد یا خودرو جایگزین دریافت کنند؛ البته برخی مواقع نیز پیشنهاد شد که افراد انصراف دهند و اصل پول را با سود دریافت کنند، بنابراین خودروسازان در این شرایط برای جلوگیری از تضییع حق مشتریان، چندین پیشنهاد ارایه داده‌اند و امیدواریم مردم به خودروسازان کمک کنند.
